Những mã chứng khoán dầu khí đang được săn đón nhất hiện nay khi tình hình giá dầu thế giới đang có sự tăng vọt do chiến tranh Nga – Ukraina. Hiện nay, Việt Nam có 12 mã cổ phiếu dầu khí tiềm năng tăng trưởng đang niêm yết tại 3 sàn chứng khoán lớn.
| STT | Mã cổ phiếu | Tên công ty |
| 1 | Cổ phiếu PVB | CTCP Bọc ống Dầu khí Việt Nam |
| 2 | Cổ phiếu PVC | Tổng Công ty Hoá chất và Dịch vụ Dầu khí |
| 3 | Cổ phiếu PVS | Tổng Công ty cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam |
| STT | Mã cổ phiếu | Tên công ty |
| 1 | Cổ phiếu PLX | Tập đoàn Xăng Dầu Việt Nam |
| 2 | Cổ phiếu PVD | Tổng Công ty cổ phần Khoan và Dịch vụ khoan Dầu khí |
Công ty Cổ phần Lọc hóa Dầu Bình Sơn là doanh nghiệp có quy mô tài sản khá lớn trong các mã được liệt kê ở trên. Từ quy mô tài sản xuất cho đến doanh thu lợi nhuận cho thấy vị thế của BSR trong ngành là rất tốt.
- Số lượng CPLH: 3.100.499.616 cổ phiếu
- Thị giá vốn [28/06/2022]: 92.394,9 tỷ đồng
- Giá cổ phiếu [28/06/2022]: 29.800 VNĐ/cổ phiếu
- Doanh thu: doanh thu từ năm 2017 đến năm 2021 nhìn chung có xu hướng tăng nhưng duy trì chưa ổn định. Doanh thu năm 2021 là 120.000 tỷ đồng, cao hơn nhiều so với năm 2017 là 80.000 tỷ đồng.
- Lợi nhuận sau thuế: bùng nổ năm 2021 với hơn 6.700 tỷ đồng, tăng trưởng mạnh so với các năm trước. Tỷ lệ lãi ròng là 6.25%, khá cao so với đặc thù doanh nghiệp dầu khí.
- Cơ cấu vốn: tỷ lệ nợ trên vốn chủ sỡ hữu chỉ 0,77, nợ trên tài sản chỉ khoảng 0,44. Là doanh nghiệp có tỷ lệ vốn sở hữu của nhà nước trên 90% thì cơ cấu vốn trên khá hợp lý. Điều này cũng mang đến sự yên tâm cho nhà đầu tư khi quyết định mua cổ phiếu dầu khí này.
- P/E và EPS: lần lượt là 12,88 và 2.313,22 VNĐ/cổ phiếu
2. PLX – Tập đoàn xăng dầu Việt Nam
Có thể nói tình hình giá xăng RON95 đang neo ở mức giá hơn 32.800 VNĐ/lít [28/6/2022] thì kỳ vọng nhà đầu tư dành cho mã cổ phiếu dầu khí trên thực sự không nhỏ vì PLX là doanh nghiệp xăng dầu top đầu Việt Nam.
- Số lượng CPLH: 1.270.592.235 cổ phiếu
- Thị giá vốn [28/06/2022]: 53.110,8 tỷ đồng
- Giá cổ phiếu [28/06/2022]: 41.800 VNĐ/cổ phiếu
- Doanh thu: duy trì nhiều năm ở mức trên 100.000 tỷ đồng với đỉnh điểm là vào năm 2018 gần 200.000 tỷ đồng. Nhìn chung doanh thu có sự tăng trưởng mạnh mẽ và ổn định.
- Lợi nhuận sau thuế: mức lợi nhuận khá thấp với hơn 2.800 tỷ đồng năm 2021 rất nhỏ so với doanh thu gần 170.000 tỷ đồng.
- Cơ cấu vốn: tổng tài sản từ năm 2017 đến năm 2021 duy trì trên 60.000 tỷ đồng và chỉ biến động tăng giảm khá nhỏ. Năm 2021, tổng tài sản cao nhất với gần 65.000 tỷ đồng. Khả năng thanh toán hiện hành và thanh toán nhanh là 1,1 và 0,59, khá ổn so với mức nợ khoảng 36.000 tỷ đồng.
- P/E và EPS: lần lượt là 22,02 và 1.898,41 VNĐ/cổ phiếu
3. OIL- Tổng Công ty Dầu Việt Nam
Tổng Công ty Dầu Việt Nam là một đơn vị thành viên chủ lực thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam hoạt động trong ngành công nghiệp xăng dầu và được thành lập năm 2008.
- Số lượng CPLH: 1.034.229.500 cổ phiếu
- Thị giá vốn [28/06/2022]: 13.445 tỷ đồng
- Giá cổ phiếu [28/06/2022]: 13.000 VNĐ/cổ phiếu
- Doanh thu: Từ năm 2017 đến năm 2021 nhìn chung có sự biến động nhưng doanh thu đều trên 40.000 tỷ đồng. Đỉnh điểm năm 2018 với gần 80.000 tỷ đồng và năm 2021 với gần 58.000 tỷ đồng.
- Lợi nhuận: mức lợi nhuận thấp so với các doanh nghiệp nêu trên, mỗi năm chỉ lãi vài trăm tỷ đồng. Từ năm 2017 đến năm 2021, lợi nhuận cao nhất là vào năm 2021 với hơn 600 tỷ đồng. Dù là doanh nghiệp đầu ngành dầu nhưng mức lợi nhuận ít ỏi cho thấy sự khắc nghiệt canh tranh của ngành.
- Cơ cấu vốn: quy mô tổng tài sản 5 năm duy trì trên 20.000 tỷ đồng và nhìn chung tăng trưởng khá thấp. Năm 2021, nợ trên tổng tài sản là gần 60%, đã tăng so với các năm trước. Tuy vậy, khả năng thanh toán hiện hành và thanh toán nhanh ở mức khá cao lần lượt là 1,25 và 1,02.
- P/E và EPS: 19,68 và 660.5 VNĐ/cổ phiếu
4. PVS – Tổng Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam
Tổng công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam là một đơn vị thành viên thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ dầu khí và được thành lập năm 1976.
- Số lượng CPLH: 477.966.290 cổ phiếu
- Thị giá vốn [28/06/2022]: 12,140.3 tỷ đồng
- Giá cổ phiếu [28/06/2022]: 25,400 VNĐ/cổ phiếu
- Doanh thu: từ năm 2017 đến năm 2021, doanh thu duy trì khoảng 15.000 tỷ đồng. Doanh thu đạt đỉnh vào năm 2020 với mức trên 20.000 tỷ đồng. Nhìn chung doanh thu tăng trưởng ít có sự ổn định và vẫn còn hơi thấp so với các doanh nghiệp trên.
- Lợi nhuận: mức lợi nhuận từ năm 2017 đến năm 2021 dao động từ 600 đến hơn 1000 tỷ đồng. Tuy vậy PVS có tỷ suất lãi ròng cao hơn ba doanh nghiệp trên với mức 4.38%. Điều đó cho thấy hiệu quả kinh doanh trên quy mô doanh thu khá tốt so với sự khó khăn của ngành dầu khí.
- Cơ cấu vốn: tổng tài sản doanh nghiệp ở mức ổn định qua nhiều năm, khoảng trên 23.000 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ trên tổng tài sản nhiều năm duy trì ở mức khoảng 0,5. Điều này cho thấy sự dồi dào tài chính của PVS, khả năng thanh toán hiện hành và thanh toán nhanh cao nhất trong các doanh nghiệp trên với 1,83 và 1,63.
- P/E và EPS: 18,02 và 1.409,46 VNĐ/cổ phiếu.
Nhận định tình hình cổ phiếu dầu khí Việt Nam hiện nay
Cổ phiếu dầu khí ở Việt Nam hiện nay được nhiều mặt lợi khi giá dầu thế giới liên tục duy trì ở mức cao do căng thẳng địa chính trị giữa Nga và Ukraina. Hiện nay, giá xăng dầu trong nước cũng đang “neo” ở mức giá rất cao so với thời điểm phong tỏa do dịch Covid-19. Điều này cũng là đòn bẩy giá khá lớn cho các cổ phiếu ngành dầu khí trong nước.
Tuy nhiên, do thị giá nhiều cổ phiếu thị trường chứng khoán xăng dầu đã tăng rất mạnh từ sau hưởng ứng giá dầu thế giới. Vậy, liệu chúng ta có nên fomo? Việc nhiều cổ phiếu đã tăng từ những tháng qua đã khiến nền giá các nhóm cổ phiếu dầu khí khá cao và từ đó rủi ro dành cho những nhà đầu tư vào sau là rất lớn.
Căng thẳng chính trị Nga – Ukraina là điều chúng ta không thể quyết định hay biết trước là khi nào kết thúc và có kết thúc hay không? Và nếu có kết thúc, việc khủng hoảng năng lượng có được duy trì? Thế giới liệu sẽ có năng lượng để thay thế “vàng đen”?
Rõ ràng về dài hạn, những điều trên chúng ta không thể biết trước hay quyết định được. Nhưng về ngắn hạn, nhà đầu tư có thể tin rằng khủng hoảng năng lượng vẫn sẽ xảy ra do nhu cầu khí đốt của các nước phương Tây vào những tháng mùa đông tới và sự kiên quyết đến từ Nga.
Cùng với đó, khi giá xăng dầu tại Việt Nam cao sẽ làm tình hình lạm phát trở nên phức tạp và chính phủ sẽ tìm cách điều chỉnh để tránh ảnh hưởng đến nền kinh tế đang hồi phục sau đại dịch Covid-19.
Từ đó, nhà đầu tư có thể chọn lọc những cổ phiếu dầu khí đầu ngành để có thể hưởng lợi từ những điều trên. Tất nhiên, nhà đầu tư chỉ nên chọn 1 đến 2 mã cổ phiếu dầu khí để đa dạng hóa danh mục và giảm thiểu rủi ro.
Dự báo giá dầu vẫn trên 100 USD/thùng
Trong chương trình talkshow “Chọn danh mục” kỳ 10 do Báo Đầu tư tổ chức, với chủ đề “Cơ hội phục hồi và ẩn số vàng đen”, nội dung về dự báo giá dầu trong nửa cuối năm được đặc biệt quan tâm.
Tham gia chương trình, ông Bùi Ngọc Dương, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn [mã BSR] cho biết, theo dự báo của các tổ chức quốc tế uy tín thì hết quý II/2022, giá dầu có chiều hướng giảm trong quý III, IV, tuy nhiên vẫn ở khoảng 105 USD/thùng.
Các yếu tố tác động đến giá dầu chủ yếu vẫn là cuộc xung đột Nga - Ukraine và các biến động địa chính trị ở các khu vực khác như châu Phi, Lybia. Bên cạnh đó, tình trạng khai thác dưới hạn mức từ OPEC+ do sự thiếu đầu tư trong thập kỷ qua, cùng với công suất dự phòng toàn cầu bị giảm trong một thời gian dài và tồn kho các kho dự trữ đang ở mức thấp đều làm trầm trọng thêm rủi ro nguồn cung bị gián đoạn.
Yếu tố nữa là thị trường phục hồi sau đại dịch Covid-19, nhất là thị trường Trung Quốc khiến nhu cầu về sản phẩm xăng dầu và năng lượng tăng trở lại. Đó là những yếu tố đảm bảo giá dầu sẽ duy trì ở mức cao so với thời điểm hiện tại.
Theo ông Dương, do ảnh hưởng bởi căng thẳng địa chính trị Nga - Ukraine cũng như nhu cầu tiêu thụ xăng dầu tăng mạnh khiến cho giá dầu thô và sản phẩm xăng dầu tăng liên tục. Đặc biệt, crack margin - chênh lệch giữa giá dầu thô và sản phẩm lọc hóa dầu chính đạt mức cao nhất trong vòng hơn 20 năm trở lại đây.
Cụ thể, chênh lệch giữa giá sản phẩm chính [xăng dầu] và giá dầu thô giai đoạn 2000 - 2020 vào khoảng 8,70 USD/thùng và năm 2022 là 21,80 USD/thùng.
Đây là điều kiện tuyệt vời để các nhà máy lọc dầu trên thế giới gia tăng lợi nhuận. BSR đã nỗ lực tăng nhập dầu thô và nguyên liệu đầu vào so với kế hoạch để duy trì công suất vận hành ở mức 108 - 112%.
Ông Bùi Ngọc Dương, Tổng giám đốc BSR [ngoài cùng bên phải] và bà Hoàng Việt Phương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và tư vấn đầu tư SSI [ngồi giữa] tham gia talkshow "Chọn danh mục" kỳ 10. |
Thời điểm hiện tại, nhiều tổ chức đều dự báo giá dầu vẫn sẽ ở mức cao và crack margin cũng rất tốt. Tuy nhiên, giai đoạn này biến động rất lớn và tuỳ thuộc vào những yếu tố không thể lường trước.
Chuyên gia Công ty Chứng khoán TPBank [TPS] nhìn nhận, giá dầu thô bắt đầu giảm từ giữa tháng 6/2022, từ mức trung bình 120 USD/thùng về quanh 110 USD/thùng do lo ngại nhu cầu bị ảnh hưởng bởi lạm phát.
Nhìn chung, vấn đề nút thắt nguồn cung vẫn chưa thể tháo gỡ trong ngắn hạn, do đó, giá dầu vẫn sẽ duy trì nền cao so với năm 2021. Việc giá dầu duy trì trên 60 - 70 USD/thùng là điều kiện thuận lợi để Việt Nam khai thác các mỏ dầu khí hiện tại, cũng như triển khai các dự án dầu khí mới.
Theo TPS, trong 6 tháng cuối năm, các doanh nghiệp trong ngành vẫn sẽ đạt mức tăng trưởng cao so cùng kỳ nhờ nhu cầu vận chuyển tăng mạnh hơn, hoạt động sản xuất phục hồi và giá dầu vẫn duy trì mức cao.
Bên cạnh đó, nhiều dự án thượng nguồn tiềm năng trong trung, dài hạn như Lô B, Cá Voi Xanh, Kèn Bầu. Dự án Lô B - Ô Môn sẽ được khởi công trong giai đoạn cuối năm 2022, đây được xem là động lực tăng trưởng lớn cho các công ty trong chuỗi giá trị dầu khí tại Việt Nam.
Cổ phiếu dầu khí vẫn “sáng cửa” ngắn hạn
Thông thường, đối với các ngành khác, giá cổ phiếu sẽ ứng với kết quả kinh doanh và triển vọng của doanh nghiệp. Tuy nhiên, với nhóm cổ phiếu liên quan đến hàng hóa như dầu khí, giá cổ phiếu sẽ bám sát diễn biến giá hàng hóa.
Bà Hoàng Việt Phương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và tư vấn đầu tư Công ty Chứng khoán SSI cho biết, trong tháng 6 có đợt giá dầu tăng mạnh, ngay lập tức giá cổ phiếu nhóm dầu khí đã phản ánh rất nhanh. Sau khi giá dầu điều chỉnh thì giá cổ phiếu cũng điều chỉnh lại. Nói như vậy có thể hiểu là, cổ phiếu ngành dầu khí khá khó để đầu tư, nhất là đầu tư trong ngắn hạn, còn đầu tư trong dài hạn vẫn rất cần hiểu sự biến động của giá dầu.
“Nhìn lại, những ai đầu tư từ năm 2020 khi giá dầu ở mức thấp do ảnh hưởng Covid-19 đến giờ đã có những khoản lãi rất lớn”, bà Phương nói.
Đồng quan điểm, chuyên gia TPS đánh giá, mặc dù có sự khác biệt về các yếu tố cơ bản, giá cổ phiếu của các công ty trong ngành dầu khí đều có tương quan rất chặt chẽ với diễn biến giá dầu. Các cổ phiếu có mức độ tương quan lớn nhất với giá dầu như GAS, BSR, PVD, PVS, PVT và CNG.
Nhìn chung, giá cổ phiếu của một số doanh nghiệp trong ngành đã tăng mạnh do chất xúc tác từ giá dầu. Tuy nhiên, theo đánh giá của TPS, dầu khí vẫn là ngành đáng xem xét đầu tư trong giai đoạn này, đặc biệt với các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh cốt lõi phục hồi tốt và được hỗ trợ bởi hoạt động triển khai các dự án thượng nguồn, trong khi giá cổ phiếu đang điều chỉnh về vùng hấp dẫn.
Tuy vậy, bà Phương lưu ý, giá dầu có tác động khác nhau với các nhóm doanh nghiệp thượng nguồn [thăm dò và khai thác], trung nguồn [vận chuyển, tàng trữ và phân phối dầu, khí] và hạ nguồn của ngành dầu khí [lọc hóa dầu].
Các doanh nghiệp thượng nguồn như PVD, PVS không có mối tương quan trực tiếp nào giữa giá dầu với lợi nhuận, vì doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp này đến từ các dự án và các dự án thường mang tính dài hạn, hoặc chậm hơn một chút so với nhóm ngành này.
Các doanh nghiệp dầu khí trung nguồn như GAS có mức tương quan tốt nhất với giá dầu. Còn với nhóm hạ nguồn, bức tranh có thể hơi xáo trộn một chút, nhưng nhìn chung vẫn có thể hưởng lợi nếu giá dầu không quá biến động.
Theo bà Phương, triển vọng dài hạn của nhóm cổ phiếu dầu khí là câu hỏi khá khó trả lời vào thời điểm này, vì hiện tại, chúng ta chỉ có thể dự đoán giá dầu vẫn sẽ ở mức cao trong khoảng thời gian ít nhất là nửa năm hoặc hơn nữa, cho đến khi nguồn cung tăng đủ trở lại để đáp ứng nhu cầu.
“Hiện nay, Trung Quốc vẫn chưa mở cửa hết nên chưa thấy được nhu cầu của thị trường này phục hồi tới đâu. Nhưng có một yếu tố khác là sang năm 2023, kinh tế có nguy cơ suy thoái, nên nhu cầu tiêu thụ dầu có thể chậm lại”, chuyên gia SSI dự báo.
Chủ động, linh hoạt giúp BSR lãi tốt
Ông Bùi Ngọc Dương, Tổng giám đốc BSR
Nhà máy lọc dầu Dung Quất có lợi thế vận hành 12-13 năm, nên hiểu rất rõ về nhà máy và đảm bảo vận hành liên tục để gia tăng lợi nhuận.
Nhà máy 100% người Việt Nam làm chủ nên có nhiều cơ hội để tự chủ trong kiểm soát, tối ưu hoá nhà máy.
Về việc sản xuất - kinh doanh, chúng tôi có thuận lợi là vận chuyển từ mỏ về nhà máy gần, đây là lợi thế rất lớn nhất là trong thời kỳ khủng hoảng. Có những thời điểm trong vòng 1 tuần, giá dầu đã chênh 10 - 20% nên càng rút ngắn thời gian từ mỏ đến nhà máy chế biến, đến bán sản phẩm thì càng giúp chúng tôi kiểm soát được tình hình.
Ngoài ra, chúng tôi cũng lên kế hoạch vận hành linh hoạt theo thị trường và thực tiễn sản phẩm. Thời điểm sản phẩm nào có lợi hơn, chúng tôi sẽ tối đa hoá sản xuất các sản phẩm đó. Linh hoạt trong vận hành và nhanh nhạy với thị trường, cộng thêm việc bộ giá sản phẩm năm nay rất tốt và giá dầu không bị biến động quá mạnh là những yếu tố giúp Công ty gia tăng lợi nhuận.
Triển vọng lợi nhuận 6 tháng đầu năm rất cao, có thể là đỉnh so với năm ngoái. Tuy nhiên, chúng tôi cũng phải dự phòng rủi ro ở 6 tháng cuối năm, mặc dù hiện giờ đang dự báo rất tốt. BSR có rủi ro về giảm giá hàng tồn kho nên nguy cơ giảm lợi nhuận rất nhanh, nếu giá dầu giảm một cách quá nhanh như vừa qua.
Chúng tôi đang kỳ vọng lợi nhuận lập đỉnh mới kể từ khi BSR cổ phần hoá đến nay. Năm 2022 là một năm rất đặc biệt, chưa bao giờ có lợi nhuận cao như vậy.
Phan Kiều Anh