Mặc dù nhân sâm – bảo vật quốc gia của Hàn Quốc được cả thế giới và người Việt công nhận và ưa chuộng, nhưng đôi khi các tên gọi như nhân sâm, hồng sâm, hắc sâm, thái cực sâm,…..làm người sử dụng hoang mang về sự khác biệt giữa chúng, liệu chỉ là tên gọi khác nhau hay còn khác cả về thành phần, dưỡng chất gì không ? Trong phạm vi bài viết dưới đây, hãy cùng Daedong làm rõ về hai khái niệm phân biệt hắc sâm và hồng sâm, cũng như các dòng sản phẩm chính của chúng để người dùng hiểu cặn kẽ và dễ dàng đưa ra được quyết định mua sắm, sử dụng.
Tại Hàn Quốc, nhân sâm ngày càng được trồng công nghiệp hóa, chủ yếu phân bổ tại một số khu vực có điều kiện khí hậu, đất đai thuận lợi như tỉnh Geumsan – nơi được xem là thủ phủ của nhân sâm. Nhân sâm tươi sau khi thu hoạch sẽ được phân loại hình dạng – kích thước ngay tại ruộng trồng và đem đi rửa sạch, chế biến theo tiêu chuẩn.
Việc chế biến nhân sâm tươi vốn dĩ được học tập và truyền lại từ những kinh nghiệm của người cổ xưa nhằm giúp tăng khả năng bảo quản nhân sâm – thức thảo dược quý báu và giá trị không phải lúc nào cũng có để dùng, vậy nên phải bảo quản kỹ lưỡng và giữ gìn như báu vật. Ngày nay, khi khoa học hiện đại vào cuộc tìm hiểu phát hiện ra rằng, nhờ việc chế biến nhân sâm tươi đã khiến củ sâm sản sinh thêm nhiều dưỡng chất hiếm có, phục vụ tốt hơn trong công cuộc cải thiện sức khỏe toàn diện. Do vậy sâm tươi thu hoạch sẽ được đem đi chế biến và sản xuất theo nhu cầu sử dụng của người dùng.
Các phương thức chế biến nhân sâm chủ đạo gồm có Bạch sâm, Hồng sâm, Thái cực sâm, Hắc sâm. Trong đó bạch sâm, hồng sâm, thái cực sâm là các phương thức chế biến nhân sâm truyền thống của người Hàn Quốc, còn hắc sâm là phương pháp mới được áp dụng những năm gần đây.
Để phân biệt hắc sâm và hồng sâm, trước tiên cần điểm lại phương thức chế biến của chúng như sau:
- Hồng sâm: từ những củ sâm tươi để trở thành hồng sâm, cần trải qua các bước rửa sạch, hấp sấy bằng hệ thống đá Elvan trong phòng kín, sau đó được đem đi phơi khô tự nhiên dưới ánh nắng mặt trời cho đến khi củ sâm từ màu vàng tươi ngả sang màu hồng đỏ.
- Hắc sâm được phát triển hoàn toàn dựa trên cách thức chế biến hồng sâm, các bước thực hiện giống hệt như chế biến hồng sâm, tuy nhiên được lặp đi lặp lại liên tục quy trình hấp sấy – phơi khô từ 8 đến 10 lần cho đến khi củ sâm toàn bộ chuyển sang màu đen tuyền.
Với cách chế biến khác nhau như vậy thì hắc sâm và hồng sâm có sự khác biệt về chất lượng hay không ?
Phân biệt hắc sâm và hồng sâm dựa vào hoạt chất bên trong cũng như tác dụng nổi trội
Nếu như sâm tươi chưa qua chế biến được tìm thấy tồn tại khoảng 14 loại hoạt chất saponin thì hồng sâm sau khi trải qua hấp sấy đã nảy nở thành hơn 30 loại hoạt chất saponin khác nhau. Các hoạt chất saponin này không chỉ tác động vào hệ thần kinh trung ương mà còn giúp chống oxy hóa, cải thiện tình trạng mỡ máu, tiểu đường, huyết áp; đồng thời ức chế sự tập kết tiểu cầu, sự sinh sôi và phát triển của các tế bào lạ, phòng ngừa bệnh ung thư.
Vậy còn hắc sâm trải qua nhiều lần hấp sấy liên tục thì các hoạt chất saponin có biến chuyển gì tích cực hay không ? Hãy cùng phân biệt hắc sâm và hồng sâm dựa trên hàm lượng saponin bên trong. Theo nghiên cứu quy trình sản xuất hắc sâm đã tạo nên những thay đổi lớn cả về số lượng lẫn hàm lượng các hoạt chất saponin bên trong. Có những hoạt chất saponin có hàm lượng gấp tới hơn 30 lần so với cách thức chế biến hồng sâm truyền thống.
Đặc biệt là các hoạt chất saponin quan trọng như Rg3, Rg1 và Rg2 có tác động mạnh trong kìm hãm sự phát triển của các khối u, thì hắc sâm hoàn toàn vượt trội hơn so với hồng sâm. Hoặc như hoạt chất Rb1, Rg1 có ảnh hưởng tích cực tới não bộ thì hắc sâm cũng cao hơn hồng sâm rất nhiều, do vậy khi uống hắc sâm, người dùng sẽ nhận thấy sự khác biệt lớn hơn so với hồng sâm là cảm giác tỉnh táo, tinh thần phấn chấn hơn hẳn.
Như vậy, sau giai đoạn chế biến trường kỳ, hắc sâm chiếm ưu thế hơn so với hồng sâm về hàm lượng các hoạt chất saponin bên trong, đồng thời công dụng hiệu quả khi sử dụng cũng có nhiều lợi thế hơn trong nâng tầm sức mạnh, tăng cường sức khỏe vượt trội.
Tuy nhiên việc phân biệt hắc sâm và hồng sâm không phải để so sánh tốt xấu hay hơn kém, mà chủ yếu giúp người dùng lựa chọn được sản phẩm phù hợp với cơ thể. Do hàm lượng trong hắc sâm quá mạnh, người dùng lần đầu nên sử dụng với lượng nhỏ hoặc nên uống hồng sâm trước tiên, khi cơ thể thích ứng và hấp thụ được các dưỡng chất bên trong, mới nên chuyển qua dùng hắc sâm. Ngoài ra với người bệnh có tiền sử ung thư nên tích cực uống hắc sâm để loại bỏ các tế bào lạ và ức chế chúng sinh sôi nảy nở; đồng thời người làm việc môi trường căng thẳng nhiều áp lực lớn như dân văn phòng, dân lái xe, hắc sâm chắc chắn là lựa chọn tối ưu để tăng cường tỉnh táo và tập trung.
Không những vậy với người cơ địa huyết áp thấp, người mới ốm dậy, thể trạng còn yếu hoặc dễ bị “say sâm” nên bắt đầu từ những sản phẩm hồng sâm kết hợp thảo dược, không nên dùng hắc sâm vì rất dễ bị tụt huyết áp nếu uống không đúng cách.