Cách viết phiên âm tiếng Trung đầy đủ trên bàn phím điện thoại android và máy tính bạn đã biết chưa? Bên cạnh việc học cách đọc bảng chữ Hán còn muốn tìm hiểu các quy tắc viết tiếng Trung pinyin. Bài viết này của Ngoại Ngữ You Can sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết về cách viết ngữ âm tiếng Hán, cùng trung tâm dạy học tiếng Trung tìm hiểu ngay nhé.
Viết pinyin đúng sẽ giúp cho người đọc hiểu nhanh chóng và thống nhất với nhau, không tạo nên tình trạng rối loạn. Để giúp cho người mới bắt đầu học ngôn ngữ nắm được cách viết tiếng Hán đẹp đúng phiên âm, bạn cần nắm chắc 7 quy tắc vận mẫu cơ bản trong tiếng Trung sau:
Phiên âm tiếng Trung Pinyin: Vận mẫu i, in, ing thêm “y” đằng trước khi mở đầu 1 âm tiết
Khi mở đầu bằng các âm tiết i, in, ing thì các bạn cần thêm y phía trước.
- i => yi
- in => yin
- ing => ying
ü, üe, üan, ün ghép với l n để nguyên hai dấu chấm
Trường hợp các chữ này ghép với l và n thì 2 dấu chấm trên đầu vẫn giữ nguyên.
- lü
- nü
ü, üe, üan, ün ghép với j, q, x hai chấm trên chữ “u” giữ nguyên cách phát âm
Trường hợp này thì trong phần phát âm, giao tiếp Hán ngữ bạn cần bỏ đi dấu chấm trên chữ u, còn cách đọc thì vẫn được giữ nguyên.
- jü => ju
- jüan => juan
- jüe=> jue
- qü => qu
- jün => jun
- qüan => quan
- qüe => que
- xü => xu
- qün => qun
- xüan => xuan
- xüe => xue
- xün => xun
Cách viết phiên âm la tinh tiếng Trung: ia, ie, iao, ia, iou, iong đổi “i” thành “y” và thêm thanh điệu nếu thành từ có nghĩa
Nếu a, ie, iao, ia, iou, iong khi trở thành 1 từ có nghĩa thì bạn phải đổi i thành y và thêm thanh điệu thích hợp.
- ia => ya => yá
- iao => yao => yăo
- iong => yong=> yŏng
- ian => yan => yăn
- iang => yang => yăng
- iou => you => yŏu
- ie => ye => yě
ü, üe, üan, ün mở đầu bằng một âm tiết bỏ dấu chấm và thêm “y” đằng trước cùng thanh điệu
Khi mở đầu 1 âm tiết bằng ü, üe, üan, ün thì bạn cần bỏ dấu chấm đi và thêm y phía trước, đi kèm với đó là thanh điệu thích hợp.
- ü => yu => yŭ
- üan => yuan => yuán
- üe => yue => yuè
- ün => yun => yún
iou, uei, uen ghép với phụ âm bỏ “o”, “e”, cách phát âm giữ nguyên
Khi iou, uei, uen ghép cùng các phụ âm thì bạn cần bỏ o, e và giữ nguyên những phiên âm.
- sh + uei => shui
- q + iou => qiu
ua, uo, uai, uan, uang, uei, uen, ueng mở đầu âm tiết đổi chữ “ü” thành “w” và thêm thanh điệu
Khi ua, uo, uai, uan, uang, uei, uen, ueng trong pinyin mở đầu âm tiết thì phải đổi ü thành w sau đó thêm thanh điệu vào. Riêng đối với ü khi đứng một mình thì cần phải thêm w vào phía trước.
- üa => wa
- ü => wü
Cách đặt 4 thanh điệu khi viết phiên âm tiếng Trung Quốc
Tương tự như trong tiếng Việt, trong tiếng Trung cũng có dấu nhưng sẽ ít hơn. Phần dưới đây, trung tâm tiếng Hán giao tiếp Ngoại Ngữ You Can sẽ hướng dẫn cho người mới bắt đầu học tiếng Trung cách viết 4 thanh điệu tiếng Trung chuẩn và chính xác nhất.
Pinyin bao gồm 4 thanh điệu:
- Thanh 1: —: Từ trái sang phải.
- Thanh 2: /: Từ trái sang phải, từ dưới lên trên.
- Thanh 3: V: Từ trái sang phải, kéo từ trên xuống dưới rồi từ dưới lên trên.
- Thanh 4: \: Từ trái sang phải, từ trên kéo xuống dưới.
- Khinh thanh: Bỏ trống
Lưu ý: Để phát âm chuẩn các dấu thanh, bạn cần phải thường xuyên phải tập đọc. Đây là bước đầu tiên để bạn phát âm chuẩn sau này, nên đừng lười học phát âm nhé.
Nếu bạn đang muốn tìm một bảng phiên âm tiếng Trung chuẩn, có thể tải Bảng phiên âm tiếng Trung PDF TẠI ĐÂY.
Cách viết từ chỉ có một nguyên âm đơn
Trường hợp này, bạn cần đánh dấu thanh điệu trên nguyên âm đó.
Ví dụ:
- 爸 [Ba]: Bà
- 土 [Thổ]: Tǔ
- 和 [Hòa]: Hé
Lưu ý: Khi đánh thanh điệu trên âm i thì cần bỏ mất dấu chấm trên chữ i.
Ví dụ:
- 里 [Trong]: Lǐ
- 秋 [Thu]: Qiū
- 九 [Cửu]: Jiǔ
Thứ tự ưu tiên khi đánh dấu thanh trong vận mẫu kép
Thứ tự này được sắp xếp theo độ mở môi từ lớn nhất rồi giảm dần từ A => o => e => i => u => ü.
Lưu ý về thanh mẫu và vận mẫu trong bảng phiên âm la tinh tiếng Trung
Trong tiếng Trung Quốc có 36 vận mẫu và 21 thanh mẫu, vì thế khi viết chúng ta phải tuân theo những quy tắc cụ thể.
Không viết chữ kiểu, chữ hoa
Chỉ nên viết chữ thường chứ không nên viết chữ in hoa, chữ kiểu. Chẳng hạn như:
回家 [Về nhà]
- / HUí jiā / => Sai
- / huí jiā / => Đúng
Viết hoa ký tự đầu tiên của phiên âm đối với địa danh, tên riêng
Khi viết những địa danh, tên riêng bằng chữ Hán thì bắt buộc bạn phải viết hoa chữ cái đầu tiên, tương tự như trong tiếng Việt.
Ví dụ:
- 孔子 / Kǒngzǐ / Khổng Tử
- 胡志明市 / Húzhìmíng shì / Thành phố Hồ Chí Minh
- 北京 / Běijīng / Bắc Kinh
Dùng dấu cách âm khi viết
Phải sử dụng dấu cách âm là dấu phẩy trên đầu khi đứng đầu một âm tiết là a, o, e, liền sau một âm tiết khác để tránh xảy ra nhầm lẫn trong cách phát âm.
Ví dụ:
- 偶尔 / ŏuěr / Thỉnh thoảng
- 晚安 / wǎnān / Chúc ngủ ngon
- 平安 / píngān / Bình an
Viết các từ đơn âm tiết khi lặp lại
Khi các từ đơn có âm tiết lập lại thì các phiên âm sẽ viết liền nhau và những từ có nhiều âm tiết khi lặp lại sẽ thì phiên âm sẽ được viết tách nhau. Ví dụ:
- 尝试尝试 / chángshi chángshi / Hãy thử xem
- 人 / rénrén / Mọi người
Viết từ có phép lặp lại theo cấu trúc AABB
Trường hợp này, khi viết pinyin sẽ được phân tách với nhau bằng cách dấu gạch ngang.
Ví dụ:
- 清清楚楚 / qīngqīng-chǔchǔ / Hãy rõ ràng
- 来来往往 / láilái-wǎngwǎng / Đến lui
Viết từ do nhiều âm tiết cấu thành
Khi viết pinyin cần phải viết liền với nhau và không chứa dấu cách.
- 老师 / lǎoshī / Giáo viên
- 机场 / jīchǎng / Sân bay
- 踢足球 / tī zúqiú / Chơi đá bóng
Nếu thấy nguyên âm a thì nên ưu tiên bỏ thanh điệu ở trên a.
Ví dụ:
- 包 [Bao, gói]: Bāo
- 点 [Điểm]: Diǎn
- 全 [Toàn]: Quán
Nếu nguyên âm đó là o thì phải để thanh điệu ở trên o.
Ví dụ:
- 说 [Nói]: Shuō
- 手 [Tay]: Shǒu
- 头 [Đầu]: Tóu
Nếu không có nguyên âm a và o mà có nguyên âm e thì nên ưu tiên dấu thanh điệu trên e.
Ví dụ:
- 黑 [Đen]: Hēi
- 谁 [Ai]: Shéi
- 铁 [Thiết]: Tiě
Nếu từ có nguyên âm kép là iu thì đặt trên thanh u. Ví dụ:
- 就 [Thì]: Jiù
- 牛 [Bò]: Niú
- 求 Cứu]: Qiú
Nếu là ui thì nên ưu tiên i. Ví dụ:
- 会 [Sẽ]: Huì
- 贵 [Đắt]: Guì
- 水 [Nước]: Shuǐ
Cách gõ pinyin có dấu trên điện thoại và máy tính
Dưới đây là những quy tắc viết phiên âm có dấu cơ bản trên các thiết bị công nghệ, hãy tham khảo cách viết tiếng Trung trên điện thoại và máy tính dưới đây để cài đặt nhanh chóng và chính xác nhé:
Cách viết phiên âm tiếng Trung trên điện thoại
Cách chuyển đổi, cài đặt bàn phím gõ tiếng Trung trên điện thoại đơn giản hơn máy tính rất nhiều. Cách viết phiên âm tiếng Trung có dấu là bạn chỉ cần làm theo 2 bước sau đây đối với điện thoại Android:
Bước 1: Chuyển bàn phím của điện thoại sang bộ gõ pinyin tiếng Trung loại QWERTY.
Bước 2: Gõ và chọn các thanh điệu phù hợp dựa trên nguyên tắc gõ tiếng Trung mà chúng tôi đã trình bài ở trên.
Cách viết phiên âm tiếng Trung trên máy tính
Các hệ điều hành như Win 7, Win 8.1, Win 10 đều hỗ trợ người dùng đánh các chữ tiếng Trung. Cách viết phiên âm tiếng Trung trong word chỉ với các bước sau:
Nhấn Control Panel sau đó chọn Clock, tại phần Language chọn Region rồi chọn Language.
Nhấp vào hộp thoại và chọn Input Language tiếp tục chọn Chinese Simplified sau đó click vào Microsoft Pinyin New Experience Input và nhấp OK.
Nhấn vào biểu tượng Taskbar trên góc phải màn hình ở mục Chinese chọn Chinese Simplified rồi chọn Microsoft Pinyin để thay đổi kiểu chữ, bạn có thể chọn New Experience Input Style.
Sử dụng tổ hợp phím Windows + Space để linh hoạt chuyển đổi bàn phím giữa Trung Việt và Việt Trung.
Trung tâm dạy học tiếng Trung Ngoại Ngữ You Can hy vọng với những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn biết cách viết phiên âm tiếng Trung trên điện thoại android và máy tính một cách dễ dàng. Nắm vững quy tắc viết nguyên âm pinyin, bảng chữ cái tiếng Hán sẽ giúp ích cho bạn rút ngắn thời gian chinh phục Hán ngữ. Liên hệ với chúng tôi nếu bạn cần được tư vấn về những khóa học tiếng Trung Quốc phù hợp nhé.