Nói một cách khác, trong giai đoạn đầu của ván cờ, cần phát triển nhanh nhất các quân khỏi vị trí ban đầu để chiếm lĩnh các vị trí tích cực, đồng thời trong khả năng có thể, gây khó khăn đến mức tối đa cho đối phương. CLB Cờ Thông Minh hướng dẫn các bước phát triển quân như sau:
1. Các bước phát triển quân:
- Tiến Tốt “e4” hoặc “d4” [hoặc “e5” hay “d5” cho Đen];
- Phát triển Mã;
- Phát triển Tượng;
- Nhập thành;
- Thông hai Xe và đưa chúng ra chiếm các cột trung tâm ở các ô “d1” hay “e1” [hoặc “d8” hay “e8” cho Đen].
2. Những sai lầm cần tránh và lời khuyên của các chuyên gia:
Trong ván cờ, đặc biệt ở giai đoạn mở đầu, mỗi “temp” - mỗi nước đi - rất quý giá. Để khỏi bỏ phí thời gian vô ích, người chơi nên:
- Tránh đưa Hậu nhập cuộc sớm. Với sai lầm này, đối phương sẽ nhanh chóng đưa các quân - đặc biệt là Xe, Tượng và Mã - ra tấn công Hậu, do dó lợi “temp” phát triển [vì Hậu buộc phải … chạy].
- Tránh đi một quân hai [hay thậm chí ba] nước trong khai cuộc - nếu không cần thiết - trong khi lực lượng còn chưa phát triển hết.
- Tránh tiến các Tốt biên vô nghĩa, điều mà các Bạn mới học chơi rất thích. Bạn không những làm mất thời gian quý báu để phát triển lực lượng, mà còn làm suy yếu thế cờ của mình sau này.
- Cần cân nhắc trước sơ đồ bố trí lực lượng, tránh phát triển tuỳ tiện, gây cản trở đến các quân khác.
- Tránh ham tấn công ngay với 2-3 quân trong khi chưa kết thúc phát triển [tất nhiên, trừ khi đối phương mắc sai lầm khai cuộc lớn].
Chúng ta hãy cùng xem các cao thủ tàng đầu thế giới họ triển khai quân như thế nào trong khai cuộc qua video dưới đây:
Magnus Carlsen [2886] vs Hikaru Nakamura [2900]
3. Ví dụ về nguyên tắc phát triển quân hài hòa:
Chúng ta hãy cùng xem một ví dụ minh họa sau:
1.e4 e5 2.d4
Hiện nay, tại các trận đấu cờ vua đỉnh cao, hầu như không còn ai chơi như vậy nữa. Nguyên nhân dễ hiểu - Đen không gặp khó khăn gì trong khai cuộc, họ chỉ cần chơi cẩn thận mà thôi.
2. . .e:d4 3.H:d4
Trắng chọn kế hoạch chơi sai lầm: đưa Hậu nhập cuộc quá sớm. Lúc này Đen có thể lợi “temp” phát triển bằng cách tấn công Hậu ngay.
3. . .Hf6?
Nên tuân thủ nguyên lý và chơi nước có ích 3…Mc6!.
4. He3 Mh6?
Sai lầm điển hình của người mới học chơi. Khi “thấm nhuần” nguyên lý phát triển, chắc hẳn Đen sẽ 4…Tb4+ để sau đó phát triển Mã này lên “e7” với ưu thế phát triển.
5. Mc3 Mg4?
Đen coi thường nguyên lý, chơi vô kế hoạch và chỉ hy vọng đối phương mắc sai lầm trong 1 … nước. Lối chơi tương tự chắc chắn sẽ phải trả giá.
6. Md5!
Trắng tính toán rằng sau khi 6…M:e3 7.M:f6+ g:f6 8.T:e3, họ sẽ có ưu thế phát triển và ưu thế thế trận lớn. Hoàn toàn đúng!.
Trong một ván cờ, một khi đối thủ của bạn thực hiện một nước đi, bạn đừng vội hấp tấp mà hãy dừng lại và bình tĩnh suy nghĩ với câu hỏi: Tại cậu ấy lại đi nước này? Múc đích của nước cờ này là gì? Nước cờ này sẽ đoe dọa đến những quân nào? Liệu đó có phải là một cái bẫy? Những kế hoạch nào có thể vạch ra khi đi nước này? Bạn nên suy nghĩ xem sau khi triển khai nước cờ đó, đối thủ sẽ tiếp tục những bước nào.
Một khi đã biết kế hoạch mà đối thủ đang cố gắn thực hiện thì mọi chuyện sẽ trở nên dễ dàng hơn. Chỉ cần phòng thủ vững chắc trước những đòn tấn công và thực hiện kế hoạch “ám sát” vua đối phương một trơn tru là chiến thắng đã nằm trong tầm tay.
2. Cách chơi cờ vua hay đến từ chính bạn
Trong ván cờ, để chiến thắng bạn cần phải chịu khó sử dụng bộ não “vốn đã thông minh” của mình để vận dụng những chiến thuật mà bạn đã học được. Khi đang xem xét một nước đi, nên tự hỏi mình những câu hỏi sau đây:
Quân cờ này nên duy chuyển đến vị trí nào là tốt nhất? Liệu nước đi này có giúp chống lại các đòn tấn công của đối thủ? Vị trí mới của quân cờ có tuyệt đối an toàn không? Nếu quân cờ bạn sắp di chuyển là quân tốt, liệu nó có phải hi sinh vô ích ở vị trí mới? Nếu là một quân cờ quan trọng, di chuyển liệu có làm mất an toàn cho vua?
Ngay cả khi bạn nghĩ đó là một nước cờ hay, nhưng di chuyển trong thời điểm đó đã là hay nhất chưa? Cựu vô địch cờ vua Emanuel Lasker đã từng nói: “Khi bạn nhìn thấy một nước cờ hay, chờ đợi – và và tìm một nước cờ khác hay hơn!” Đây là lời khuyên sẽ hữu ích giúp bạn nâng cao kỹ năng của mình.
3. Cách chơi cờ vua hay là luôn có một kết hoạch
Hãy tưởng tưởng đội quân cờ vua của bạn là một đội bóng. Để đưa được quả bóng vào lưới của đối phương thì đòi hỏi các cầu thủ trong đội phải khéo léo và phối hợp ăn ý với nhau. Cờ vua cũng vậy, đội quân của bạn sẽ phát huy sức mạnh khi được liên kết với nhau bởi một kết hoạch hoàn hảo mà bạn đã vạch ra.
Ví dụ để tấn công vua của đối phương, thì một quân cờ sẽ không làm được gì, bạn không thể chiếu hết cờ chỉ với quân xe, tượng, mã hay hậu. Nhưng sức mạnh tổng hợp của các quân cờ sẽ tạo nên thế tấn công mạnh mẽ. Vì vậy, bạn nên có một hoặc nhiều kế hoạch sẵn trong đầu dù lớn hay nhỏ và linh hoạt vận dụng chúng. Rèn luyện nhiều sẽ giúp các kế hoạch của bạn ngày càng hoàn hảo hơn và chiến thắng sẽ đến nhanh hơn.
Vận dụng linh hoạt các kế hoạch chính là cách chơi cờ vua hay nhất! Đánh cờ như đánh trận, thích sử Việt hãy tìm hiểu Nguyễn Trãi, Trần Hưng Đạo, Lý thường Kiệt,… Thích sử Trung, tôi không nói chắc bạn cũng biết nên học những ai rồi đúng không? Nếu chưa biết hãy bắt đầu bằng 2 bộ sách “Tam quốc diễn nghĩa” và “Binh pháp Tôn Tử” nhé!
4. Biết từ bỏ những quân cờ không còn giá trị hoặc bắt buộc hi sinh
Bạn nên đổi cờ với đối phương khi cần thiết, nhưng phải đánh đổi vì một mục đích nào đó. Để dọn đường hoặc làm một cái bẫy cho đối phương nhảy vào và rồi… chiếu hết cờ.
Cần chú ý điểm của các quân cờ để không bị lỗ quân. Đừng khờ dại mà lấy XE của mình để đổi lấy TỐT của đối phương, hay hi sinh HẬU để đổi lấy MÃ,… chắc chắn đó không phải là những nước đi hay nếu không kèm theo một kế hoạch nào.
5. Triển khai nhanh các quân cờ khi khai cuộc
Bạn đã từng nghe chiến thuật “đánh nhanh, thắng nhanh” chưa? Triển khai tốt và các quân cờ nhanh chóng là một cách chơi cờ vua hay. Hành động sớm hơn đối thủ một bước là bạn đã chiếm được lợi thế và giành quyền kiểm soát ván cờ. Khi bắt đầu ván cờ, đừng lãng phí những lượt chơi quý giá của mình vào những nước đi vô nghĩa. Phát triển cờ hiệu quả, đội quân của bạn sẽ trở nên “vô địch”, và nếu không chủ quanchiến thắng sẽ sớm đến. Muốn biết thế nào là hiệu quả bạn có thể xem những nguyên tắc khai cuộc trong cờ vua tại đây.
6. Không chủ quan, luôn giữ tinh thần cảnh giác
Có một bệnh mà đa số các kỳ thủ đều gặp phải đó là: Chủ quan. Khi đã chiếm được thế tất thắng các bạn thường lờ là cảnh giác từ đó để cho đối phương có cơ hội lật ngược tình thế. Đôi khi lại dẫn đến hậu quả xấu phất là THUA.
Nếu bạn đang chiếm thế thượng phong, như vậy càng phải tập trung hơn, để chiến thắng đối phương nhanh nhất có thể. Còn nếu bạn đang ở thế yếu hơn, hãy thực hiện một chiến thuật “tung quả mù” bằng cách lùi để tiến, khiến đối phương phân tâm mà để lộ sở hở, từ đó tìm cách đảo ngược tình thế.
Hãy nhớ, chủ quan là kẻ thù số một của bạn – dù là trong bất kỳ ván đấu nào!
Giờ thì bạn đã sẵn sàng để bắt đầu với cờ vua chưa, hỡi những người trẻ? Dưới đây là Bí quyết chơi cờ vua giúp thắng nhanh, hy vọng bài viết cung cấp đủ kiến thức cho bạn.