Chùm sáng song song được giới hạn bởi các tia sáng như thế nào

Bài 2. SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG

• 
  Định luật truyền thẳng ánh sáng: Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền theo đường thẳng.
  
• 
  Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có hướng gọi là tia sáng.
  
• 
  Chùm song song gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng.
  
• 
  Chùm hội tụ gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
  
• 
  Chùm phân kỳ gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
  

1. 
   Hướng dẫn các bài tập giáo khoa
   

2.2. Trả lời tương tự câu C5 sách giáo khoa.

2.3. Ta có thể di chuyển một màn chắn có đục 1 lỗ nhỏ sao cho mắt luôn nhìn thấy ánh sáng phát ra từ đèn.

2.4. Lấy miếng bìa đục lỗ thứ hai dặt sao cho lỗ của nó trùng với điểm C. Mắt ta nhìn thấy đèn thì có nghĩa là ánh sáng đi qua C.

2.5. Hãy chọn câu đúng trong các nhận xét sau:

1. 
   Ánh sáng luôn luôn truyền theo đường thẳng trong mọi môi trường.
   
2. 
   Trong nước ánh sáng truyền theo đường thẳng.
   
3. 
   Trong không khí ánh sáng truyền theo đường thẳng.
   
4. 
   Ánh sáng truyền từ không khí vào nước luôn truyền theo đường thẳng.
   
5. 
   Ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác luôn truyền theo đường thẳng.
   

2

1. 
   Giao nhau
   
2. 
   Loe rộng ra
   
3. 
   Hội tụ
   
4. 
   Giao nhau
   
5. 
   Phân kỳ
   
6. 
   Song song
   
7. 
   Không giao nhau
   

khuyết để hoàn chỉnh các câu sau:

1. 
   Một chùm sáng là [1].......... ............... ..........
   

1. 
   Một chùm sáng có các tia [4] ............... được gọi
   

1. 
   Chùm sáng phân kỳ được giới hạn bởi các tia........
   
2. 
   Chùm sáng song song được giới hạn bởi các tia ......
   
3. 
   Chùm sáng hội tụ được giới hạn bởi các tia............
   

thợ xây thường dùng đèn chiếu là là mặt tường. Tại sao?

2.9. Dùng ba tấm bìa đục lỗ [ hình 2.2 sách giáo khoa vật lý 7] và một thanh thép thẳng, nhỏ và một đèn phin. Em hãy đưa ra phương án để kiểm tra sự truyền thẳng của ánh sáng.

2.10. Dùng một tấm bìa có dùi một lỗ nhỏ đặt chắn sáng trước một ngọn nến đang cháy và quan sát ảnh của nó trên màn? Hãy vẽ các đường truyền của các tia sáng xuất phát từ ngọn nến.

1. 
   Ánh sáng luôn truyền theo đường thẳng trong mọi môi trường.
   
2. 
   Trong môi trường nước ánh sáng truyền theo đường thẳng.
   
3. 
   Trong môi trường không khí ánh sámg truyền theo đường thẳng.
   
4. 
   Á
   1. 
      Giao nhau
      
   
   b. Loe rộng ra
   
   1. 
      Hội tụ
      
   2. 
      Giao nhau
      
   3. 
      Hai tia sáng
      
   4. 
      Song song
      
   5. 
      Các tia sáng
      
   nh sáng truyền từ không khí vào nước luôn truyền theo đường thẳng.
   
5. 
   Câu B và C đúng
   

khuyết để hoàn chỉnh các câu sau:

Một chùm sáng giới hạn bởi [1].......... ..............

Nếu là chùm phân kỳ thì các tia sáng [2]............

Chọn đáp án đúng trong các đáp án sau:

1. 
   [1] - a ; [2] - b.
   
2. 
   [1] - d ; [2] - b.
   
3. 
   [1] - c ; [2] - b.
   
4. 
   [
   a.Giao nhau

   b. Loe rộng ra

   
   
   1. 
      Hội tụ
      
   2. 
      Giao nhau
      
   3. 
      Hai tia sáng
      
   4. 
      Song song
      
   5. 
      Các tia sáng
      
   1] - e ; [2] - b.
   
5. 
   [1] - f ; [2] - b.
   

điền khuyết để hoàn chỉnh các câu sau:

Một chùm sáng có các tia [1] ............... được gọi

là chùm [2]...............................

Chọn đáp án đúng trong các đáp án sau:

1. 
   [1] - f ; [2] - f
   
2. 
   [1] - c ; [2] - f
   
3. 
   [1] - b ; [2] - f
   
4. 
   [1] - c ; [2] - f
   
5. 
   [1] - d ; [2] - f
   

1. 
   C
   1. 
      Song song
      
   2. 
      Không song song
      
   3. 
      Giao nhau
      
   4. 
      Không giao nhau
      
   5. 
      Loe rộng ra
      
   6. 
      Không loe rộng
      
   hùm sáng phân kỳ được giới hạn bởi các tia [1]........
   
2. 
   Chùm sáng song song được giới hạn bởi các tia [2......
   

1. 
   [1] - c ; [2] - d
   
2. 
   [1] - e ; [2] - d
   
3. 
   [1] - c ; [2] - d
   
4. 
   [1] - e ; [2] - f
   

2.15. Dùng các từ thích hợp trong khung điền khuyết để hoàn chỉnh các câu sau:

1. 
   C
   1. 
      Song song
      
   
   b. Không song song
   
   1. 
      Giao nhau
      
   2. 
      Không giao nhau
      
   3. 
      Loe rộng ra
      
   4. 
      Không loe rộng
      
   hùm sáng hội tụ được giới hạn bởi các tia [1]........
   
2. 
   Chùm sáng song song được giới hạn bởi các tia [2]......
   

1. 
   [1] - c ; [2] - e
   
2. 
   [1] - e ; [2] - d
   
3. 
   [1] - c ; [2] - a
   
4. 
   [1] - e ; [2] - f
   
5. 
   [1] - c ; [2] - e
   

2.16. Dùng một tấm bìa có dùi một lỗ nhỏ đặt chắn sáng trước một ngọn nến đang cháy và quan sát ảnh của nó trên màn ta thấy:

1. 
   Ảnh cùng chiều với vật.
   
2. 
   Ảnh ngược chiều với vật.
   
3. 
   Ảnh là một điểm sáng.
   
4. 
   Không có ảnh trên màn.
   
5. 
   Ảnh và vật bằng nhau.
   

2.17. Chọn câu sai trong các phát biểu sau:

1. 
   Tia sáng luôn tồn tại trong thực tế.
   
2. 
   Trong thực tế ánh sáng luôn truyền theo chùm sáng.
   
3. 
   Chùm sáng gồm nhiều tia sáng hợp thành.
   
4. 
   Chùm sáng luôn được giới hạn bởi các tia sáng.
   
5. 
   Các tia sáng trong chùm song song luôn cùng hướng.
   

2.18. Tìm từ thích hợp trong khung để điền khuyết hoàn chỉnh câu sau:

Đáp án nào sau đây đúng?

1. 
   [1] - a ; [2] - e
   
2. 
   [1] - a ; [2] - d
   
3. 
   [1] - b ; [2] - e
   
4. 
   [1] - c ; [2] - e
   
5. 
   [1] - b ; [2] - d
   

• 
  Bóng tối nằmphía sau vật cản, không nhận được ánh sáng tà nguồn sáng truyền tới.
  
• 
  Bóng nửa tối nằm ở phía sau vật cản, nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng truyền tới.
  
• 
  Nhật thực toàn phần [hay một phần ] quan sát được ở chổ có bóng tối [ hay nửa bóng tối ] của mặt trăng trên trái đất.
  
• 
  Nguyệt thực xảy ra khi mặt trăng bị trái đất che khuất không được mặt trời chiếu sáng.
  

1. 
   Hướng dẫn các bài tập giáo khoa
   

3.2. B. Ban đêm, khi Mặt trăng không nhận được ánh sáng từ mặt trời vì bị Trái đất che khuất.

song, cái cọc và cột đèn đều vuông góc với mặt đất.

Ta chọn tỷ lệ xích 1cm ứng với 1m để vẻ và xác

định chiều cao của cột đèn.

Ta có chiều cao h = 6,25m
2. Bài tập nâng cao

3.5. Tại sao trong các lớp học, người ta lắp nhiều bóng đèn cùng loại ở các vị trí khác nhau?

3.6. Có một bạn thắc mắc: Khi bật đèn pin thấy đèn sáng nhưng không biết ánh sáng đã truyền theo đường nào đến mắt ta? Bằng thực nghiệm em hãy chứng tỏ cho bạn biết được đường truyền của ánh sáng từ đèn đến mắt là đường thẳng.

3.7. Bằng kiến thức vật lý hãy giải thích tại sao khi xây dựng các đèn biển [Hải đăng] người ta thường xây nó trên cao.

1. 
   Hãy giải thích tại sao khi ta đứng trước ngọn đèn: đứng gần ta thấy bóng lớn còn đứng xa thấy bóng nhỏ hơn?
   

3.10. Trong các lớp học, người ta lắp nhiều bóng đèn cùng loại ở các vị trí khác nhau nhằm mục đích:

1. 
   Các vị trí đều đủ độ sáng cần thiết.
   
2. 
   Học sinh không bị loá khi nhìn lên bảng.
   
3. 
   Tránh bóng đen và bóng mờ của người hoặc và tay.
   
4. 
   Câu A và B đúng .
   
5. 
   Cả A, B và C đều đúng.
   

3.11. Một vật chắn sáng đặt trước một nguồn sáng, khi đó:

1. 
   Phía sau nó là một vùng bóng đen.
   
2. 
   Phía sau nó là một vùng nửa tối.
   
3. 
   Phía sau nó là một vùng vừa bóng đen và nửa tối.
   
4. 
   Phía sau nó là một vùng bóng đen xen kẻ nửa tối.
   
5. 
   Phía sau nó là một vùng bóng đen và hai vùng nửa tối.
   

3.12. Khi có hiện tượng nhật thực toàn phần xẩy ra ta thấy:

1. 
   Mặt đất bị che khuất hoàn toàn ánh nắng mặt trời.
   
2. 
   Mặt trời bị che khuất hoàn toàn, xung quanh có tai lửa.
   
3. 
   Mặt trời bị che khuất và không thấy tia sáng nào của mặt trời.
   
4. 
   Một phần mặt trời bị che khuất, phần còn lại là bóng nửa tối.
   
5. 
   Một phần Mặt trời bị che khuất và thấy các tai lửa của mặt trời
   

3.13. Khi có hiện tượng nguyệt thực toàn phần xẩy ra ta thấy:

1. 
   Mặt trăng bị che khuất hoàn toàn ánh nắng mặt trời.
   
2. 
   Mặt trăng bị che khuất hoàn toàn, xung quanh có tai lửa.
   
3. 
   Mặt trăng bị che khuất và không thấy tia sáng nào của mặt trời.
   
4. 
   Một phần mặt trăng bị che khuất, phần còn lại là bóng nửa tối.
   
5. 
   Một phần Mặt trăng bị che khuất và thấy các tia sáng mặt trời
   

1. 
   Vùng nằm sau vật chắn sáng và không có ánh sáng chiếu tới.
   
2. 
   Vùng chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng.
   
3. 
   Vùng vừa có ánh sáng chiếu tới vừa là bóng đen.
   
4. 
   Vùng nằm cạnh vâth chắn sáng.
   
5. 
   Nó chiếm một phần lớn diện tích của bóng đen.
   

3.15. Một vật chắn sáng đặt trước một nguồn sáng nhỏ [ nguồn điểm]. Phía sau nó sẽ là:

1. 
   Một vùng tối.
   
2. 
   Một vùng nửa tối.
   
3. 
   Một vùng bóng đen
   
4. 
   Một vùng tối lẫn nửa tối.
   
5. 
   Vùng nửa tối và một phần vùng nửa tối.
   

3.16. Tại một nơi có xẩy ra nhật thực một phần, khi đó:

1. 
   Người ở đó không nhìn thấy mặt trăng.
   
2. 
   Người ở đó chỉ nhìn thấymột phần mặt trăng.
   
3. 
   Ở đó nằm trong vùng bóng tối của mặt trăng.
   
4. 
   Người ở đó không nhìn thấy một phần mặt trời.
   
5. 
   Người ở đó không nhìn thấy mặt trănglẫn mặt trời.
   

3.17. Bóng tối là những nơi:

1. 
   Vùng không gian phía sau vật cản chắn ánh sáng của nguồn sáng.
   
2. 
   Vùng không gian không có ánh sáng từ nguồn sáng chiếu tới.
   
3. 
   Phần trên màn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng chiếu tới.
   
4. 
   Những nơi không có ánh sáng từ nguồn sáng chiếu tới
   
5. 
   Là những hình ảnh được chiếu lên trên màn.
   

• 
  Hiện tượng xẩy ra khi chiếu một tia sáng vào gương bị gương hắt trở lại môi trường cũ. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng.
  
• 
  Định luật phản xạ ánh sáng:
  

+ Góc phản xạ bằng góc tới.

1. 
   Hướng dẫn các bài tập giáo khoa
   

G

4.2. A. 200 S N
4.3. a. Vẽ pháp tuyến IN, xác định i’ = i sau

đó xác định tia phản xạ.

b. Từ vị trí I ta vẽ một tia nằm ngang sau đó dựng I R

đường phân giácIN của góc tạo bởi tia tới và tia nằm ngang

V

phản xạ IM sau đó vẽ pháp tuyến IN và N M

xác định góc tới i’ = i ta có tia S1I.

Bước 2. Tương tự ta xác định tia S2K

4.5. Một tia sáng SI đập vào gương phẳng cho một tia phản xạ hợp với mặt phẳng gương một góc 300. Hỏi góc tới của tia SI là bao nhiêu?

4.6. Khi chiếu một tia SI đập vào gương phẳng cho một tia phản xạ hợp với mặt phẳng gương một góc 300. Nếu giữ nguyên tia tới và quay gương một góc 100 thì tia phản xạ quay một góc là bao nhiêu?

4.7. Cho biết góc tạo bởi giữa tia tới và tia phản xạ là 600. Bằng cách vẽ hãy xác định vị trí của gương?

4.8. Đặt hai gương phẳng vuông góc với I S

nhau chiếu một tia sáng SI bất kỳ vào gương

G1. Hãy vẽ đường đi của tia sáng qua G1,G2. I

Cho biết tia phản xạ qua G2 có phương như thế

nào đối với tia tới SI?

4

1. 
   Vẽ tia phản xạ [không dùng thước đo độ]
   
2. 
   Xác định vị trí gương để tia phản xạ vuông I
   

gương phẳng [ hình vẽ ]. Hãy vẽ tới *

q

4

một gương phẳng và tạo với mặt gương S

một góc 300. Hỏi phải quay gương một góc

b

c

4

góc 600 và hướng mặt phản xạ vào nhau. I S

H

góc bao nhiêu để tia phản xạ cuối cùng tạo với O

m

4

hợp với nhau một góc, Một điểm sáng S

cách đều hai gương. Hỏi góc giữa hai

gương phải bằng bao nhiêu để sau hai lần

phản xạ thì tia sáng hướng thẳng về nguồn. G1 G2

4.14. Một tia sáng SI đập vào gương phẳng cho một tia phản xạ hợp với mặt phẳng gương một góc 300. Khi đó góc tới của tia tới SI là:

1. 
   300 ; B. 600
   

Chọn kết quả đúng trong các đáp án trên.

4.15. Khi chiếu một tia SI đập vào gương phẳng cho một tia phản xạ hợp với mặt phẳng gương một góc 300. Nếu giữ nguyên tia tới và quay gương một góc 200 thì tia phản xạ sẽ quay một góc:

1. 
   300 ; B. 600
   

Chọn kết quả đúng trong các đáp án trên.

4.16. Cho biết góc tạo bởi giữa tia tới và tia phản xạ là 600. Nếu quay gương 150 thì khi đó góc tạo bởi giữa tia tới và tia phản xạ bằng:

1. 
   300 hoặc 750.
   
2. 
   300 hoặc 450.
   
3. 
   300 hoặc 900.
   
4. 
   450 hoặc 750.
   
5. 
   600 hoặc 750.
   

4.17. Đặt hai gương phẳng vuông góc với nhau chiếu một tia sáng SI bất kỳ vào gương G1 có góc tới i = 300. Tia phản xạ cuối cùng qua G2 có phương như thế nào đối với tia tới SI? Chọn câu trả lời đúng trong các đáp án sau:

1. 
   Vuông góc với SI.
   
2. 
   Song song với SI.
   
3. 
   Có phương cắt tia SI
   
4. 
   Hợp với SI 300.
   
5. 
   Hợp với SI 600.
   

1. 
   1800 ; B. 00
   

E. 900 hoặc 1800

Chọn kết quả đúng trong các đáp án trên.
4

Đáp án nào đúng trong các câu sau:

1. 
   300 ; B. 600
   

E. 150

S

4

cách đều hai gương. Hỏi góc

gương phải bằng bao nhiêu để sau hai lần

phản xạ thì tia sáng quay ngược về nguồn. G1 G2

Chọn câu đúng trong các đáp án sau:

1. 
   
   = 150
   
2. 
   
   = 600
   
3. 
   
   = 450
   
4. 
   
   = 750
   
5. 
   
   = 300
   

1. 
   Không có tia phản xạ.
   
2. 
   Tia phản xạ biến mất.
   
3. 
   Góc tới bằng 900.
   
4. 
   Góc phản xạ bằng 900
   

Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên.

• 
  Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn và có độ lớn bằng vật.
  
• 
  Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh đến của điểm đó đến gương.
  
• 
  Các tia sáng từ điểm sáng S cho tia phản xạ có đường kéo dài qua ảnh ảo S’.
  

1. 
   H
   ướng dẫn các bài tập giáo khoa S * N N’ R
   

bằng vật.

5.2. a. Vẽ ảnh [ hình bên]

S

b. Vẽ SI, SK và các pháp tuyến IN và KN’

sau đó lấy i’ = i ta có hai tia phản xạ IR và

KR’kéo dài chúng gặp nhau tại S’ S’*

theo cách a.

5.3. Để vẽ ảnh của vật AB

ta dựng AA’ vuông góc với gương B

sao cho AH = A’H. Tương tự ta có BB’ H

v

ta có ảnh của AB.Nếu vẽ đúng ta dễ thấy góc B’

bởi giữa A’B’ với gương bằng 600

A

5.4. a. Từ S vé SS’ vuông góc với gương S *

sao cho SH = S’H ta được ảnh S’

b. Từ S’ nối S’A cắt gương tại I, nối SI ta

có tia tới cần tìm

S’*

2. Bài tập nâng cao

1. 
   Một điểm sáng S cách mép
   

[ hình vẽ]. Hỏi phải đặt mắt l

trong khoảng nào để nhìn thấy

ảnh của S qua gương?

1. 
   M
   ột tam giác vuông đặt trước
   

Bằng phép vẽ hãy xác định ảnh của

tam giác này qua gương phẳng.
5.7. Khi quan sát ảnh của mình trong gương bạn Nam thắc mắc: Tại sao ảnh của mình cùng chiều với mình má ảnh của Tháp rùa Hồ gươm lại lộn ngược? Tại sao vậy? Bằng kiến thức của mình hãy giải đáp thắc mắc trên của bạn Nam.

5.8. Hai gương phẳng G1 và G2 hợp với nhau một góc

1. 
   Một vật nằm trên mặt bàn nằm ngang. Đặt một gương phằng chếch 450 so với mặt bàn. Hỏi ảnh của vật nằm theo phương nào?
   
2. 
   Hai gương phẳng đặt song song với nhau, hướng mặt phản xạ vào nhau và cách nhau một khoảng l = 1m. Một vật AB song song với hai gương cách gương G1 một khoảng 0,4m . Tính khoảng cách giữa hai ảnh thứ nhất của AB qua hai gương G1, G2.
   
3. 
   Hai gương phẳng G1 và G2 vuông góc với nhau. Giữa hai gương có một điểm sáng S. Ảnh của S qua gương thứ nhất cách một khoảng 6cm; qua gương thứ 2 cách S một khoảng 8cm. Tính khoảng cách giữa hai ảnh trên.
   

1. 
   T
   ừ một điểm sáng S trước gương [ hình vẽ ] S *
   

và SK đập vào gương. Khi đó chùm phản xạ là:

A. Chùm hội tụ I

B. Có thể là chùmhội tụ

1. 
   Chùm song song
   
2. 
   C
   hùm phân kỳ
   
3. 
   Không thể là chùm phân kỳ.
   

1. 
   Một điểm sáng S cách mép
   

[ hình vẽ]. Khoảng nhìn thấy ảnh

của S qua gương được giới hạn bởi:

l I K P

B. Tia phản xạ của tia SI và SP

C. Tia phản xạ của tia SK và SP

D. Hai vùng nói trên đều đúng.

E. Tuỳ thuộc vào cách đặt mắt.

1. 
   Ảnh của một vật qua gương phẳng là :
   

1. 
   Ảnh ảo, lớn bằng vật và đối xứng qua gương.
   
2. 
   Ảnh ảo, lớn hơn vật, đối xứng ngược qua gương.
   
3. 
   Ảnh ảo, lớn bằng vật, đối xứng với vật.
   
4. 
   Ảnh ảo, lớn bằng vật không đối xứng với vật.
   
5. 
   Ảnh ảo, cao bằng vật và đối xứng lộn ngược.
   

1. 
   12cm
   
2. 
   8 cm
   
3. 
   6cm
   
4. 
   10cm
   
5. 
   14cm.
   

1. 
   Nằm theo phương chếch 450.
   
2. 
   Nằm theo phương chếch 750.
   
3. 
   Nằm theo phương chếch 1350.
   
4. 
   Nằm theo phương thẳng đứng.
   
5. 
   Theo phương nằm ngang.
   

5.17. Hai gương phẳng đặt song song với nhau, hướng mặt phản xạ vào nhau và cách nhau một khoảng l = 1m. Một vật AB song song với hai gương cách gương G1 một khoảng 0,4m . Tính khoảng cách giữa hai ảnh thứ nhất của AB qua hai gương G1, G2.

Kết quả nào sau đây đúng:

1. 
   1,2m
   
2. 
   1,6m
   

1. 
   1,4m
   
2. 
   2m
   
3. 
   2,2m
   

5.18. Hai gương phẳng đặt song song với nhau, hướng mặt phản xạ vào nhau và cách nhau một khoảng l . Một vật AB nằm trong khoảng giữa hai gương. Qua hai gương cho:

A. 2 ảnh.

1. 
   6 ảnh.
   
2. 
   10 ảnh.
   
3. 
   18 ảnh
   
4. 
   Vô số ảnh.
   

5.19. Hai gương phẳng G1 và G2 vuông góc với nhau. Giữa hai gương có một điểm sáng S. Ảnh của S qua gương thứ nhất cách một khoảng 6cm; qua gương thứ 2 cách S một khoảng 8cm. Khoảng cách giữa hai ảnh trên bằng:

A. 6cm

B. 14cm

D. 10cm

Chọn câu đúng trong các đáp án trên.

• 
  Ánh sáng đến gương cầu lồi phả xạ tuân theo định luật phản xạ ánh sáng.
  
• 
  Ảnh tạo bởi gương cầu lồi nhỏ hơn vật.
  
• 
  Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn vùng nhìn thấy của gươmh phẳng.
  

7.1. A. Không hứng được trên màn, nhỏ hơn vật.

7.2. C. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng.

7.3. Mặt ngoài cái thìa bóng, cái nắp cốc bóng, cái vung nồi bóng. Càng đưa vật lại gần gương ảnh càng lớn.

7.4. Từ hàng dọc trong ô in đậm là: ẢNH ẢO

1. 
   Hàng ngang thứ nhất: ảnh ảo
   
2. 
   H
   1. 
      Một phần
      
   2. 
      Tâm
      
   3. 
      Xa tâm
      
   4. 
      Phẳng
      
   5. 
      Cầu
      
   6. 
      Thật
      
   7. 
      ảo
      
   8. 
      phản xạ
      
   àng ngang thứ hai: Gương cầu
   
3. 
   Hàng ngang thứ ba : Nhật thực
   
4. 
   Hàng ngang thứ tư : phản xạ
   
5. 
   Hàng ngang thứ năm: Sao
   

7.5. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền

khuyết hoàn chỉnh các câu sau:

1. 
   Gương cầu lồi là [1]....... mặt cầu [2] .... ánh sáng.
   
2. 
   Mặt phản xạ của gương cầu lồi quay về phía [3]......
   
3. 
   Ảnh của vật trước gương [4] ....... và gương [5].......
   

7.7. Hãy vễ ảnh của một điểm sáng s trước gương câu lồi.

đường thẳng xx’ là đường nối tâm và đỉnh

của gương. Bằng phép vẽ hãy xác định đỉnh

gương và tâm của gương. S *

S’ *

1. 
   Hãy vễ ảnh của vật AB qua gương cầu lồi
   

1. 
   Cho AB và A’B’ là vật và ảnh qua gương cầu lồi bằng phép vẽ hãy xác định vị trí của gương, tâm gương.
   

B B’

1. 
   Cho S và S’ là hai điểm sáng và đường thẳng xx’ là đường nối tâm và đỉnh của gương cầu lồi. Bằng phép vẽ hãy xác định đỉnh gương và tâm của gương.
   

*

S’

7.12. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền khuyết hoàn chỉnh các câu sau:

G
a. Một phần

1. 
   Tâm
   
2. 
   Xa tâm
   
3. 
   Phẳng
   
4. 
   Gần tâm
   
5. 
   Đỉnh gương
   
6. 
   phản xạ
   

Mặt phản xạ của gương cầu lồi quay về phía [3]......

Đáp án nào sau đây đúng?

1. 
   [1]- a; [2] - g; [3] -f
   
2. 
   [1]- a; [2] - g; [3] - g
   
3. 
   [1]- a; [2] - g; [3] - e
   
4. 
   [1]- a; [2] - g; [3] - c
   
5. 
   [1]- a; [2] - d; [3] - c
   

7.13. Để nhì thấy ảnh của một vật trong gương cầu lồi khi đó:

1. 
   Mắt ta phải nhìn vào phía gương.
   
2. 
   Mắt nhìn thẳng vào vật sáng
   
3. 
   Mắt đặt vào vị trí có chùm phản xạ.
   
4. 
   Mắt luôn để phía trước gương.
   
5. 
   Mắt phải đặt ở gần gương.
   

1. 
   Một ảnh ảo bằng và ngược chiều với vật.
   
2. 
   Một ảnh thật bé hơn vật đối xứng với vật qua gương.
   
3. 
   Một ảnh ảo bé hơn vật đối xứng với vật qua gương.
   
4. 
   Một ảnh ảo luôn luôn bé hơn vật.
   
5. 
   Một ảnh ảo luôn luôn lớn hơn vật.
   

1. 
   Ảnh qua gương cầu lồi lớn hơn ảnh qua gương phẳng.
   
2. 
   Ảnh qua gương cầu lồi bé hơn ảnh qua gương phẳng.
   
3. 
   Ảnh qua gương cầu lồi bằng ảnh qua gương phẳng.
   
4. 
   Ảnh luôn đối xứng với vật qua qua các gương.
   
5. 
   Ảnh không đối xứng với vật qua qua các gương.
   

1. 
   Chùm phản xạ sẽ là một chùm hội tụ xem như xuất phát từ ảnh của S.
   
2. 
   Chùm phản xạ là một chùm song song xem như xuất phát từ ảnh của S.
   
3. 
   Chùm phản xạ là một chùm phân kỳ xem như xuất phát từ ảnh của S.
   
4. 
   Chùm hội tụ hay phân kỳ phụ thuộc vào vị trí đặt vật.
   
5. 
   Chùm phản xạ không thể là chùm song song.
   

1. 
   Bé hơn.
   
2. 
   Lớn hơn.
   
3. 
   Bằng nhau .
   
4. 
   Bé hơn hay lớn hơn phụ tuộc vào vị trí đặt mắt.
   
5. 
   Lớn hơn hay bé hơn tuỳ vào đường kính của chúng.
   

1. 
   Ảnh ảo có thể hứng được trên màn.
   
2. 
   Ảnh ảo lớn hơn vật.
   
3. 
   Ảnh ảo có thể quay phim chụp ảnh được.
   
4. 
   Ảnh ảo không chụp ảnh được.
   
5. 
   Ảnh ảo hay ảnh thật tuỳ thuộc vào vị trí của vật.
   

1. 
   Tạo ra ảnh ảo của các vật đặt trước gương.
   
2. 
   Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn.
   
3. 
   Tạo ra ảnh ảo nhỏ hơn vật và cùng phía với vật.
   
4. 
   Vùng qua sát được nhỏ hơn gương phẳng.
   
5. 
   Giống gương phẳng tạo ra ảnh ảo có cùng tính chất.
   

1. 
   GƯƠNG CẦU LÕM
   

• 
  Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật.
  
• 
  Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia song song thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm và ngược lại có thể biến đổi một chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia phản xạ song song.
  

8.1. Xếp các gương cầu nhỏ theo hình một chỏm cầu, mặt phản xạ tạo thành một gương cầu lõm. Hường mặt lõm của gương về phí mặt trời và điều chỉnh sao cho điểm hội tụ ánh sáng hướng vào thuyền giặc.

Vật càng gần gương, ảnh ảo càng nhỏ.

8.4. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền khuyết hoàn chỉnh các câu sau:

1. 
   G
   1. 
      Một phần
      
   2. 
      Tâm
      
   3. 
      Xa tâm
      
   4. 
      Phẳng
      
   5. 
      Cầu lõm
      
   6. 
      Thật
      
   7. 
      ảo
      
   8. 
      phản xạ
      
   ương cầu lõm là [1]....... mặt cầu [2] .... ánh sáng.
   
2. 
   Mặt phản xạ của gương cầu lõm quay về phía [3]......
   
3. 
   Ảnh của vật trước và sát gương [4] ......và đều là [5].....
   

8.5. Trong thí nghiệm hình 8. 2 [ sách giáo khoa]

khi chiếu hai tia song song vào gương cầu lõm

các tia phản xạ gặp nhau tại một điểm F.

Trên đường thẳng nối đỉnh gương O với F ta lấy

một điểm C sao cho OC = 2OF. Sau đó chiếu các tia sáng

qua C tới gương cầu lõm.

1. 
   Tìm tia phản xạ của các tia tới này và cho biết nó có tính chất gì?
   
2. 
   Cho biết tính chất của điểm C.
   

8.6. Trong thí nghiệm trên bài 8.2. Sau khi xác định điểm F hãy chiếu các tia sáng qua F tới gương cầu lõm. Cho biết các tia phản xạ có tính chất gì.

B

* * *

C A F O

8

B

* * *

C F A O

8.10. Cho S và S’ là vật, ảnh qua gương cầu lõm và đường thẳng nối tâm gương và đỉnh gương. Bằng phép vẽ hãy xác định vị trí của gương và tâm gương.

S *

S’ *

3. Bài tập trắc nghiệm

8.11. Dùng các từ thích hợp trong khung để điền khuyết hoàn chỉnh các câu sau:

1. 
   G
   1. 
      Một phần
      
   2. 
      Tâm
      
   3. 
      Xa tâm
      
   4. 
      Mặt phẳng
      
   5. 
      Cầu lõm
      
   6. 
      Thật
      
   7. 
      ảo
      
   8. 
      phản xạ
      
   ương cầu lõm là [1]....... mặt cầu [2] .... ánh sáng.
   
2. 
   Mặt phản xạ của gương cầu lõm quay về phía [3]......
   
3. 
   Ảnh của vật trước và sát gương [4] ......và đều là [5].....
   

1. 
   [1] - a ; [2] - h ; [3] - c ; [4] - e ; [5] - g
   
2. 
   [1] - a ; [2] - d ; [3] - b ; [4] - e ; [5] - g
   
3. 
   [1] - a ; [2] - h ; [3] - b ; [4] - e ; [5] - g
   
4. 
   [1] - a ; [2] - h ; [3] - b ; [4] - e ; [5] - f
   
5. 
   [1] - a ; [2] - h ; [3] - b ; [4] - d ; [5] - g
   

8.12. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền khuyết hoàn chỉnh các câu sau:

Gương cầu lõm là [1]....... mặt cầu [2] .... ánh sáng.

M

1. 
   Tâm
   
2. 
   Xa tâm
   
3. 
   Phẳng
   
4. 
   Gần tâm
   
5. 
   Đỉnh gương
   
6. 
   phản xạ
   

Đáp án nào sau đây đúng?

1. 
   [1]- a; [2] - g; [3] - f
   
2. 
   [1]- a; [2] - g; [3] - b
   
3. 
   [1]- a; [2] - g; [3] - c
   
4. 
   [1]- a; [2] - f; [3] - c
   
5. 
   [1]- a; [2] - d; [3] - c
   

8.13. Người ta đặt hai ngọn nến giống hệt nhau, một trước gương cầu lõm và một trước gương phẳng với những khoảng cách như nhauvà gần sát gương. Khi đó:

A.Ảnh qua gương cầu lõm lớn hơn ảnh qua gương phẳng.

B. Ảnh qua gương cầu lõm bé hơn ảnh qua gương phẳng.

C. Ảnh qua gương cầu lõm bằng ảnh qua gương phẳng.

D. Ảnh luôn đối xứng với vật qua qua các gương.

E. Ảnh không đối xứng với vật qua qua các gương.

Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên.

1. 
   Ảnh ảo có thể hứng được trên màn.
   
2. 
   Ảnh ảo bé hơn vật.
   
3. 
   Ảnh ảo có thể quay phim chụp ảnh được.
   
4. 
   Ảnh ảo không chụp ảnh được.
   
5. 
   Ảnh ảo hay ảnh thật tuỳ thuộc vào vị trí của vật.
   

1. 
   Một ảnh ảo bằng và ngược chiều với vật.
   
2. 
   Một ảnh thật bé hơn vật đối xứng với vật qua gương.
   
3. 
   Một ảnh ảo bé hơn vật đối xứng với vật qua gương.
   
4. 
   Một ảnh ảo luôn luôn bé hơn vật.
   
5. 
   Một ảnh ảo luôn luôn lớn hơn vật.
   

1. 
   Gương phẳng.
   
2. 
   Gương cầu lồi
   
3. 
   Gương cầu lõm.
   
4. 
   Gương cầu lồi và gương cầu lõm.
   
5. 
   Gương cầu lồi và gương phẳng.
   

8.17. Gương cầu lõm có tác dụng:

1. 
   Biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phân kỳ đi ra từ một điểm.
   
2. 
   Biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm.
   
3. 
   Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm.
   
4. 
   Biến đổi chùm tia song song thành chùm tia hội tụ vào một điểm và sau đó phân kỳ.
   
5. 
   Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia song song.
   

1. 
   Biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phân kỳ đi ra từ một điểm.
   
2. 
   Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm.
   
3. 
   Biến đổi chùm tia song song thành chùm tia hội tụ vào một điểm và sau đó phân kỳ.
   
4. 
   Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia song song.
   
5. 
   Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thích hợp thành chùm tia phản xạ song song.
   

• 
  Hai định luật về sự truyền ánh sáng:
  

• 
  Định luật truyền thẳng ánh sáng.
  
• 
  Định luật phản xạ ánh sáng.
  

• 
  Đường truyền của tia sáng, các loại chùm sáng tới .
  
• 
  Các loại quang cụ : gương phẳng, gương cầu lồi, gương cầu lõm.
  

• 
  Cấu tạo của các loại gương
  
• 
  Sự tạo ảnh của vật qua các gương.
  
• 
  Tính chất và đặc điểm của ảnh của các vật tạo bởi các loại gương.
  
• 
  Một số ứng dụng của các gương