Nửa thập kỉ 30 của thế kỉ 20, Đảng Cộng sản Đông Dương chuyển sang đấu tranh công khai với mục tiêu đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo và hòa bình.
I. Tình hình thế giới và trong nước
1. Tình hình thế giới
Những năm 30 của thế kỷ XX, thế lực phát xít cầm quyền ở Đức, Italia, Nhật Bản chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh thế giới.
Tháng 7/1935, tại Đại hội lần VII, Quốc tế Cộng sản xác định: kẻ thù là chủ nghĩa phát xít; nhiệm vụ chống chủ nghĩa phát xít; mục tiêu là đấu tranh giành dân chủ, bảo vệ hòa bình, thành lập Mặt trận nhân dân rộng rãi. Lê Hồng Phong, đại diện cho Đảng Cộng Sản Đông Dương tham dự đại hội.
Tháng 6/1936, Mặt trận nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành cải cách tiến bộ ở thuộc địa.
2. Tình hình trong nước
- Đối với Đông Dương, Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình, cử Toàn quyền mới, ân xá tù chính trị, nới rộng quyền tự do báo chí…
- Ở Việt Nam có nhiều đảng phái chính trị hoạt động như đảng cách mạng, đảng theo xu hướng cải lương, đảng phản động… nhưng Đảng Cộng sản Đông Dương là Đảng mạnh nhất, có tổ chức chặt chẽ, chủ trương rõ ràng.
Sau khủng hoảng kinh tế thế giới, Pháp tập trung đầu tư, khai thác thuộc địa để bù đắp sự thiếu hụt cho kinh tế Pháp.
+ Về nông nghiệp, tư bản Pháp chiếm đoạt ruộng đất, độc canh cây lúa, trồng cao su, đay, gai, bông…
+ Về công nghiệp, đẩy mạnh khai mỏ. Sản lượng ngành dệt, xi măng, chế cất rượu tăng. Các ngành ít phát triển là điện, nước, cơ khí, đường, giấy, diêm...
+ Về thương nghiệp, thực dân độc quyền bán thuốc phiện, rượu, muối và xuất nhập khẩu, thu lợi nhuận rất cao, nhập máy móc và hàng tiêu dùng, xuất khẩu khoáng sản và nông sản.
Những năm 1936 - 1939 là thời kỳ phục hồi và phát triển kinh tế Việt Nam nhưng kinh tế Việt Nam vẫn lạc hậu và lệ thuộc kinh tế Pháp.
Đời sống nhân dân khó khăn do chính sách tăng thuế của Pháp; công nhân bị thất nghiệp, lương giảm; nông dân không đủ ruộng cày, chịu mức địa tô cao và bóc lột của địa chủ, cường hào…; tư sản dân tộc ít vốn, chịu thuế cao, bị tư bản Pháp chèn ép; tiểu tư sản trí thức bị thất nghiệp, lương thấp; còn các tầng lớp lao động khác phải chịu thuế khóa nặng nề, sinh hoạt đắt đỏ.
Do đời sống đa số nhân dân khó khăn nên hăng hái tham gia đấu tranh đòi tự do, cơm áo dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.
II. Phong trào dân chủ 1936 - 1939
1. Hội nghị Ban Chấp hànhTrung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 7/1936
Tháng 7/1936, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng Phong chủ trì ở Thượng Hải [Trung Quốc], dựa trên Nghị quyết Đại hội 7 của Quốc tế cộng sản, đề ra đường lối và phương pháp đấu tranh. Hội nghị xác định:
+ Nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân quyền Đông Dương là chống đế quốc và phong kiến.
+ Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít, chống nguy cơ chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo, hòa bình.
+ Phương pháp đấu tranh là kết hợp các hình thức công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp. Thành lập Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương. Tháng 3/1938, đổi thành Mặt trận thống nhất dân chủ Đông Dương [Mặt trận dân chủ Đông Dương].
2. Những phong trào đấu tranh tiêu biểu
a]. Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ
- Năm 1936, Đảng vận động và tổ chức nhân dân thảo ra bản dân nguyện gửi tới phái đoàn chính phủ Pháp, tiến tới triệu tập Đông Dương Đại hội [8/1936].
- Các ủy ban hành động thành lập khắp nơi, quần chúng sôi nổi tham gia mít tinh, hội họp.
- Tháng 09/1936, Pháp giải tán Ủy ban hành động, cấm hội họp, tịch thu các báo. Qua phong trào, đông đảo quần chúng được giác ngộ, đoàn kết đấu tranh đòi quyền sống. Đảng thu được một số kinh nghiệm về phát động và lãnh đạo đấu tranh công khai, hợp pháp.
- Năm 1937, lợi dụng sự kiện đón Gô đa và Toàn quyền mới sang Đông Dương, Đảng tổ chức quần chúng mít tinh, biểu dương lực lượng đưa yêu sách về dân sinh, dân chủ.
- Từ 1937 – 1939, nhiều cuộc mít tinh, biểu tình đòi quyền sống tiếp tục diễn ra, nhân ngày Quốc tế lao động 01/05/1938, lần đầu tiên nhiều cuộc mít tinh tổ chức công khai ở Hà Nội, Sài Gòn và nhiều nơi khác có đông đảo quần chúng tham gia.
b]. Đấu tranh nghị trường
- Đảng đưa người của Mặt trận Dân Chủ Đông Dương ra ứng cử vào Viện dân biểu Bắc kỳ, Trung kỳ, Hội đồng quản hạt Nam kỳ….
- Mục tiêu mở rộng lực lượng Mặt trận dân chủ và vạch trần chính sách phản động của thực dân, tay sai, bênh vực quyền lợi của nhân dân.
c]. Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí
- Xuất bản nhiều tờ báo công khai như: Tiền phong, Tin tức, Dân chúng, Lao động…trở thành mũi xung kích trong cuộc vận động dân chủ, dân sinh thời kì 1936 - 1939.
- Xuất bản nhiều sách chính trị – lý luận, tác phẩm văn học hiện thực phê phán, thơ cách mạng…
- Cuộc đấu tranh trên lãnh vực báo chí đã thu kết quả to lớn về văn hóa - tư tưởng. Đông đảo các tầng lớp nhân dân được giác ngộ về con đường cách mạng.
3. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào dân chủ 1936 - 1939
- Là phong trào quần chúng rộng lớn, có tổ chức, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.
- Buộc Pháp phải nhượng bộ một số yêu sách về dân sinh, dân chủ. Quần chúng được giác ngộ về chính trị, trở thành lực lượng chính trị hùng hậu của cách mạng. Cán bộ đựợc tập hợp và trưởng thành và tích lũy bài học kinh nghiệm.
- Là một cuộc tổng diễn tập, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
Page 2
SureLRN
Đặc điểm nổi bật của nền kinh tế Việt Nam trong những năm 1936-1939 là
Phong trào dân chủ 1936-1939 là một phong trào
Thực tiễn phong trào dân chủ 1936-1939 ở Việt Nam đã khẳng định
Một trong những bài học kinh nghiệm của phong trào 1936 - 1939 là gì?
Mặt trận được Đảng ta thành lập tháng 7 năm 1936 có tên gọi là gì?
Năm 1936, ở Việt Nam các uỷ ban hành động được thành lập nhằm mục đích gì
Đặc điểm nổi bật của nền kinh tế Việt Nam trong những năm 1936-1939 là
Phong trào dân chủ 1936-1939 là một phong trào
Thực tiễn phong trào dân chủ 1936-1939 ở Việt Nam đã khẳng định
Một trong những bài học kinh nghiệm của phong trào 1936 - 1939 là gì?
Mặt trận được Đảng ta thành lập tháng 7 năm 1936 có tên gọi là gì?
Năm 1936, ở Việt Nam các uỷ ban hành động được thành lập nhằm mục đích gì
I Tình hình thế giới và trong nước
-Chủ nghĩa phát xít đe dọa nền dân chủ và hòa bình thế giới .
-Đại Hội VII của Quốc tế cộng sản chủ trương thành lập Mặt Trận nhân dân , tập hợp lực lượng tiến bộ để chống
phát xít .
-Mặt trận nhân dân Pháp nắm chính quyền, áp dụng chính sách tự do dân chủ cho thuộc địa .
2 .Trong nước
Hậu quả của khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 và chính sách phản động-bóc lột-khủng bố-đàn áp của Pháp
nên nhân dân ta đói khổ, yêu cầu cải thiện đời sống và thực hiện quyền tự do dân chủ.
II. Mặt trận dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ .
*Đảng Cộng sản Đông Dương nhận định :
- Kẻ thù : thực dân Pháp và tay sai.
-Khẩu hiệu: chống phát xít và chống chiến tranh, đòi tự do dân chủ, cơm áo và hòa bình .
-Chủ trương : lập mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương [ hè 1936] sau đổi là Mặt Trận Dân Chủ Đông
Dương [ 3-1938] nhằm tập hợp mọi lực lượng yêu nước và dân chủ tiến bộ đấu tranh .
-Hình thức và phương pháp đấu tranh : hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai hay nửa công khai.
*Giữa năm 1936 MTDCĐD triệu tập Đông Dương đại hội để thu thập dân nguyện như thả tự do cho tù chính
trị,thi hành luật lao động , cải thiện đời sống của nhân dân .
Quang cảnh đại hội VII của Quốc Tế Cộng Sản và G. Dimi tơ rốp Ban chấp hành trung ương QTCS
*Đầu năm 1937 đưa “dân nguyện” cho phái viên của chính phủ Pháp
và Toàn quyền mới ở ĐD:
+Công nhân :lập nghiệp đoàn, tăng lương giảm giờ làm
+Nông dân : chia lại ruộng đất công , chống sưu thuế cao, giảm tô
+Công chức, học sinh đòi đảm bảo quyền lợi lao động ,ban bố quyền
tự do dân chủ, miễn giảm thuế .
*Phong trào công nhân 11-1936 :bãi công ở công ty than Hòn Gai ,xe
lửa Trường Thi .
Kỷ niệm ngày 1-5-1938 Sài Gòn
Ý nghĩa tổng bãi công của thợ mỏ 1936
*1-5-1938-Quốc tế lao động , 25.000 người mít tinh ở khu đấu xảo Hà
Nội đòi tự do lập hội Ái hữu, thi hành luật lao động, giảm thuế, chống
phát xít và chiến tranh .
* Báo công khai của Đảng , của Mặt trận và các đoàn thể quần chúng
ra đời như : Tin tức, Tiền Phong , Nhành Lúa , Dân Chúng ,Lao Động,
Bạn dân .
*Sách chính trị phổ thông giới thiệu chủ nghĩa Mác Lê nin và chính
sách của Đảng được lưu hành rộng rãi .
* Cuối 1938 phong trào thu hẹp , chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ,
phong trào chấm dứt .
Cuộc mít tinh ở khu Đấu xảo hà Nội , ngày 1-5-1938. Trụ sở báo "Tin Tức" - cơ quan ngôn luận của Mặt trận Dân chủ ở Hà Nội năm 1938.
III. Ý nghĩa của phong trào :
-Là một cao trào dân chủ rộng lớn .
-Uy tín và ảnh hưởng của Đảng được mở rộng .
-Chủ nghĩa Mác- Lê nin, đường lối chính sách của Đảng , của Quốc tế cộng sản được phổ biến .
-Tổ chức của Đảng được củng cố .
-Đào tạo cho Đảng những đảng viên kiên trung .
-Là cuộc diễn tập thứ hai chuẩn bị cho Cách Mạng tháng tám 1945.
Có thể xem thêm:
Tóm tắt lịch sử giai đoạn 1936-1939
Đồng chí Nguyễn Văn Cừ với phong trào dân chủ 1936-193