Các bệnh nhân thường bỏ qua những thay đổi ở các nốt ruổi của mình mà những thay đổi đó có thể chỉ điểm cho các tổn thương ác tính, và, hệ quả của nó là, rất nhiều các tổn thương ác tính được phát hiện một cách tình cờ. Cách duy nhất để kềm hãm số lượng tử vong do ung thư hắc tố ác tính đang gia tăng một cách nhanh chóng là thông qua chẩn đoán và can thiệp sớm. Bất kỳ ai khám bệnh nhân nên quan tâm tới càng nhiều kiểu có thể thấy được của ung thư hắc tố càng tốt. Các hình ảnh của các tổn thương da dưới đây sắp xếp từ các nốt ruồi bình thường tới các ung thư hắc tố ác tính xâm nhập được thực hiện bởi Theodore Scott, RN, MSN, FNP-C.
Nốt ruồi hay khối u hắc tố ác tính
Nốt ruồi [nơvi] bẩm sinh
Một khối chàm [bớt, nơ vi] bẩm sinh [congenital nevus] là một sự phát triển lành tính của các tế bào hắc tố mà hoặc xuất hiện ngay khi sinh ra hay phát triển trong một thời gian ngắn ngay sau đó. Các chàm bẩm sinh thường được phân loại theo kích thước: nhỏ [đường kính dưới 1.5 cm], trung bình [lớn hơn 1.5 cm và dưới 20 cm] hay khổng lồ [đường kính đo được từ 20 cm trở lên].
Bệnh nhân này có một nevus spilus, một chàm hắc tố dạng nang lành tính thường thấy với bề ngoài dạng lốm đốm. [speckled appearance]. Một nevus spilus có thể dạng chấm hay nhú, thể hiện nhiều ban sắc tố nhỏ hơn đa dạng bao quanh vùng sắc tố trung tâm. Tổn thương này có thể bẩm sinh hay mắc phải và có một nguy cơ nhỏ chuyển sang ác tính. Chúng cũng được biết đến như là các chàm sắc tố lốm đốm [speckled lentiginous nevus].
Chàm bẩm sinh lành tính này cho thấy một sự biến đổi màu sắc bình thường. Các màu khác thường thể hiện ở chàm bẩm sinh bao gồm nâu nhạt tới nâu đậm, màu da thường tới hồng, và thậm chí xanh đen. Tần số xuất hiện thoái hóa [biến đổi] ác tính ở các chàm bẩm sinh nhỏ, như cái này, là khoảng 10%.
Chàm bẩm sinh
Chàm bẩm sinh này, đo kích thước khoảng 3 cm, thuộc dạng nhú [nổi lên] với kiểu hình thấu kính mỏng [slightly pebbled texture]. Sự biến đổi màu sắc của màu nâu, là bình thường, có thể thay đổi khi trưởng thành, và chàm có thể mọc lông. Tuy nhiên, chàm này nên được theo dõi với các thay đổi mà có thể gợi ý tổn thương ác tính, như là tăng kích thước, thay đổi màu sắc, loét, chảy máu, ngứa, hay đau.
Chàm da với các đặc điểm bẩm sinh
Đây là một chàm da [dermal nevus] với các đặc điểm bẩm sinh nằm ở mặt xa đùi trước của một bệnh nhân. Các tế bào hắc tố của chàm dạng vòm này đã hướng vào da. Chàm da thường nâu hoặc đen; chàm này bắt đầu sáng hơn, tạo ra màu xám. Một vùng da mất sắc tố nhẹ [vòng sáng] có thể được quan sát thấy xung quanh chàm. Một vài chàm da có cuống với một bề mặt nhăn, nhũn, mềm.
Chàm lành tính
Chàm bẩm sinh này, nằm trên lưng bệnh nhân, được sinh thiết và phát hiện là loại 1 của một chàm nông hỗn hợp. Các chàm hỗn hợp [chẩn đoán mô học] thường có các đặc điểm giống như ung thư hắc tố ác tính.
Chàm chuyển tiếp
Chàm bẩm sinh này, đường kính đo được khoảng 5 mm, khu trú ở ngực trên của bệnh nhân. Đây là một chàm chuyển tiếp [junctional nevus], có nghĩa rằng nó ở tại nơi chuyển tiếp của da và biểu bì. Các chàm chuyển tiếp có màu sắc đều và phẳng hay hơi nhú.
Chàm lành tính
Loại chàm hỗn hợp loại 1 này nằm ở phần lưng trên của bệnh nhân. Lưu ý tới sự không cân xứng của ranh giới của chàm này và sự không đối xứng. Bệnh nhân được sinh thiết và chẩn đoán mô học cho thấy lành tính [benign nevus].
Chàm lành tính
Một chàm hỗn hợp khác, nằm trên vùng giữa xương ức, có bờ không đều và không đối xứng. Tuy nhiên, chàm này là lành tính. Trong một chàm hỗn hợp, các tế báo sắc tố được tìm thấy ở cả da và biểu bì. Thêm vào đó, chàm hỗn hợp có thể có cả các vùng phẳng và vùng nhô [gồ] lên.
Chàm hỗn hợp không điển hình
Chàm hỗn hợp lớn này có một kiểu hình không điển hình nhẹ tới trung bình. Các nang thường bắt đầu xuất hiện trong suốt thời thanh niên, hầu hết thường ở lưng, ngực, bụng, mông, và da đầu. Các chàm không điển hình thường lớn hơn 0.6 cm, có màu sắc biến đổi khác nhau từ hồng tới nâu, ranh giới không rõ ràng, và một bề mặt không bằng phẳng.Một khối đậm màu hơn nổi ở trung tâm bao quanh bởi một ban có màu da sáng hơn mang lại cho chàm này kiểu hình “trứng tráng”, giống như được chụp ảnh ở đây. Các nốt ruồi không điển hình thường tương tự và có một tỷ lệ biến thành ác tính cao hơn, do đó chúng cần phải được theo dõi kỹ. Bệnh nhân này đã được thực hiện một sinh thiết da bằng kim mà phát hiện ra nang sắc tố không điển hình.
Tàn nhang dạng mặt trời
Vùng da được lưu ý tới sậm màu hơn được gọi là tàn nhang dạng mặt trời [solar lentigo], là một trong vài trường hợp lành tính rất có thể dễ nhầm với ung thư hắc tố ác tính. Các nốt nhỏ, kích thước 1 đến 3cm thường tròn, màu từ vàng sáng đến nâu, và xuất hiện ở những vùng thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời lâu ngày, ví dụ như tai được chỉ ra ở đây. Các nốt này có thể phát triển rộng ra và cuối cùng kết hợp thành các mảng nám. Tàn nhang dạng mặt trời [đôi khi được biết tới như "nốt gan"] là tổn thương da do ánh nắng mặt trời lành tính phổi biến nhất.
U sừng tuyến bã
Bệnh nhân này có một u sừng tuyến bã [seborrheic keratosis] ở trên mũi. Các u sừng tuyến bã là tổn thường lành tính phổ biến nhất ở những người lớn tuổi. Phát triển từ một sự gia tăng của các tế bào biểu bì, các sự phát triển này xuất hiện thường xuyên hơn ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và có màu da biến đổi [hồng tới nâu, thỉnh thoảng nâu sậm màu hay đen]. Một dạng u sừng tuyến bã mắt lưới có thể phát triển từ tàn nhang dạng mặt trời. Các tổn thương này có thể phát triển rộng ra, trở nên rát, ngứa, hay chảy máu. Chúng cũng có thể có dạng sáp, mềm và nhờn. Các tổn thương này đôi khi được gọi là con hàu. Ở bệnh nhân này, tổn thương liên quan da và mô mỡ. Nó có màu sắc không đồng nhất. Phẫu thuật sinh thiết cho thấy không có sự phát triển của các tế bào hắc tố không điển hình.
U sừng tuyến bã
Các u sừng tuyến bã nằm tại lưng của bệnh nhân. Mặc dù chúng có thể xuất hiện ở người trẻ hơn, các u sừng tuyến bã tăng lên theo tuổi và đôi khi khá nhiều. Chúng cũng có thể di truyền trong gia đình. Các nang tuyến bã thường lành tính như là các nang có giới hạn, nâu, phẳng và có thể tăng chiều dày và kích thước, làm cho một vài bệnh nhân nỗi sợ ung thư hắc tố tác tính. Khi bị nhiễm trùng, các tổn thương này có thể thành màu đỏ. Một u sừng tuyến bã có thể có kiểu hình của một tổn thương nào đó mà gắn kết hay mắc chặt vào bề mặt da.
U sừng tuyến bã
Một u sừng tuyến bã sắc tố khác, minh họa cho sự đa dạng màu sắc mà các tổn thương này có thể thể hiện ra. Bề mặt của tổn thương trưởng thành có thể biểu hiện đa nang liên kết và màu xám hay không bóng láng [không phản xạ ánh sáng]. Hơn 50% các u sừng tuyến bã xuất hiện ở thân, như thấy ở đây. Ở một vài bệnh nhân, đa u sừng tuyến bã nằm dọc các nếp da. Sinh thiết có thể cung cấp chẩn đoán mô học.
U sừng tuyến bã
Một u sừng tuyến bã lành tính nằm ở cổ của bệnh nhân, một vùng tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Cho dù có màu đen, u sừng tuyến bã này về lâm sàng có thể giống u hắc tố ác tính. Phân biệt giữa u sừng tuyến bã với tàn nhang ác tính và các u sừng sắc tố quang hóa có thể khó khăn. Bề mặt của tổn thương này không bóng láng như các chàm nang sắc tố. Các u sừng tuyến bã không phát triển thành ung thư hắc tố ác tính
Ung thư tế bào đáy sắc tố
Đây là một ung thư tế bào đáy sắc tố [pigmented basal cell carcinoma] , dạng phổ biến nhất của ung thư tế bào đáy. U cục này, đo được xấp xỉ 8 mm, nằm trên vai của bệnh nhân và được xác định rõ với màu da trung tâm. Các ung thư tế bào đáy phát triển chậm, hiếm khi di căn, và có tiên lượng tốt, mặc dù các khối u không được điều trị có thể gây xấu. Các tổn thương này phát triển từ các tế bào có khả năng sinh sản tại lớp đáy của biểu bì hoặc nền vỏ bọc ngoài của cấu trúc nang. Chúng không phổ biến ở những người da sáng và xuất hiện ở người lớn tuổi, thường trên mặt, tai, da đầu, cổ hay thân trên. Các sự phát triển này thường dễ bị tấy và có thể chảy máu nếu bị chấn thương. Bệnh nhân thường có tiền sử tiếp xúc lâu với mặt trời.
Ung thư hắc tố tại chỗ
Các ung thư hắc tố ác tính tại chỗ [melanoma in stitu] được tìm thấy ở vai bệnh nhân. Ung thư hắc tố là một tổn thương ác tính do sự sản xuất sắc tố của các tế bào hắc tố, một bệnh mà xuất hiện ở người da trắng nhiều hơn gấp 3 lần trong suốt 20 năm qua. Các đặc điểm của ung thư hắc tố rõ ràng ở hình này bao gồm không đồng nhất, ranh giới không rõ ràng, màu sắc da đa dạng, hình dạng như vết bẩn, một vùng mất sắc tố, và một cấu trúc bề mặt bất thường. Ung thư hắc tố tại chỗ được tiếp giáp với hạ bì, được biết tới như độ I trong hệ thống phân độ của Clark về độ sâu của sự xâm nhập của ung thư hắc tố. Các phân độ của Clark được dựa trên lớp da hay mô nào có liên quan với tổn thương ác tinh, một phân loại hiện nay không còn được dùng nhiều như phân độ của Breslow.
Phân độ của Clark:
Độ I – không có tế bào nào xâm nhập vùng giữa biểu bì và hạ bì
Độ II – một vài tế bào được tìm thấy ở lớp gai
Độ III – tế bào chiếm hết lớp gai
Độ IV – các tế bào xâm nhập lớp hạt
Độ V – các tế bào xâm nhập lớp mỡ
Ung thư hắc tố tại chỗ
Sinh thiết phát hiện tổn thương không đồng nhất đường kính 7 tới 8 mm này là ung thư hắc tố tại chỗ. "Ung thư hắc tố tại chỗ” ngụ ý rằng ung thư hắc tố hoàn toàn trong biểu bì, và không tế bào ung thư nào xâm nhập vùng giữa biểu bì và hạ bì. Các ung thư hắc tố này biểu hiện màu sắc khác nhau với các vùng trung tâm có màu da tối hơn. Nói chung, một tổn thương mà phát triển tới kích thước 6 mm hay lớn hơn gợi ý tới ung thư hắc tố, mặc dù các ung thư hắc tố kích thước nhỏ hơn cũng có thể có. Các nhân tố nguy cơ đối với ung thư hắc tố bao gồm da sáng, có nhiều bỏng nắng khi còn nhỏ, có nhiều nốt ruồi [đặc biệt các chàm không điển hình], sử dụng giường làm rám da, và tiền sử gia đình ung thư hắc tố là những nhân tố liên quan hàng đầu.
Ung thư hắc tố tại chỗ
Ví dụ về ung thư hắc tố tại chỗ này nằm trên vai của bệnh nhân. Các đặc điểm bao gồm bề ngoài không đồng nhất một cách đáng chú ý, giới hạn không rõ, giảm màu da không bình thường, và một bề mặt mấp mô. Vùng màu hồng chỉ ra sự thoái triển [một hiện tượng miễn dịch khi có một phần các tế bào ung thư bị diệt và thay thế bởi xơ]. Tổn thương này đo được đường kính khoảng 1.5 cm.
Ung thư hắc tố tại chỗ
Tổn thương ác tính lớn này, đo được hơn 1 cm, không đồng nhất với màu sắc biến đổi đa dạng [và các vùng trung tâm màu đen] và ranh giới không rõ. Lưu ý rằng khối u này nằm ở ngay trên vùng có thể bị che bởi bikini. Bệnh nhân này là công nhân hay bị bỏng nắng khi còn nhỏ. Điều này minh họa cho tầm quan trọng của việc khám toàn thân để chẩn đoán được ung thư hắc tố.
Ung thư hắc tố dạng tàn nhang ác tính
Ung thư hắc tố dạng tàn nhang ác tính [Lentigo maligna melanoma] là một phân typ của ung thư hắc tố xâm nhập. Thường được tìm thấy với vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, ung thư hắc tố dạng tàn nhang ác tính là một khối u phát triển chậm và xuất hiện thường xuyên nhất ở những người trưởng thành. Các đám thường rám đến nâu một cách điển hình, với nhiều màu khác nhau; đôi khi chúng xuất hiện như là một vết bẩn trên da. Ung thư hắc tố dạng tàn nhang ác tính trên vai của bệnh nhân có một hình dạng khó thấy, các dấu hiệu bất thường duy nhất mà mắt thường thấy được là các giới hạn không rõ ràng, không đồng nhất, và màu sắc đa dạng. Tổn thương này là mức II theo Clark, độ sâu Breslow 0.4 mm, một phép đo đọ sâu theo chiều thẳng đứng của khối u từ biểu bì tới tế bào ung thư hắc tố sâu nhất. Độ sâu Breslow có ý nghĩa tiên lượng, và một sinh thiết là cần thiết để xác định.
Độ sâu của sự xâm nhập [độ dày] theo Breslow và thời gian sống sót 5 năm tương đối:
< 1 mm, 95% tới 100% 1-2 mm, 80% tới 96% 2.1-4 mm, 60% tới 75%
4 mm, 50%
U hắc tố ác tính xâm nhập
Đây là uhắc tố ác tính xâm nhập [invasive melanoma] có độ sâu Breslow 0.45 mm. Một quan sát khối u gần hơn phát hiện ra nó không đồng nhất với ranh giới không rõ ràng, nhiều chấm nhỏ, và một viền ban đỏ mờ nhạt. Sự phát triển nhanh chóng một cách rõ ràng cũng là một nhân tố trong trường hợp này. Trong ung thư hắc tố xâm nhập, các tế bào ung thư đã đi qua màng đáy để vào hạ bì.
U hắc tố ác tính xâm nhập
Ung thư hắc tố này, nằm ở lưng bệnh nhân, có một ranh giới hơi không rõ ràng và cũng hơi không đống nhất. Một nốt đen trung tâm và chấm nâu xuất hiện ở đây, nhưng không loét. Sẽ dễ dàng nhầm ung thư hắc tố này với một chàm hắc tố nếu không kiểm tra một cách cẩn thận, so sánh với các nốt ruồi khác trên cơ thể bệnh nhân, và tìm hiểu về sự phát triển của tổn thương. Tổn thương này là mức II theo Clark, với độ sâu xâm nhập Breslow 0.6 mm.
U hắc tố ác tính xâm nhập
Ví dụ u hắc tố ác tính xâm nhập này là mức III theo Clark, mức xâm nhập Breslow 0.6-mm nằm ở đùi của bệnh nhân. Các phát hiện lâm sàng bao gồm kích thước lớn hơn 7 mm, một vài sắc thái màu nâu khác nhau bao gồm cả khu vực trung tâm màu đen, và một giới hạn không rõ ràng. Không có loét nào xuất hiện.
U hắc tố ác tính thể xâm nhập
U hắc tố ác tính dạng u sắc tố nhỏ đo bề dày 3.5 mm. Khối u này là màu đen hơi xanh, với mộ viền ban đỏ mờ nhạt rộng. Rất nhiều ung thư hắc tố ác tính đầu tiên phát triển theo chiều rộng, và sau đó theo chiều dọc, nhưng ung thư hắc tố dạng u nhỏ có pha phát triển theo chiều dọc sớm. Các u nhỏ đồng nhất về màu sắc và có thể loét và chảy máu. Ung thư hắc tố dạng u nhỏ là một u phát triển nhanh mạnh, phổ biến gấp hai lần ở nam hơn là ở nữ, và thường xuất hiện ở tuổi trẻ hơn.
U hắc tố ác tính xâm nhập
Tổn thương này có tất cả đặc điểm gợi ý của ung thư hắc tố ác tính cổ điển: các giới hạn không rõ ràng, không đồng nhất, vài màu sắc khác nhau với các vùng màu đen, viêm mãn tính, và loét với chảy máu và đóng vảy. Một vòng ban đỏ có thể thấy được ở một bên. Sinh thiết xác nhận chẩn đoán mô học là ung thư hắc tố ác tính xâm nhập. Theo ungthubachmai