Ngày nay quá trình chuyển biến từ vượn thành người còn diễn ra không vì sao

Trước giả thuyết được đông đảo công nhận hiện nay rằng, loài người có nguồn gốc tiến hóa từ vượn cổ. Nhiều người đặt ra câu hỏi: Vậy tại sao ngày nay vẫn tồn tại loài vượn và tại sao các loài động vật linh trưởng khác, kể cả vượn, đã không tiến hóa thành người?

Theo các chuyên gia, con người không tiến hóa từ vượn, khỉ đột hay tinh tinh. Trong thực tế, tất cả đều là các loài hiện đại đã trải qua những con đường tiến hóa khác nhau, mặc dù loài người có tổ tiên chung cùng với một số loài động vật linh trưởng khác như khỉ đột châu Phi.

Thời gian biểu về quá trình tiến hóa của con người rất dài và gây nhiều tranh cãi, với không ít lỗ hổng quan trọng. Cho tới nay, các nhà khoa học vẫn chưa nhất trí về nhiều điểm khởi đầu và kết thúc của vô số loài sinh vật. Do đó, thời gian biểu tiến hóa thường bao gồm cả các phỏng đoán then chốt.

Nếu nói con người "tiến hóa" hơn các họ hàng lông lá của mình là không chính xác.

Ý kiến cho rằng một loài tiến hóa nhằm sống sót giống như việc "dùng xe kéo ngựa". Đột biến gen luôn xảy ra, không ầm ĩ và thường cũng không đi kèm bất kỳ sự thay đổi có thể đo đếm được trong lối sống của sinh vật. Nhìn chung, những đột biến nhiều khả năng nhất được truyền lại cho các thế hệ tương lai là những đột biến chứng minh hữu ích đối với sự sinh tồn của cá thể hoặc các loài sinh vật.

Sự hữu ích của một đột biến phụ thuộc chủ yếu vào việc thay đổi các yếu tố môi trường như thức ăn, kẻ thù săn mồi, khí hậu và cả áp lực xã hội. Loài khỉ đột châu Phi hay vượn vẫn tồn tại đến ngày nay vì môi trường của chúng tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh sản thành công của các cá thể với vật liệu gen khác biệt với của chúng ta.

Tóm lại, tiến hóa là một quá trình "thử và sai" đang tiếp diễn và mọi loài động vật linh trưởng là một phần của nó.

Tuấn Anh[Theo Life Little Mysteries]

Vào năm 1965, nhà khoa học nổi tiếng Rudolph Zallinger đã minh họa quá trình tiến hóa của con người thông qua một bức vẽ mang tên The March Of Progress, mô tả một sinh vật giống tinh tinh đang biến đổi dần theo thứ tự và kết thúc là khuôn mẫu hoàn chỉnh của một người đàn ông khỏe mạnh.

Thông điệp mà Zallinger gửi gắm tương đối rõ ràng, sự tiến hóa của con người là một cuộc diễu hành tuyến tính từ nguồn gốc nguyên thủy cho đến hình mẫu chúng ta ngày nay. Chúng ta đại diện cho đỉnh cao thành tựu của Mẹ thiên nhiên, và có lẽ giờ đây “bà” đã có thể nghỉ ngơi khi công việc đưa loài người đến với vạch đích tiến hóa đã kết thúc.

Tuy nhiên, trái với quan niệm sai lầm của nhiều người, hình mẫu của chúng ta ngày nay chưa phải điểm dừng chân cuối cùng.

Tiến hóa có bao giờ dừng lại?

Câu trả lời là không, sự tiến hóa là điều diễn ra liên tục trong tất cả các quần thể sinh vật trên hành tinh, thông qua một quá trình là chọn lọc tự nhiên.

Trải qua nhiều sự thay đổi môi trường sống với nhiều yếu tố khách quan lẫn chủ quan, những cá thể có khả năng thích nghi tốt sẽ được các gen di truyền truyền lại cho những thế hệ tiếp theo vượt trội hơn.

Từ lâu, sự tiến hóa dựa trên chọn lọc tự nhiên từng bị nghi ngờ đã ngừng lại. Sự phát triển của công nghiệp hóa, y tế và cơ sở hạ tầng đã cải thiện đáng kể dân số thế giới, giúp số lượng trẻ em có khả năng sinh trưởng đến độ tuổi trưởng thành lớn hơn, người lớn tuổi sống lâu hơn và giảm tỷ lệ sinh.

Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong ở trẻ em một số nước đang phát triển vẫn còn cao, chủ yếu ở khu vực châu Phi hạ Sahara. Bất cứ gen di truyền nào có khả năng giúp trẻ vượt qua thời điểm trước 5 tuổi đều sẽ được cơ thể lưu giữ lại cho thế hệ sau.

Ví dụ, các cặp trẻ sinh đôi từng được xếp vào nhóm có triển vọng sống sót thấp. Nhờ có sự nâng cao của chất lượng sống, các gen di truyền đã giúp trẻ sinh đôi có nhiều khả năng phát triển và tự sinh sản hơn.

Lối sống và văn hóa cũng là mấu chốt của tiến hóa

Thực tế đã chỉ ra rằng, văn hóa là một đặc điểm phổ biến và có tính biến đổi cao tác động đến đời sống con người. Hành vi của con người thông qua công nghệ và khoa học [sản phẩm của văn hóa] đã trở thành lực lượng chọn lọc tự nhiên riêng ảnh hưởng đến khả năng tiến hóa.

Dù chúng ta mặc định bản thân đã phát triển tốt đến mức nào, những gì chúng ta đang làm đơn thuần là tạo ra môi trường của riêng mình để cung cấp các hướng đi khác cho chọn lọc tự nhiên.

Cách đây hơn 10.000 năm, tổ tiên của chúng ta mới bắt đầu dung nạp sữa bò, dù rằng cho đến ngày nay vẫn có nhiều người trưởng thành không thể dung nạp loại thực phẩm này. Nhưng đáng ngạc nhiên là chỉ trong 150 năm qua, con người đã tăng trưởng chiều cao trung bình lên thêm 10cm. Và chỉ mất 65 năm, chúng ta đã có thể sống thọ hơn tổ tiên của mình tới 20 năm, chủ yếu nhờ vào những tiến bộ trong khoa học.

Theo Science Focus, sự tiến hóa của loài người còn thể hiện thông qua các dấu ấn văn hóa trên cơ thể con người. Các bộ phận trên người ngày càng có xu hướng nhỏ lại và gọn gàng hơn nhờ sự hỗ trợ của khoa học công nghệ trong các công việc nặng nhọc. Trong khi loài linh trưởng có họ hàng gần nhất với loài người là tinh tinh vẫn sở hữu hàm răng to và khỏe để phá vỡ vật cứng.

Loài người vốn thuộc về thiên nhiên theo nhiều cách khác nhau, cho dù có phát triển hay tiến bộ hơn đi chăng nữa, chúng ta có thể chắc chắn một điều rằng quá trình tiến hóa sẽ không bao giờ dừng lại.

Theo Zing