Mỗi cái mụn nhọt hoặc một áp xe da đều là biểu hiện của nhiễm trùng khu trú sâu trong da. Đa phần bệnh có thể được theo dõi và tự khỏi nhưng chớ nên chủ quan vì những biến chứng có thể xảy ra.
Mụn nhọt là tình trạng nhiễm trùng ở các nang lông sau đó tổn thương viêm lan rộng ra xung quanh. Các tổn thương to dần lên trong 2 – 4 ngày.
- Nhọt cụm hay nhọt chùm : Ðây là một áp xe trong da do vi khuẩn Staphylococcus aureus gây ra. Nó có thể có một hoặc nhiều lổ trên bề mặt da và có thể đi kèm với sốt hoặc lạnh run.
- Mụn bọc : Ðây là một loại áp xe được hình thành khi các ống tuyến bã bị bít tắc và nhiễm trùng. Mụn bọc thường gặp nhất ở lứa tuổi thanh thiếu niên.
- Viêm tuyến mồ hôi mưng mủ : Ðây là một bệnh mà có nhiều ổ áp xe hình thành ở nách và vùng bẹn. Những vùng này là kết quả của viêm khu trú các tuyến mồ hôi.
- U nang lông : Ðây là một kiểu áp xe xuất hiện ở nếp gấp của mông. Nó thường hình thành sau một chuyến đi dài mà phải ngồi.
- Vài loại nhọt có thể do lông đang phát triển bên trong.
- Mụn có thể hình thành như là hậu quả của mảnh vụn hoặc vật lạ khác bám ở da.
- Mụn do các tuyến mồ hôi bị tắc trở nên nhiễm trùng.
Ai cũng có thể bị mụn nhọt, tuy nhiên những người có những bệnh nhất định có nhiều khả năng xuất hiện mụn nhọt hơn những người bình thường. Trong số số phải kể đến căn bệnh tiểu đường, suy thận, các bệnh đi kèm với tình trạng suy giảm hệ thống miễn dịch bình thường có thể làm tăng khả năng xuất hiện nhọt.
Mụn nhọt là tình trạng nhiễm trùng ở các nang lông sau đó tổn thương viêm lan rộng ra xung quanh
Hầu hết mụn nhọt có thể được điều trị tại nhà. Việc điều trị mụn nên bắt đầu ngay khi mụn nhọt được nhìn thấy, bởi vì điều trị sớm có thể tránh được các rắc rối về sau.
Ðiều trị chính cho hầu hết mụn nhọt là dùng nhiệt – sức nóng, thường là ngâm vào nước ấm hoặc đắp khăn ấm. Việc sử dụng nhiệt làm tăng tuần hoàn đến vùng mụn nhọt và giúp cơ thể chống lại sự nhiễm trùng tốt hơn.
Khi nhọt còn nhỏ và chắc, việc rạch và dẫn lưu nhọt không mang lại lợi ích gì cho dù vùng nhọt đau đi chăng nữa. Tuy nhiên, một khi nhọt trở nên mềm hoặc ‘hình thành đầu đinh’ [khi đó, một ổ mủ được thấy bên trong nhọt], đó là lúc để dẫn lưu nhọt. Một khi được dẫn lưu, đau có thể giảm một cách ngoạn mục.
Thỉnh thoảng, đặc biệt các nhọt lớn, cần được dẫn lưu hoặc ‘trích mủ’ bởi nhân viên y tế. Thông thường các nhọt lớn này chứa vài túi mủ phải được mở ra và được dẫn lưu.
Nếu có nhiễm trùng da xung quanh, bác sĩ có thể quyết định cho kháng sinh. Tuy nhiên, kháng sinh không cần thiết cho mọi trường hợp và quả thực, không vào tốt ổ áp xe và sẽ không điều trị hết ổ áp xe.
Áp xe da là một khoang chứa đầy mủ [hoại thư hoặc nhiễm khuẩn]. Chúng bao gồm bạch cầu, vi khuẩn và mô chết.
Áp xe da có thể xảy ra ở bất kì vị trí nào trên da, nhưng thường hay xuất hiện vị trí cẳng tay, phần dưới của cột sống hoặc xung quanh bộ phận sinh dục, hậu môn. Áp xe thường biểu hiện một khối sưng, nóng, đỏ và đau.
Bất kỳ sự phá vỡ tính nguyên vẹn nào của da như là một vết cắt hoặc trầy xướt cũng có thể tiến triển thành một áp xe nếu nơi đó bị nhiễm trùng.
Hầu hết các ổ áp xe nhỏ, như những ổ hình thành quanh chân lông, tự dẫn lưu khi ngâm ấm.
Cuối cùng, phẫu thuật có thể cần thiết, đặc biệt ở các u nang lông tái phát, nhưng cũng cho viêm tuyến mồ hôi mưng mủ. Ðối với các u nang lông, việc mỗ lấy bỏ bao nang là quan trọng.
Thủ thuật này thường được thực hiện ở phòng mổ. Ðối với viêm tuyến mồ hôi mưng mủ diện rộng có thể cần sữa chữa bằng phẫu thuật tạo hình.
Áp xe là một khoang chứa đầy mủ [hoại thư hoặc nhiễm khuẩn]
Có vài biện pháp bạn có thể thực hiện để tránh áp xe da hình thành. Xà bông kháng khuẩn có thể giúp ngăn chặn vi trùng phát triển trên da và vì thế làm giảm cơ hội cho một áp xe hình thành.
Thỉnh thoảng, nhân viên y tế của bạn có thể giới thiệu cho bạn vài chất làm sạch đặc biệt như pHisoderm để làm giảm hơn nữa vi khuẩn trên da.
Ðối với mụn và viêm tuyến mồ hôi mưng mủ [xem ở trên], kháng sinh có thể cần trong một thời gian dài để ngăn hình thành áp xe.
Các thuốc khác, như isotretinoin [Accutane] có thể được dùng cho mụn bọc và đã tỏ ra hữu ích ở vài bệnh nhân bị viêm tuyến mồ hôi mưng mủ. Sự tái phát thường gặp ở các bệnh nhân bị viêm tuyến mồ hôi mưng mủ.
Những trường hợp phải đến cơ sở y tế
Bất kỳ nhọt hoặc áp xe nào xảy ra trên một bệnh nhân bị tiểu đường hoặc bệnh nhân có bệnh cơ bản [như ung thư, viêm khớp dạng thấp, v.v..] nên được khám bởi nhân viên y tế.
Hơn nữa, nhiều thuốc, đặc biệt Prednisone, ức chế hệ thống miễn dịch [hệ thống chống nhiễm trùng tự nhiên của cơ thể] có thể gây ra biến chứng cho một nhọt lẽ ra là đơn giản. Nếu bạn không chắc chắn về ảnh hưởng của thuốc lên hệ miễn dịch, dược sĩ của bạn có khả năng giải thích cho bạn thuốc nào là đáng quan tâm.
Nhọt da khiến bạn đau không thể chịu nổi. Cơn đau làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc giấc ngủ.
Mụn nhọt to nhanh và lan rộng tạo thành một khối sưng viêm lớn ở da. Kích thước nhọt to hơn 5 cm là dấu hiệu đáng báo động.
Thông thường một mụn nhọt đơn giản sẽ không gây sốt. Nếu xuất hiện triệu chứng sốt kèm lạnh run có khả năng cao bị nhiễm trùng máu hoặc ảnh hưởng đến cơ quan khác.
Mụn nhọt đi kèm với nổi hạch cũng là dấu hiệu xấu cho thấy mụn nhọt có thể trở nên nghiêm trọng.
Mụn nhọt tồn tại kéo dài hơn hai tuần. Thông thường những mụn nhọt đơn giản sẽ lặn và lành trong vòng hai tuần chỉ với những cách xử trí đơn giản tại nhà. Nếu nhọt da vẫn hiện diện và có triệu chứng sưng đau kéo dài hơn hai tuần, tình huống có thể sẽ nghiêm trọng.
Một ‘u nang lông’, nhọt xuất hiện giữa 2 mông là một trường hợp đặc biệt. Những nhọt này hầu như luôn luôn cần điều trị bao gồm dẫn lưu và đắp gạc [đút gạc vào miệng áp xe để bảo đảm nó liên tục được dẫn lưu]. Sau cùng, nhọt nào gây ra đau đớn mà lâu hết nên được thăm khám.
Trên đây là một số lưu ý và hai hiện tượng nhiễm trùng da phổ biến giúp người đọc có thể bảo vệ cho mình và người thân.
Nhọt là những mụn đỏ, chứa đầy mủ hình thành dưới da, vùng da xung quanh cũng có thể bị đỏ và đau. Nhọt thường đau và phát triển lớn hơn cho đến khi mủ được dẫn ra ngoài hoặc cơ thể tự hấp thụ hết. Nếu được đánh giá cần dẫn lưu mủ, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ trên nhọt, dùng gạc vô trùng để thấm và loại bỏ mủ trong môi trường vô trùng. Ngoài ra bạn cũng có thể áp dụng các phương pháp điều trị mụn nhọt tại nhà theo bài viết sau đây.
Nhọt thường xuất hiện tại các vùng mặt, cổ, nách, mông. Trước khi tìm hiểu cách chữa mụn nhọt, chúng ta cần biết về các nguyên nhân gây ra mụn nhọt. Nguyên nhân thường gặp nhất là tụ cầu vàng hay là vi khuẩn Staphylococcus aureus. Các vi khuẩn xâm nhập qua da, sau đó làm viêm nang lông gây ra nhọt. Lông mọc ngược và tắc tuyến bã cũng có thể gây ra mụn nhọt. Bên cạnh đó, các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ gây ra mụn nhọt bao gồm:
- Vệ sinh thân thể không đúng cách.
- Các vết thương ngoài da, vết đứt do cạo râu, .. không được chăm sóc.
- Mụn trứng cá hoặc bệnh chàm da.
- Các rối loạn miễn dịch khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng do vi khuẩn hơn.
- Tiếp xúc gần gũi với người bị mụn nhọt, chẳng hạn như dùng chung dao cạo râu hoặc khăn tắm.
Để có cách chữa mụn nhọt hiệu quả cần tìm ra nguyên nhân gây ra mụn
2.1. Chườm nóng điều trị mụn nhọt tại nhà
Nhiệt độ giúp tăng lưu thông máu tại chỗ tạo điều kiện cho nhiều tế bào bạch cầu và kháng thể đến khu vực đó để chống lại nhiễm trùng. Chườm nóng khi bị nhọt là một trong cách chữa nhọt tại nhà tốt nhất mà bạn có thể thử. Đắp một miếng gạc ấm lên vùng da bị nhọt trong vòng 15-20 phút mỗi lần, ba đến bốn lần một ngày cho đến khi hết nhọt.
2.2. Sử dụng tinh dầu tràm trà điều trị mụn nhọt tại nhà
Tinh dầu tràm trà có đặc tính kháng khuẩn và khử trùng mạnh mẽ, có thể giúp điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra nhọt. Không nên bôi tinh dầu tràm trà trực tiếp lên da vì có thể gây bỏng rát. Thay vào đó, pha loãng năm giọt tinh dầu dầu tràm trà với một thìa cà phê dầu dừa hoặc dầu ô liu thành dung dịch dùng để điều trị mụn nhọt tại nhà.
2.3. Sử dụng bột nghệ điều trị mụn nhọt tại nhà
Bột nghệ có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm có thể giúp mụn nhọt nhanh khỏi. Sử dụng nghệ là một những cách chữa nhọt tại nhà tiện lợi, dễ thực hiện nhất. Bạn có thể chọn uống bột nghệ, sử dụng tại chỗ, hoặc cả hai để điều trị mụn nhọt tại nhà:
- Cho một thìa cà phê bột nghệ vào nước hoặc sữa rồi đun sôi, để nguội và uống ba lần mỗi ngày.
- Cho bột nghệ vào nước hoặc có thể thêm một ít gừng để tạo thành hỗn hợp và đắp lên nhọt ít nhất hai lần một ngày.
Bạn có thể điều trị mụn nhọt tại nhà bằng bột nghệ
2.4. Sử dụng muối Epsom [muối magie sulphate] điều trị mụn nhọt tại nhà
Muối Epsom mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có công dụng điều trị mụn nhọt tại nhà. Muối Epsom có thể giúp làm khô mủ, hoặc khiến vết nhọt tự dẫn lưu ra ngoài.
Pha muối Epsom vào nước ấm và dùng dung dịch này làm ướt miếng gạc sạch. Sử dụng miếng gạc đã thấm dung dịch muối đắp lên vùng da bị nhọt trong 15-20 phút mỗi lần, ít nhất ba lần mỗi ngày cho đến khi hết nhọt.
2.5. Sử dụng thuốc mỡ kháng sinh điều trị mụn nhọt tại nhà
Bạn có thể nhờ dược sĩ tại quầy thuốc tư vấn các loại thuốc mỡ kháng sinh để điều trị mụn nhọt tại nhà. Thuốc mỡ kháng sinh Neosporin là một lựa chọn thường được giới thiệu nhất. Bôi thuốc mỡ kháng sinh vào nhọt ít nhất hai lần một ngày cho đến khi hết nhọt, nó vừa có tác dụng chữa lành vừa có thể ngăn nhiễm trùng lây lan.
2.6. Sử dụng dầu thầu dầu điều trị mụn nhọt tại nhà
Dầu thầu dầu có chứa một hợp chất gọi là axit ricinoleic, là một chất chống viêm tự nhiên cùng với đặc tính kháng khuẩn mạnh mẽ làm cho dầu thầu dầu trở thành một phương pháp điều trị mụn nhọt tại nhà tuyệt vời.
Bôi trực tiếp một lượng nhỏ dầu thầu dầu lên vùng da bị nhọt, ít nhất ba lần một ngày cho đến khi triệu chứng giảm.
2.7. Sử dụng dầu neem [dầu Sầu Đâu] điều trị mụn nhọt tại nhà
Dầu neem có đặc tính khử trùng, kháng khuẩn có thể giúp điều trị nhiễm trùng da, bao gồm cả mụn nhọt. Sử dụng dầu neem bôi trực tiếp lên mụn nhọt ba đến bốn lần một ngày là một biện pháp dùng để điều trị mụn nhọt tại nhà. Lưu ý bạn phải đảm bảo rửa tay trước và sau khi thoa.
Bạn có thể tham khảo cách chữa nhọt tại nhà bằng một số loại dầu
Đôi khi các biện pháp điều trị mụn nhọt tại nhà sẽ không giải quyết được mụn nhọt cứng đầu, khi đó bạn cần sự can thiệp của bác sĩ:
- Mụn nhọt chưa khỏi hoặc tiến triển nặng [đau nhức dữ dội, kích thước lớn nhanh, da xung quanh chuyển sang màu đỏ tươi hoặc vệt đỏ dài hơn] hơn sau một tuần điều trị tại nhà.
- Nhọt tái phát liên tục hoặc nhọt nổi nhiều hơn khắp người.
- Người bị nhọt có bệnh nền tiểu đường và suy giảm miễn dịch cũng cần bác sĩ can thiệp.
Các biện pháp điều trị mụn nhọt tại nhà có thể có nhiều hiệu quả đối với mụn nhọt nhỏ, chúng ta nên áp dụng đúng cách để mang lại kết quả tốt nhất. Nếu bạn sau 5 đến 7 ngày mà triệu chứng không giảm hoặc nếu mụn nhọt tiến triển nặng hơn hãy đi khám bác sĩ. Bác sĩ có thể làm tiêu mụn nhọt bằng cách cấy mủ tìm tên vi khuẩn và kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
XEM THÊM: