//congan.hanam.gov.vn/vi/news/tin-hoat-dong/bong-cuoi-va-ma-tuy-nup-bong-pha-tron-dong-goi-duoi-dang-thuc-pham-do-uong-258.html //i0.wp.com/congan.hanam.gov.vn/uploads/news/2022_10/18-10/img_9940.jpg
“Bóng cười” là khí N20 được bơm vào các dụng cụ kín [thường là quả bóng], được sử dụng bằng hình thức hít trực tiếp. Khí N20 có cơ chế gây lạm dụng và gây nghiện giống các chất dạng thuốc phiện. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, những người sử dụng N20 có thể xuất hiện các rối loạn tâm thần như: Giảm trí nhớ, trầm cảm [hành vi tự sát], loạn thần [hoang tưởng, ảo giác, kích động…], mê sảng. Khí N20 chỉ được phép mua bán, sản xuất với mục đích sản xuất công nghiệp, không được cấp phép để mua bán, sản xuất với mục đích sử dụng cho người.
Tuy nhiên, trong thời gian qua, tình trạng mua bán, tổ chức, chứa chấp, sử dụng trái phép các chất ma túy và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến ma túy “bóng cười” [khí N20] tại các điểm, tụ điểm, nhất là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT và dịch vụ nhạy cảm như: quán bar, karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ…. đang có chiều hướng gia tăng và phức tạp. Tại nhiều cơ sở kinh doanh khi kiểm tra, phát hiện hàng trăm người sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó tập trung chủ yếu ở độ tuổi từ 16 đến 35, qua test nhanh hầu hết các đối tượng đều có kết quả dương tính với ma túy. Một bộ phận trong giới trẻ cho rằng sử dụng “bóng cười” là không nguy hiểm, là sành điệu, là đẳng cấp và thường là điểm đến cuối cùng của các cuộc vui chơi. Trên địa bàn tỉnh, tình hình tội phạm ma túy về cơ bản được kiềm chế, tuy nhiên vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, nhất là tình trạng các đối tượng lợi dụng các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT để mua bán, tổ chức, chứa chấp, sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó có “bóng cười” có dấu hiệu gia tăng, độ tuổi ngày càng trẻ hóa, nghề nghiệp khác nhau..., với nhiều phương thức, thủ đoạn hoạt động tinh vi, nhằm trốn tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng. 9 tháng đầu năm 2022, Công an tỉnh Hà Nam đã phát hiện, đấu tranh 25 điểm phức tạp về ma túy, trong đó phát hiện 18 vụ, bắt trên 100 đối tượng vi phạm pháp luật về ma túy trong các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, thu giữ được nhiều bình khí N20 “bóng cười”. Thực trạng trên đã gây ra những nguy hại về sức khỏe, tính mạng cho người sử dụng, là nguyên nhân phát sinh các tội phạm khác, hình thành các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy gây bức xúc trong quần chúng Nhân dân.
Bên cạnh đó, thời gian gần đây xuất hiện 02 dạng ma túy “núp bóng” pha trộn, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử, thảo mộc….như: Các loại bánh, kẹo, đồ uống có chứa chất ma túy được sản xuất, đóng gói có phép của cơ quan chức năng ở một số nước trên thế giới, các loại này được cho phép sản xuất với hàm lượng quy định có ghi trên bao bì sản phẩm và có cảnh báo người dùng. Loại này người dùng có thể bị nhầm lẫn và dùng quá liều gây nguy hiểm đến tính mạng. Trong thời gian qua, các đối tượng lén lút mang vào Việt Nam phát tán, sử dụng dẫn đến ngộ độc. Đây là thủ đoạn tinh vi của tội phạm nhằm che giấu cơ quan chức năng để vận chuyển, mua bán trót lọt, thực chất đó là ma túy pha trộn với các thực phẩm và đồ uống [như: Vụ nhóm học sinh tại Hoành Bồ, Quảng Ninh sử dụng kẹo có chứa chất ma túy, bị ngộ độc phải đưa đi cấp cứu tháng 10/2021; vụ bán nước xoài có chứa chất ma túy tại thành phố Hồ Chí Minh tháng 10/2020; vụ sử dụng socola nhãn hiệu Chill Max có chứa chất ma túy…], hay nhiều dạng ma túy “núp bóng” khác như bánh cần, bánh lười “lazycakes” chứa cần sa; tinh dầu thuốc lá điện tử; nước nho Ribena chứa ketamine; trà chanh, nước giải khát Tropicana Twister chứa chất ma túy Ketamine, MDMA; ma túy “đông trùng”; thuốc lá điếu hiệu Hitton….
Bóng cười là quả bóng bay được bơm một loại khí có công thức hoá học là N2O [Dinitơ monoxit hay nitrous oxide]. Loại khí này khi hít vào có khả năng tác động mạnh lên một điểm của hệ thần kinh gây cười, tạo cảm giác lâng lâng sảng khoái cho người sử dụng. Việc sử dụng thường xuyên N2O có thể gây ra các rối loạn như: cảm giác châm chích ở đầu chi và đi đứng loạng choạng; các rối loạn khí sắc; rối loạn trí nhớ; rối loạn giấc ngủ; các rối loạn nhịp tim và hạ huyết áp; thiếu máu, thiếu B12...
N2O là hóa chất được quản lý chuyên ngành bởi Bộ Công Thương, thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp [số thứ tự 120, Phụ lục II của Nghị định 113/2017/NĐ-CP].
Như vậy, việc nhập khẩu, mua bán... chất N2O để sử dụng trong công nghiệp, phát triển kinh tế, xã hội... vẫn được thực hiện nhưng phải đảm bảo đúng những quy định chặt chẽ của pháp luật.
Bóng cười có phải là một dạng của chất ma túy không?
Bán bóng cười cho người khác sử dụng sẽ bị xử phạt như thế nào?
Hiện tại không có chế tài cụ thể đối với hành vi tàng trữ, mua bán bóng cười. Tuy nhiên “bóng cười” có chứa N2O [Dinitơ monoxit hay nitrous oxide] là hóa chất thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp [số thứ tự 120, Phụ lục II của Nghị định 113/2017/NĐ-CP]; do đó có thể áp dụng chế tài đối với các ngành nghề yêu cầu phải có giấy phép.
Theo Điều 17 Nghị định 71/2019/NĐ-CP được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 Nghị định 17/2022/NĐ-CP thì hành vi vi phạm quy định về hoạt động sản xuất, kinh doanh theo Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp như sau:
"1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi viết thêm, tẩy xóa, sửa chữa làm thay đổi nội dung ghi trong Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp.
2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau:
a] Cho thuê, cho mượn, cầm cố, thế chấp, bán, chuyển nhượng Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp;
b] Thuê, mượn, nhận cầm cố, nhận thế chấp, mua, nhận chuyển nhượng Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp.”;
4. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện quy định về cấp lại Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp khi có thay đổi về thông tin của cá nhân, tổ chức.
5. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi sản xuất, kinh doanh không đúng địa điểm, quy mô, chủng loại hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp ghi trong Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp.
6. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp mà không có Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp hoặc tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh hóa chất trong thời gian bị cơ quan có thẩm quyền đình chỉ hoạt động, tước quyền sử dụng Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp.
7. Hình thức xử phạt bổ sung:
Tước quyền sử dụng Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp từ 03 tháng đến 06 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 2 Điều này và từ 06 tháng đến 12 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 5 Điều này.”;
8. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a] Buộc nộp lại Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp bị viết thêm, tẩy xóa, sửa chữa làm thay đổi nội dung cho cơ quan cấp Giấy phép đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này;
b] Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 2, khoản 5 và khoản 6 Điều này.”
Theo đó, sản xuất bóng cười trái phép sẽ bị xử phạt từ 20 - 25 triệu đồng. Đồng thời buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp. Tuy nhiên, mức phạt tiền này được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân thực hiện. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân [Điều 4 Nghị định 71/2019/NĐ-CP].
Bóng cười có phải là một dạng của chất ma túy không?
Bóng cười, cũng như khí N20 trong bóng cười không nằm trong danh mục chất ma túy và tiền chất theo quy định tại Nghị định 57/2022/NĐ-CP [Có hiệu lực 25/08/2022] nên:
Sử dụng bóng cười [chứa chất N2O] tuy chưa có điều luật cụ thể nào quy định cấm, song việc mua bán, sử dụng bóng cười cho người là sai phạm vì trước tiên gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người sử dụng và không được cấp phép để mua bán, sử dụng cho người.
Trước đây, danh mục chất ma túy và tiền chất theo quy định tại Nghị định 73/2018/NĐ-CP [Hết hiệu lực 25/08/2022] và bóng cười cũng như khí N20 trong bóng cười không nằm trong danh mục này.