Axit axetic có công thức cấu tạo như thế nào? Nó có tính chất ứng dụng gì? Để biết chi tiết, Tech12h xin chia sẻ với các bạn bài: Axit axetic. Với kiến thức trọng tâm và các bài tập có lời giải chi tiết, hi vọng rằng đây sẽ là tài liệu giúp các bạn học tập tốt hơn.
Nội dung bài viết gồm 2 phần:
- Ôn tập lý thuyết
- Hướng dẫn giải bài tập sgk
A. LÝ THUYẾT
I. Tính chất vật lí
- Axit axetic CH3COOH là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước
II. Cấu tạo phân tử
Hay CH3 – COOH
Nhóm –COOH [Cacboxyl] làm cho phân tử có tính axit.
III. Tính chất hóa học
1. Axit axetic cũng có đầy đủ tính chất của một axit, nhưng là một axit yếu.
- Dung dịch axit axetic làm quỳ tím đổi màu thành đỏ.
- Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo thành muối và nước.
CH3COOH + NaOH → H2O + CH3COONa [Natri axetat]
2CH3COOH + Na2CO3 → 2CH3COONa + CO2 + H2O
…
2. Tác dụng với ancol etylic tạo ra este và nước
CH3COOH + HO-C2H5 ↔ [đk: H2SO4 đặc, to] CH3COO C2H5 + H2O.
IV. Ứng dụng
V. Điều chế
- Trong công nghiệp
2C4H10 + 3O2 →[xt, to] 4CH3COOH + 2H2O
- Để sản xuất giấm ăn
CH3CH2OH + O2 →[men giấm] CH3COOH + 2H2O.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Trang 143 - SGK hóa học 9
Hãy Điền những từ thích hợp vào chỗ trống
- Axit axetic là chất... không màu, vị....tan....trong nước.
- Axit axetic là nguyên liệu để điều chế .....
- Giấm ăn là dung dịch..... từ 2 đến 5%.
- Bằng cách ...... butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được.....
Câu 2: Trang 143 - SGK hóa học 9
Trong các chất sau đây:
- C2H5OH.
- CH3COOH.
- CH3CH2CH2OH.
- CH3CH2COOH.
Chất nào tác dụng được với Na, NaOH, Mg, CaO? Viết các phương trình hóa học.
Câu 3: Trang 143 - SGK hóa học 9
Axit axetic có tính axit vì trong phân từ:
Câu 4: Trang 143 - SGK hóa học 9
Trong các chất sau đây, chất nào có tính axit ? Giải thích.
Câu 5: Trang 143 - SGK hóa học 9
Axit axetic có thể tác dụng được với những chất nào trong các chất sau đây : ZnO, Na2SO4, KOH, Na2CO3, Cu, Fe ?
Viết các phương trình phản ứng hóa học nếu có.
Câu 6: Trang 143 - SGK hóa học 9
Hãy viết phương trình hóa học điều chế axit axetic từ :
- natri axetat và axit sunfuric.
- rượu etylic.
Câu 7: Trang 143 - SGK hóa học 9
Cho 60 gam CH3COOH tác dụng với 100 gam CH3CH2OH thu được 55 gam CH3 –COOC2H5.
- Viết phương trình hóa học và gọi tên sản phẩm của phản ứng.
- Tính hiệu suất của phản ứng trên.
Câu 8: Trang 143 - SGK hóa học 9
Cho dung dịch axit axetic nồng độ a% tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH nồng độ 10% thu được dung dịch muối có nồng độ 10,25%. Hãy tính a.
Cho dung dịch axit axetic nồng độ a% tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH nồng độ 10% thu được dung dịch muối có nồng độ 10,25%. Hãy tính a?
- Bài tập 45.1 trang 54 SBT Hóa học 9 Viết phương trình hóa học của các phản ứng sau:
- ? + ? → CH3COONa + H2
- ? + ? → CH3COONa + H2O + CO2
- CH3COOH + ? → [CH3COO]2Ca + ? + ↑
- ? + Mg → [CH3COO]2Mg + ↑
- ? + CuSO4 → [CH3COO]2Cu + ↓
- Bài tập 45.2 trang 54 SBT Hóa học 9 Nhận định nào sau đây đúng ?
- Những chất có nhóm -OH hoặc -COOH tác dụng được với NaOH.
- Những chất có nhóm -OH tác dụng được với NaOH.
- Những chất có nhóm -COOH tác dụng được với NaOH nhưng không tác dụng với Na.
- Những chất có nhóm -OH tác dụng được với Na, còn những chất có nhóm -COOH vừa tác dụng được với Na vừa tác dụng được với NaOH.
- Bài tập 45.3 trang 54 SBT Hóa học 9 Hỗn hợp X gồm axit axetic và rượu etylic. Cho m gam hỗn hợp X tác dụng hết với Na thấy thoát ra 0,336 lít khí H2 ở đktc. Mặt khác cho m gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH 0,1M thì hết 200 ml.
- Hãy xác định m.
- Tính phẩn trăm khối lượng của mỗi chất có trong m gam hỗn hợp.
- Bài tập 45.4 trang 55 SBT Hóa học 9 Chất hữu cơ A chứa các nguyên tố C, H, O có khối lượng mol phân tử là 60 gam/mol. Đốt cháy hoàn toàn 3 gam A rồi cho sản phẩm thu được qua bình 1 đựng H2SO4 đặc, sau đó qua bình 2 đựng dung dịch Ca[OH]2 dư. Sau phản ứng thấy khối lượng bình 1 tăng thêm 1,8 gam, ở bình 2 có 10 gam kết tủa.
- Hãy xác định công thức phân tử của A.
- Viết các công thức cấu tạo có thể có của A, biết A làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.
- Bài tập 45.5 trang 55 SBT Hóa học 9 Tính khối lượng dung dịch axit axetic thu được khi lên men 50 lít rượu etylic 4°. Biết khối lượng riêng của rượu etylic là 0,8 g/ml và hiệu suất của quá trình lên men là 92%.
- Bài tập 45.6 trang 55 SBT Hóa học 9 Cho 9,7 gam hỗn hợp X gồm axit axetic và axit A có công thức CmH2m+1COOH tác dụng với dung dịch NaOH 1M thì vừa hết 150 ml.
- Xác định công thức phân tử của A. Biết tỉ lệ số mol của axit axetic và A trong hỗn hợp là 2 : 1
- Tính thành phần % khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp X.
- Viết công thức cấu tạo của A.
- Bài tập 45.7 trang 55 SBT Hóa học 9 Cho 30 gam axit axetic tác dụng với 92 gam rượu etylic có mặt H2SO4 đặc. Hãy tính số gam etyl axetat tạo thành, biết hiệu suất của phản ứng là 60%.
- Bài tập 45.8 trang 55 SBT Hóa học 9 Hỗn hợp X gồm hai axit hữu cơ có công thức tổng quát CnH2n+1COOH với n ≥0. Cho 13,4 gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch NaOH 1M thì vừa hết V ml. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 17,8 gam hỗn hợp muối khan.