Đặc điểm hình thái ruồi đục trái
Có 2 loài ruồi Bactrocera dorsalis và B. correcta cùng gây hại trên Vú sữa.
Bactrocera dorsalis [Hendel]:Ở giai đoạn thành trùng có chiều dài thân trung bình khoảng 1,3 cm. Sải cánh rộng trung bình 1,5 cm. Hai bên ngực có 2 chấm màu vàng ở gốc trước, 2 vệt vàng ở cuối ngực. Phần tiếp giáp với ngực có hai vệt to màu vàng, giữa hai 2 sọc vàng có 1 sọc màu đen. Có 1 sọc chạy từ sọc vàng cuối cùng đến cuối bụng giống hình chữ T.
Bactrocera correcta [Bezzi]:Thành trùng có hình dạng bên ngoài gần giống với loài B. dorsalis nhưng có kích thước nhỏ. Thân dài trung bình khoảng 0,6 cm, sải cánh rộng 1,3 cm. Rìa trước của cánh có vạch đen chạy theo mép cánh từ trong lưng đến gần cuối cánh. Mép cuối góc của cánh có chấm màu đen, đây là đặc điểm phân biệt giữa 2 loài ruồi.
Sự gây hại của ruồi đục trái
Ruồi đẻ trứng bên trong trái. Trứng thường được đẻ thành chùm trong các lỗ đẻ. Trong điều kiện không thức ăn, thành trùng có thể sống được 2 – 3 ngày. Trong một trái, có thể phát hiện rất nhiều ấu trùng ở các tuổi khác nhau, trung bình có khoảng 22 con/trái, số vết đục trung bình là 8 vết/trái.. Ruồi thường gây hại khi trái gần chín đến thu hoạch, có đường kính từ 6,5 – 7,0 cm.
Trái bị ruồi gây hại thường có 2 biểu hiện: xì mủ và không xì mủ. Những vị trí xì mũ không thấy trứng bên trong. Những vị trí không xì mũ thì có trứng dưới những lỗ đục. Nguyên nhân do ruồi dò tìm vị trí thích hợp để đẻ trứn. Ở những vị trí thích ruồi tiết ra chất dịch hạn chế mủ từ vỏ tiết ra hại trứng. Khi trái chín thì vết đục thường bị chảy nước. Ở vị trí đục thường xuất hiện những vết thâm và mềm nhũng do ấu trùng nở ra ăn, bên trong.
Phương pháp phòng trừ ruồi ăn tráiDiệt ruồi đực bằng bẫy phê-rô-môn sinh dục [sex pheromones]: thường treo lọ, keo, lon… gắn miếng gạc thấm chất dẫn dụ ruồi đực Methyl eugenol để thu hút và tiêu diệt ruồi đực. Các chế phẩm thường dùng như: Vizubon D, Ruvacon, Jianet , Cây É tía [đâm giập trộn Furadan].
Diệt cả ruồi đực lẫn ruồi cái: dùng bả mồi [thức ăn] ưa thích của ruồi đục trái là Protein thủy phân , trộn với thuốc trừ sâu. Phun một ít [khoảng 20 cc] lên tán lá / cây lúc sáng sớm để ruồi liếm ăn và chết. Hiện có chế phẩm Protein SOFRI sử dùng bằng cách phun lên tán lá 20 cc lúc sáng sớm [phun mặt dưới lá, tránh ánh nắng làm khô].
Hiện nay, trên cây vú sữa có khoảng 26 loài côn trùng hiện diện và gây hại. Các sâu bệnh phổ biến nhất bao gồm: Sâu đục trái, Ruồi đục trái, sâu ăn bông, sâu đục cành và rệp sáp.
1. Sâu đục trái gây hại trên cây vú sữa
Đặc điểm hình thái sâu đục trái
Sâu phát triển qua 3 giai đoạn: ấu trùng-nhộng-thành trùng. Khi ở giai đoạn thành trùng kích thước khỏang 1,3 cm có thân màu xám đén, thon dài. Mắt màu xám lồi, râu đầu hình sợi chỉ, cong về phí sau, xếp vào trong cánh. Ngực và bụng có phủ 1 lớp lông màu xám trắng. Cánh màu xám đen. Cuối cánh có có nhiều tua. Dọc cuối cánh có hàng chấm đen lưa thưa không sát mép. Giữa lưng cũng có hàng chấm đen chạy ngang.
Sự gây hại của sâu đục trái
Sây gây hại nhiều nhất ở giai đoạn ấu trùng khi trái ở độ 4-5 tháng tuổi. Phần lớn sâu ăn phần thịt và ruột, không ăn phần hạt của trái. Khi trái còn nhỏ, làm rụng trái. Khi trái lớn tạo điều kiện cho các loại nấm bệnh gây hại trái bị thối nhũn hoặc làm giảm giá trị trái. Trái bị đục được phát hiện dễ dàng nhờ vào vết phân thải ra từ lổ đục. Ấu trùng thường xâm nhiễm vào trái ở phần cuối trái, tuổi ấu trùng càng lớn thì sâu càng ăn sâu vào bên trong làm cho trái dễ bị hư thối.
Phương pháp phòng trừ
Khi thấy trái non bị hại cần phun thuốc ngay đẻ tránh bị nặng. Phun 2-3 lần mỗi lần cách nhau 7-10 ngày. Dùng các loại thuốc Vibasu, Netoxin, Lorsban,..
2. Ruồi đục trái gây hại trên cây vú sữa
Đặc điểm hình thái ruồi đục trái
Có 2 loài ruồi cùng gây hại trên Vú sữa là Bactrocera dorsalis và B. correcta.
Bactrocera dorsalis [Hendel]:
Ở giai đoạn thành trùng có chiều dài thân trung bình khoảng 1,3 cm. Sải cánh rộng trung bình 1,5 cm. Hai bên ngực có 2 chấm màu vàng ở gốc trước, 2 vệt vàng ở cuối ngực. Phần tiếp giáp với ngực có hai vệt to màu vàng, giữa hai 2 sọc vàng có 1 sọc màu đen. Có 1 sọc chạy từ sọc vàng cuối cùng đến cuối bụng giống hình chữ T.
Bactrocera correcta [Bezzi]:
Ruồi đục trái Bactrocera correcta [Bezzi]
Thành trùng có hình dạng bên ngoài gần giống với loài B. dorsalis nhưng có kích thước nhỏ. Thân dài trung bình khoảng 0,6 cm, sải cánh rộng 1,3 cm. Rìa trước của cánh có vạch đen chạy theo mép cánh từ trong lưng đến gần cuối cánh. Mép cuối góc của cánh có chấm màu đen, đây là đặc điểm phân biệt giữa 2 loài ruồi.
Sự gây hại của ruồi đục trái
Ruồi đẻ trứng bên trong trái. Trứng thường được đẻ thành chùm trong các lỗ đẻ. Trong điều kiện không thức ăn, thành trùng có thể sống được 2 – 3 ngày. Trong một trái, có thể phát hiện rất nhiều ấu trùng ở các tuổi khác nhau, trung bình có khoảng 22 con/trái, số vết đục trung bình là 8 vết/trái.. Ruồi thường gây hại khi trái gần chín đến thu hoạch, có đường kính từ 6,5 – 7,0 cm.
Trái bị ruồi gây hại thường có 2 biểu hiện: xì mủ và không xì mủ. Những vị trí xì mũ không thấy trứng bên trong. Những vị trí không xì mũ thì có trứng dưới những lỗ đục. Nguyên nhân do ruồi dò tìm vị trí thích hợp để đẻ trứn. Ở những vị trí thích ruồi tiết ra chất dịch hạn chế mủ từ vỏ tiết ra hại trứng. Khi trái chín thì vết đục thường bị chảy nước. Ở vị trí đục thường xuất hiện những vết thâm và mềm nhũng do ấu trùng nở ra ăn, bên trong.
Phương pháp phòng trừ ruồi đục trái
Diệt ruồi đực bằng bẫy phê-rô-môn sinh dục [sex pheromones]: thường treo lọ, keo, lon… gắn miếng gạc thấm chất dẫn dụ ruồi đực Methyl eugenol để thu hút và tiêu diệt ruồi đực. Các chế phẩm thường dùng như: Vizubon D, Ruvacon, Jianet , Cây É tía [đâm giập trộn Furadan].
Diệt cả ruồi đực lẫn ruồi cái: dùng bả mồi [thức ăn] ưa thích của ruồi đục trái là Protein thủy phân , trộn với thuốc trừ sâu. Phun một ít [khoảng 20 cc] lên tán lá / cây lúc sáng sớm để ruồi liếm ăn và chết. Hiện có chế phẩm Protein SOFRI sử dùng bằng cách phun lên tán lá 20 cc lúc sáng sớm [phun mặt dưới lá, tránh ánh nắng làm khô].
3. Sâu ăn bông gây hại trên cây vú sữa
Sự gây hại của sâu ăn bông
Loại sâu này gây hại từ khi bông bắt đầu nhú ra đến khi hoa trổ nhụy, sâu non đục vào bên trong làm bông bị hư.
Phương pháp phòng trừ sâu ăn bông
Bà con khi phát hiện có sâu hại, phun các loại thuốc có tác dụng lưu dẫn như: Cyber Alpha 50ND, liều lượng theo hướng dẫn trên chai thuốc.
4. Sâu đục cành gây hại trên cây vú sữa
Sự gây hại của sâu đục cành
Con cái đẻ trứng vào những nơi đục khoét trên đọt non hoặc vỏ cây. Sau khi con non lơn lên sẽ đục phá làm chết cành.
Phương pháp phòng trừ sâu đục cành
Thường xuyên thăm vườn trồng kịp thời phát hiện các loại sâu. Nếu nặng hãy loại bỏ sớm cành có sâu. Nếu có thể cứu được cành cần diệt sâu. Và bịt lỗ sâu cắn phá bằng bông tầm thuốc sâu.
5. Rệp sáp gây hại trên cây vú sữa
Đặc điểm hình thái rệp sáp
Rệp sáp
Ấu trùng có màu hồng hơi ngã sang đỏ. Cơ thể hình elíp, dài khoảng 4-6 mm, ngang khoảng 3-5 mm. Toàn thân phủ một lớp sáp màu trắng giống như phấn, không thấm nước nhưng lớp sáp này rất dễ mất đi do va chạm. Mỗi bên cơ thể có từ 9 – 10 tua sáp, tua sáp cuối ở đuôi dài hơn các tua sáp còn lại. Lưng ấu trùng phủ lớp phấn mỏng, có 2 hàng chấm màu hồng chạy dọc 2 bên. Lưng nhô lên những hàng sáp màu trắng, nằm ngang tương ứng với các đốt của cơ thể.
Sự gây hại của rệp sáp
Rệp sáp hay bám trên cành, lá non và trái để chích hút nhựa cây. Tạo thành những mảng trắng. Trên lá, ấu trùng thường tập trung ở mặt dưới của lá, chích hút vào gân lá chính làm cho lá bị vàng, phát triển còi cọc. Vào giai đoạn trái non, nếu trái bị tấn công, trái có thể bị biến dạng hoặc bị rụng. Ở những trái già hay gần chín, sự gây hại của rệp sáp sinh sống, rệp sáp thường tiết ra các giọt mật tạo điều kiện cho nấm bồ hóng [nấm muội than] phát triển làm cho cây phát triển kém.
Phương pháp phòng trừ rệp sáp
Rệp sáp sinh sản nhiều, cơ thể lại phủ 1 lớp lông nên việc phòng trừ tương đối khó khăn. Thuốc có hiểu quả lúc rệp mới phát sinh. Nếu bị rệp nặng phải phun liên tiếp 2-3 lần cách nhau khoảng 5-7 ngày. Trước khi phun thuốc có thể phun nước rửa bớt lớp sáp che phủ. Nên dùng các loại thuốc có khả năng nội hấp hoặc xông hơi như Dimenate, Lancer, Vibaba, Oncol, Fenbis, Lorsban, Pyrinex…
Trên đây là một số loại sâu thường gặp trên cây vú sữa và cách phòng trừ. Nếu bạn có thắc mắc gì, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn nhé !
Thông Tin Liên Hệ: Nhà vườn Lộc Phát – Chủ Vườn: Đỗ Văn Lộc
Số Điện Thoại: 0986.896.668
Địa Chỉ: Thôn Cầu Sông – Tân Xã – Thạch Thất – Hà Nội
» Xem thêm: Cây vú sữa
» Xem thêm: Các loại cây bóng mát trồng ở nhà biệt thự phù hợp nhất