I. Mở bài
- “Văn học là quy luật của tình cảm”, trước hết và trên hết, tác phẩm văn học là chuyên tâm hồn: “là những điệu hồn đi tìm những tâm hồn đồng điệu” như Tố Hữu đã từng nhận xét. Chính vì thế, đọc tác phẩm văn học, tiếp nhận nó trước hết cũng phải bằng tâm hồn như Hoài Thanh đã nói: “Cố lấy hồn tôi để hiểu hồn người”.
- Khẳng định điều đó, có ý kiến: “Tiếp nhận đòi hỏi người đọc sống với tác phẩm bằng toàn bộ tâm hồn để cảm nhận cái thông điệp thẩm mĩ mà tác giả gửi đến cho người đọc văn học”.
II. Thân bài
1. Trước hết cần phải thấy rằng, không phải cứ cầm và đọc cuốn sách văn học đã là hành vi tiếp nhận văn học. Người ta đọc tác phẩm theo nhiều yêu cầu và mục đích nhất định. Đọc để tìm hiểu một phong tục tập quán, để thống kê hay tìm các dữ kiện ngôn ngữ như từ vựng, ngữ pháp, tu từ, đọc để khai thác yếu tố tâm lí học hay khảo cổ học. Có người đọc tác phẩm văn học là để tìm những dấu vết chính trị, những sự kiện lịch sử.. Những cách đọc ấy đâu phải là tiếp nhận văn học.
Tiếp nhận văn học là một hoạt động tinh thần đòi hỏi người đọc phải đọc, cảm thụ, thưởng thức, suy ngẫm, từ đó mà nhận ra, “vỡ ra” nhiều điều sâu sắc lí thú về con người và cuộc đời, làm cho tâm hồn mình mỗi ngày một phong phú, đa dạng hơn.
2. Như thế, hành vi “đọc” trong tiếp nhận văn học thực sự là sự giải mã để cảm nhận được đúng và sâu sắc những “thông điệp thẩm mĩ” mà tác giả gửi đến bạn đọc, thông điệp thẩm mĩ là tiếng lòng, là tình cảm và tư tưởng cũng như mong ước sâu kín học, ta mới hiểu và cảm nhận được những điều mà nhà văn muốn nhắn gửỉ. Có thể nói, những ý tưởng sâu kín của tác giả được thể hiện bằng hình tượng văn học thì gọi là những thông điệp thẩm mĩ.
3. Vấn đề đặt ra là tại sao tiếp nhận lại “đòi hỏi người đọc sống với tác phẩm bằng toàn bộ tâm hồn để cảm nhận cái thông điệp thẩm mĩ mà tác giả gửi đến cho người đọc văn học”?
Như trên đã trình bày, nếu chúng ta hiểu “tiếp nhận văn học” không phải là một hành vi đọc thuần túy theo một yêu cầu chuyên môn riêng biệt nào đó của người nghiên cứu, mà là một hành vi nhằm cảm nhận và hiểu được “hồn người”, tư tưởng và tình cảm của tác giả thì “đòi hỏi” trên đối với người đọc là tất yếu. Làm thế nào mà cảm nhận hết được, hiểu thấu đáo được những tư tưởng, tình cảm sâu kín của tác giả, nếu như người đọc đọc tác phẩm với sự thờ ơ, lạnh lùng, đọc bằng mắt thuần túy cho hết các con chữ. Muốn cảm nhận đúng thông điệp thẩm mĩ của tác giả, người đọc cũng phải nhập vào thế giới hình tượng trong tác phẩm bằng vốn sống, vốn tri thức và sự từng trải của cuộc đời mình để “sống” với tác phẩm, nhập vào tác phẩm như là người trong cuộc. Khi đó, trái tim ta cũng rung theo nhịp nghiệt ngã, trước những thử thách gay cấn của nhân vật, cũng đau khổ, thất vọng và kinh hoàng như nàng Kiều trước lầu Ngưng Bích, cũng nhỏ những giọt nước mắt khi chàng Ka-xti-nhắc khóc trước mồ lão Gô-ri-ô của Ban-dắc. Trái lại với tình cảm ấy, nhiều khi ta cũng cảm thấy như muốn “bay lên không trung” như Na-ta-sa trong cái đêm trăng đẹp đến diệu kì được mô tả trong tiểu thuyết Chiến tranh và hòa bình của Tôn-xtôi.
Ta mơ màng trong Tiếng thu của Lưu Trọng Lư, ta nao nao theo “dòng nước buồn thiu hoa bắp lay” nơi thôn Vĩ Dạ với Hàn Mặc Tử; lòng cũng cồn cào nỗi nhớ “mai cơm lên khói, hương nếp xôi đất” Mai Châu trong thơ Quang Dũng... Khó có thể nói hết được cảm xúc trong tâm hồn ta khi sống hết mình với tác phẩm văn học. Và cứ mỗi lần gấp sách lại, ta vừa như bước ra khỏi một thế giới khác, vừa gần gũi, vừa rất xa xôi, nhưng những số phận con người, những sự việc trong mỗi trang sách cứ ám ảnh và lay thức tâm hồn ta mãi.
4. Những tác phẩm nghệ thuật chân chính bao giờ cũng là kết quả lâu dài của sự ấp ủ, thai nghén về con người và cuộc đời trong tâm can người nghệ sĩ. Những dằn vặt, trăn trở, băn khoăn, những vui buồn, căm giận và bao điều tâm niệm khác đều được dồn nén vào những “thông điệp thẩm mĩ”, vào những “điệu hồn” được viết ra theo một lí tưởng thẩm mĩ nào đấy. Chính vì thế, không thể tiếp nhận tác phẩm một cách thụ động, quá tỉnh táo và cách biệt giữa tác giả và độc giả. Một khi “sống” với tác phẩm bằng toàn bộ tâm hồn mình thì một mặt, người đọc sẽ cảm nhận được thông điệp thẩm mĩ từ tâm can người nghệ sĩ gửi tới, mặt khác, người đọc còn có thể trở thành người “đồng sáng tạo” với nhà văn. Văn bản tác phẩm do nhà văn viết ra chỉ là duy nhất, nhưng ý nghĩa tác phẩm được tiếp nhận và nhân lên rất nhiều tầng bậc khác nhau ở những bạn đọc thuộc những thế hệ khác nhau.
Trong lịch sử tiếp nhận nghệ thuật, thực sự các thế hệ bạn đọc đã làm cho các tác phẩm văn học ngày càng phong phú và đa dạng hơn: Từ những vở kịch của Sếch-xpia đến các tác phẩm như Đôn ki-hô-tê của Xéc – van – tex, hài kịch của Mô-li-e hay bi kịch của Coóc-nây, truyện Kiều của Nguyễn Du từ trước đến nay đâu phải giữ nguyên một ý nghĩa. Người ta tiếp nhận ở đó nhiều giá trị nội dung rất khác nhau, nhiều khi trái ngược nhau. Không ít bài thơ như các bài Kệ của Mãn Giác thiền sư và Không Lộ thiền sư, Cây chuối [Nguyễn Trãi], Đây thôn Vĩ Dạ [Hàn Mặc Tử], Tống biệt hành [Thâm Tâm], Vãn cảnh [Hồ Chí Minh]... đều là những tác phẩm đa nghĩa, ở đó mỗi người, bằng vốn văn hóa và “điệu hồn” của riêng mình, đã rút ra cho mình những thông điệp thẩm mĩ riêng biệt.
Tuy nhiên cũng phải thấy rằng, không phải ai cũng cảm nhận và thấy hết được toàn bộ ý đồ và tâm huyết của nhà văn gửi gắm trong thông điệp thẩm mĩ ấy. Và chính bản thân mỗi người đọc, sự tiếp nhận cũng thay đổi theo thời gian. Tầm hiểu biết, sự từng trải và những lứa tuổi khác nhau của đời mình sẽ cho ta những kết quả cảm nhận rất khác nhau về một văn bản Truyện Kiều, một văn bản trước sau cũng có từng ấy con chữ.
III. Kết bài
- Tiếp nhận văn học là một vấn đề lí thú nhưng khá phức tạp. Rất nhiều cuộc tranh luận và những đánh giá khác nhau về tác phẩm văn học đều do vấn đề tiếp nhận chưa được quán triệt thấu đáo.
- Ý kiến trên đây về tiếp nhận văn học có thể giúp bạn đọc thông cảm và xích lại gần nhau hơn, đồng cảm với nhau hơn trong việc thưởng thức văn học - một loại hình nghệ thuật tuy đa nghĩa, tuy rất phong phú nhưng vẫn có tính thống nhất.
Người xưa thường nói: “Vạn sự khởi đầu nan”, bắt đầu mọi việc suôn sẻ thì mọi thứ làm tiếp sau đó thường sẽ rất thuận lợi. Những câu chữ mở đầu trong một bài văn luôn rất quan trọng. Để mở bài sao cho hấp dẫn, thu hút người đọc thì rất nhiều người lúng túng và mất nhiều thời gian. Bài viết dưới đây của Luận văn 24/7 sẽ giúp bạn có những mở bài nghị luận văn học hay nhất, cùng tham khảo nhé!
1.Những mở bài nghị luận văn học hay nhất theo cách gián tiếp
1.1.Mở bài số 1
Văn học là cuộc đời… Cuộc đời là nơi xuất phát cũng là nơi đi tới của văn học. Mỗi nghệ sĩ lớn đều ý thức được mối quan hệ chặt chẽ giữa văn học và cuộc sống. Đời sống là nguồn đề tài không bao giờ vơi cạn cho những sáng tác đầy nảy nở, bước đi của những nẻo đường là một giọt chắt chiu tư tưởng được hình thành. Qua tác phẩm A của nhà thơ B, ta thấy được,…[nội dung của vấn đề nghị luận]. Cùng với cốt truyện sáng tạo, tình huống truyện độc đáo hấp dẫn, nghệ thuật kể chuyện giãn dị, tác phẩm A vẫn giữ nguyên vẹn sức hấp dẫn của mình qua thời gian.
1.2.Mở bài số 2
Thời gian vẫn trôi đi và bốn mùa luôn luân chuyển. Con người chỉ xuất hiện một lần trong đời và cũng chỉ ra đi mãi mãi vào cõi vĩnh hằng. Nhưng những gì mà nhà văn/ nhà thơ A là nghệ thuật đích thực thì vẫn còn mãi với thời gian. [nội dung và vấn đề nghị luận] của nhà văn/ nhà thơ A là một trong số những tác phẩm nghệ thuật như thế. Đặc biệt trong đoạn trích…
2.Những mở bài nghị luận văn học hay nhất theo lối trực tiếp
2.1. Mở bài số 1
Những năm tháng trôi đi và lịch sử không ngừng biến động những tác phẩm A của nhà văn/ nhà thơ B mãi là những bông hoa không tuổi tựa mùa xuân không ngày tháng đã ghi lại quá khứ hào hùng, sôi động của đất nước mình một thuở. Vẽ đẹp của con người Việt Nam đã làm nên tâm hồn cả dân tộc và góp phần làm cho các tác phẩm sống mãi với thời gian.
2.2. Mở bài số 2
Nhắc tới nhà văn A người đọc không thể nào quên được tác phẩm B đã lưu dấu trong lòng khán giả bao thập kỷ nay. Nói tới A là nhớ tới phong cách sáng tác C. Tác giả A khẳng định tên tuổi của mình trên thi đàn D một cách đầy mới mẻ và ấn tượng đến tận bây giờ.
2.3. Mở bài số 3
Nhiều thập kỷ trôi qua, bạn đọc ngày nay được sống trong sự đổi mới toàn diện, trong khi thế vươn lên của đất nước sẽ còn tìm thấy nhiều tầng ý nghĩa thú vị hàm ẩn trong tác phẩm A của nhà văn B. Thông qua hình tượng nhân vật C, tác phẩm đã đặt ra những vấn đề tư tưởng thấm đẫm chất nhân vật không chỉ có ý nghĩa nhất thời mà còn có ý nghĩa muốn đời với tất cả mọi người, mọi thế hệ.
3. Mở bài nghị luận văn học đối lập
Không có tình huống li kì, những tính cách sắc nét, không đi sâu những cảnh áp bức bốc lột, những số phận thương tâm, mọi thứ trong tác phẩm A của nhà văn B cứ nhẹ nhàng diễn ra trên từng bài viết. Nhưng chính vẻ đẹp của những thứ được coi là bình thường, lặng lẽ ấy qua ngòi bút tinh tế cũng với giọng văn nhỏ nhẹ của tác giả lại tạo nên sức hút kỳ lạ. Tất cả để lại ấn tượng, sự đồng cảm sâu sắc nơi người đọc một cách tự nhiên nhưng lắng đọng vô cùng.
4. Mở bài nghị luận văn học tương liên
“Nhà văn tồn tại ở trên đời trước hết để làm công việc giống như kẻ nâng giác cho những con người bị cùng đường, tuyệt độ bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn đến chân tường. Những con người cả tâm hồn và thể xác bị hắt hủi và đọa đầy đến ê chề hoàn toàn mất hết niềm tin vào con người và cuộc đời. Nhà văn tồn tại trên đời để bênh vực cho những con người không có ai để bênh vực” [Nguyễn Minh Châu]. Và tác phẩm A của nhà văn/ nhà thơ B đã thực hiện được trọn vẹn sứ mệnh đó.
>> Dịch vụ: Viết thuê luận văn.
5. Những mở bài nghị luận văn học theo lối quy nạp
5.1. Mở bài số 1
Xây dựng hình tượng nhân vật đã khó, nhưng để nhân vật đó có sức lay động, chiếm trọn trái tim người đọc còn khó hơn. Ấy vậy mà nhà văn/ nhà thơ A đã làm được điều đó. Nhân vật B của ông đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc về hình ảnh của một…[vấn đề yêu cầu của đề bài].
5.2. Mở bài số 2
Có một ý kiến cho rằng: “Không có câu chuyện cổ tích nào đẹp bằng chính cuộc sống viết ra”. Hiện thực cuộc sống được xem như là cái nền cho những cảm hứng nghệ thuật chắp cánh và đâm chồi. Chính vì vậy, bức tranh hiện thực cuộc sống và con người trong tác phẩm A của nhà văn/ nhà thơ B gây ấn tượng đặc biệt sâu đậm trong lòng người đọc… Và nhân vật C được phác họa như… [vấn đề yêu cầu của đề bài].
5.3. Mở bài số 3
Chúng ta đã từng gặp không ít những số phận người phụ nữ bi thương trong các tác phẩm văn học Việt Nam. Nhưng khi tiếp cận với dòng văn học cách mạng, vẫn những người phụ nữ ngày xưa ấy nhưng họ lại có sức phản kháng để trỗi dậy, mạnh mẽ làm chủ đời mình. Một trong số đó là nhân vật A của nhà văn/ nhà thơ B.
Kết luận
Mong rằng qua bài viết của viết báo cáo 24h những mở bài nghị luận văn học hay nhất sẽ giúp cho bạn có một mở bài hoàn hảo. Chúc bạn có một bài văn hay.