Các cách ăn dặm cho bé
So ưu khuyết điểm giữa 3 phương pháp cho bé ăn dặm phổ biến nhất hiện nay: Ăn dặm truyền thống, ăn dặm kiểu Nhật và ăn dặm tự chỉ huy, đâu mới là lựa chọn hoàn hảo cho bé cưng?
Hiện nay, có các phương pháp ăn dặm cho bé được nhiều mẹ quan tâm nhất là ăn dặm truyền thống, ăn dặm kiểu Nhật và ăn dặm tự chỉ huy. Mỗi phương pháp đều có ưu, nhược điểm riêng. Hơn nữa, mỗi bé sẽ phù hợp với một cách ăn dặm riêng.
Trong 3 phương pháp này, đâu là cách cho bé ăn dặm tốt nhất? Mẹ có thể kết hợp cùng lúc cả 2, thậm chí cả 3 không? Tham khảo bài viết sau để biết được cách ăn dặm phù hợp với bé cưng nhất, mẹ nhé! Phương pháp ăn dặm kiểu truyền thốngRất nhiều bà mẹ hiện đại cho rằng phương pháp ăn dặm truyền thống là một trong các phương pháp ăn dặm cho bé không còn phù hợp với xu hướng hiện nay. Tuy nhiên, bạn có thể sẽ giật mình khi biết mỗi năm vẫn có hàng triệu trẻ em Việt Nam được cho ăn theo cách này. Ưu điểm: Khuyết điểm: Vì thường xuyên ăn bột, cơm nhuyễn nên khả năng ăn thực phẩm thô của trẻ kém phát triển. Nhiều bé 2 tuổi nhưng vẫn phải ăn cơm nhuyễn. Hơn nữa, việc nấu chung các nguyên liệu với nhau sẽ làm bé khó cảm nhận mùi vị, từ đó dẫn đến biếng ăn hoặc kén chọn thực phẩm. Tệ hơn nữa là khi bé bị dị ứng với loại thức ăn nào thì mẹ khó lòng mà nhận ra.
>>> Bạn có thể quan tâm: Top những thực phẩm cần tránh khi cho bé ăn dặm Các phương pháp ăn dặm cho bé: Kiểu NhậtĐây là phương pháp cho bé ăn dặm đang được rất nhiều mẹ Việt ưu ái. Với phương pháp này, bé bắt đầu tập ăn dặm từ 5-6 tháng tuổi với cháo loãng theo tỷ lệ 1:10. Độ thô của cháo sẽ tăng dần theo độ tuổi của bé. Ngoài cháo, bé cưng được ăn các loại thực phẩm khác như thịt, cá, rau xanh với độ thô phù hợp. Điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất của phương pháp ăn dặm kiểu Nhật với các phương pháp ăn dặm cho bé khác là trẻ được ăn riêng từng loại thức ăn, đảm bảo đủ 3 nhóm thực phẩm: tinh bột, vitamin, và đạm theo chuẩn: vàng – đỏ – xanh. Ưu điểm: Nhược điểm: Trong giai đoạn đầu chuẩn bị, mẹ sẽ rất mất thời gian, công sức khi phải chuẩn bị riêng từng món.
Đây là phương pháp ăn dặm được sử dụng nhiều ở các nước phương Tây và có tên Tiếng Anh là Baby Led Weaning – hay còn gọi tắt là ăn dặm BLW. Một điểm khác cũng khá đặc biệt đối với các phương pháp ăn dặm cho bé khác trong phương pháp ăn dặm này: Trẻ không dùng muỗng, không bát đũa mà sẽ dùng chính đôi tay của mình. Với phương pháp này, mẹ sẽ chuẩn bị cho bé những thức ăn nguyên miếng, được hầm mềm như cà rốt, khoai tây, cơm nắm, chuối, lườn gà bỏ xương… Bé sẽ “tự chọn” món ăn yêu thích của mình để cho vào miệng. Ưu điểm:
Nhược điểm: Trong vài tháng đầu trẻ tập làm quen với phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy sẽ chỉ ăn rất ít. Vì vậy, những mẹ đặt tiêu chí muốn con tăng cân nhanh sẽ không phù hợp. Ngoài ra, việc cho trẻ ăn thô ngay từ đầu rất dễ làm bé bị hóc, nghẹn. Đồng thời, thức ăn để trên bàn đòi hỏi mẹ phải thường xuyên vệ sinh, lau dọn nếu không có thể làm bé bị tiêu chảy.
Thay vì gượng ép trẻ theo một phương pháp ăn dặm nhất định, mẹ nên cho bé ăn tùy theo khả năng, cũng như sở thích. Hơn nữa, mẹ cũng có thể chọn cách kết hợp nhiều phương pháp ăn dặm với nhau để có các phương pháp ăn dặm cho bé phù hợp nhất.
Thực tế, nhiều trẻ thích ăn thô sớm, chỉ 10 tháng đã có thể ăn cơm nhưng có trẻ 1 tuổi vẫn không chịu ăn gì ngoài thức ăn xay nhuyễn, dù cùng theo một phương pháp ăn dặm. Tốt nhất, khi cho bé ăn dặm, mẹ nên lưu ý đến sự hợp tác và nhu cầu của bé. Với bé không thích ăn thô, chắc chắn mẹ không thể cứng nhắc áp dụng phương pháp ăn dặm tự chỉ huy hay ăn dặm kiểu Nhật hoàn toàn được. Cần kiên trì tập dần cho bé ăn, xen kẽ những bữa ăn thô và ăn nhuyễn. >>> Bạn có thể quan tâm: Những thực phẩm “cấm” theo từng độ tuổi của bé Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để giúp ba mẹ biết ý nghĩa của việc ăn dặm đúng cách thì trước hết cần hiểu được ăn dặm là gì. Ăn dặm là giai đoạn bổ sung thêm cho trẻ sơ sinh các loại thực phẩm, thức ăn khác ngoài sữa mẹ, bao gồm các nhóm chất trong tháp dinh dưỡng như: Tinh bột: gạo, bánh mì, bún,... Protein: thịt, cá trứng, các loại đậu Rau củ và trái cây Tuy nhiên, những thực phẩm này chỉ hỗ trợ bổ sung thêm dinh dưỡng và không thay thế được sữa mẹ. Trong giai đoạn sơ sinh, sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chính cho trẻ do trong sữa mẹ chứa nhiều kháng thế giúp bé tăng sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh. Hiện nay, rất nhiều cha mẹ lo lắng sợ trẻ không đủ dinh dưỡng nên khi trẻ được 3-4 tháng tuổi là đã bắt đầu cho trẻ ăn dặm. Tuy nhiên, việc cho trẻ ăn dặm quá sớm sẽ kéo theo nhiều hệ lụy nguy hại:
Mặt khác, nếu cho trẻ ăn dặm quá trễ sau 9 tháng sẽ làm thiếu hụt các chất dinh dưỡng đóng góp quá trình phát triển của trẻ, dẫn đến các nguy cơ về suy dinh dưỡng, còi xương, thiếu máu,...ở trẻ. Trường hợp bố mẹ bắt buộc phải cho trẻ ăn dặm sớm thì nên tham khảo cách cho trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi ăn dặm thận trọng và hợp lý dưới sự tư vấn của bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng nhé! Theo khuyến cáo của các tổ chức y tế, 6 tháng tuổi là thời điểm phù hợp nhất để bắt đầu cho bé ăn dặm. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên quan sát khả năng vận động của trẻ để đánh giá xem trẻ đã sẵn sàng cho việc ăn dặm hay chưa. Ba mẹ có thể dựa vào 3 dấu hiệu sau để đánh giá bé đã sẵn sàng chưa:
Cho bé ăn dặm đúng cách và khoa học cần phải làm gì? Thực tế, ăn dặm đúng cách không chỉ cung cấp dinh dưỡng cho bé phát triển, quá trình này còn quyết định rất lớn đến việc hình thành kỹ năng ăn uống cho trẻ sau này. Do đó, dựa vào “3 dấu hiệu” sẵn sàng ăn dặm của trẻ, mẹ hãy đánh giá xem em bé của mình phù hợp với những phương pháp ăn dặm nào. Đây là phương pháp lâu đời, phổ biến tại Việt Nam. Mặc dù, nhiều mẹ bỉm sữa hiện nay cho rằng, phương pháp này đã lạc hậu, không khoa học. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể phủ định tính tiện lợi trong việc nấu nướng, cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ. Hầu hết, những trẻ được cha mẹ áp dụng cách ăn dặm truyền thống thường tăng cân khá tốt trong giai đoạn đầu. Kinh nghiệm của những bậc cha mẹ đã áp dụng ăn truyền thống cho con thành công cho rằng, sau giai đoạn ăn dặm làm quen đầu tiên, cha mẹ nên linh hoạt thay đổi món ăn cho bé. Thực đơn ăn dặm cho bé nên thay đổi từ loãng đến đặc, từ ít đến nhiều, không ép bé ăn. Thực đơn ăn dặm cho trẻ thường chia làm hai loại là bột ngọt và bột mặn. Bột được xay từ gạo (đã được rang sơ), đỗ xanh, và một số loại hạt như hạt diêm mạch, hạt óc chó...sau đó được chế biến như sau:
Lưu ý: các mẹ không nêm gia vị hoặc muối vào bữa ăn của bé. Khi bé ăn bột mặn, lượng muối trong đạm đã đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ vào thời điểm này. Ưu điểm lớn nhất của phương pháp ăn dặm kiểu Nhật ADKN đó là kích thích vị giác cho trẻ. Bé sẽ được ăn dặm với từng món ăn được chế biến riêng như:cháo trắng, rau/hoa quả(xay nhuyễn), canh...Ăn dặm kiểu Nhật giúp bé cảm nhận được sự khác biệt về hương vị của từng loại thực phẩm, tạo sự hứng thú trong ăn uống cho bé. Món ăn trong ADKN hết sức phong phú và có chút cầu kỳ trong chế biến. Các mẹ bỉm sữa bận rộn hãy chuẩn bị cho mình một kế hoạch thật khoa học và tâm lý sẵn sàng để giúp bé trải nghiệm những bữa ăn vui vẻ. Ngoài ra, các mẹ nên mua sắm một số dụng cụ như bộ rây, cối, khay trữ thực phẩm để quá trình chế biến diễn ra suôn sẻ hơn. Ăn dặm bé chỉ huy (Baby led weaning) hay còn gọi là ăn dặm kiểu BLW, cho phép bé tự quyết định món ăn và cách ăn. Trẻ sẽ tự lựa chọn món ăn trước, ăn sau, hoặc trẻ có thể bốc ăn hay tự tay cầm thức ăn đưa lên miệng. Khi áp dụng phương pháp này, cha mẹ cần hết sức tôn trọng trẻ. Nhờ đó, trẻ có thể làm quen với ăn uống một cách tự nhiên nhất. Tuy nhiên, theo các thống kê cho thấy, trẻ ăn dặm theo phương pháp này thường chậm tăng cân hơn, do đó các bậc mẹ cần phải lựa chọn, tính toán kỹ về lượng ăn và loại thực phẩm để giúp bé phát triển toàn diện cả về kỹ năng, thói quen ăn uống và thể chất. Dù áp dụng bất cứ phương pháp ăn dặm nào, điều quan trọng nhất đó là các bậc cha mẹ hãy lắng nghe bé. Hãy linh hoạt trong việc thay đổi thực đơn ăn dặm hàng ngày. Bạn nên chú ý đến lượng ăn dặm, số bữa ăn trong ngày, và tình trạng sức khỏe của trẻ theo từng giai đoạn.
Sau đây sẽ là những hướng dẫn cho bé ăn dặm đúng cách thông qua những lưu ý quan trọng mà bố mẹ không nên bỏ qua:
Sự thành công trong giai đoạn ăn dặm của mỗi em bé phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Tuy nhiên, cha mẹ hãy cố gắng lắng nghe bé, không ép bé ăn. Cha mẹ nên cho bé làm quen với việc ăn uống cùng gia đình để bé tập cách nhai, nuốt thức ăn, và hiểu cách sử dụng đũa, thìa...Ngoài ra, cha mẹ có thể linh hoạt thay đổi các phương pháp ăn với mỗi bữa ăn của trẻ. Điều quan trọng nhất, hãy tạo không khí vui vẻ cho bữa ăn gia đình cùng bé. Hãy giúp bé hiểu rằng, ăn uống là niềm vui. Mong rằng, những hướng dẫn cho bé ăn dặm đúng cách của Cleanipedia sẽ giúp cha mẹ và bé yêu bước qua giai đoạn ăn dặm thật suôn sẻ. Hãy nhớ ghé thăm Cleanipedia thường xuyên để cập nhật những kiến thức khoa học mới nhất về chăm sóc gia đình, nhà cửa nhé. Tác giả: Team Cleanipedia Bản quyền thuộc về: Unilever Vietnam. Ghi rõ nguồn khi tham khảo. Bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn mềm ở tháng thứ 6. Khi được 6 tháng, hãy bắt đầu cho bé ăn hai đến ba thìa thức ăn mềm, chẳng hạn như cháo, trái cây hoặc rau nghiền, hai lần một ngày. Ngũ cốc gạo rất được ưa chuộng vì nó dễ tiêu hóa, không gây phản ứng dị ứng như gluten trong lúa mì có thể và được dung nạp tốt cho trẻ đang chuyển từ sữa mẹ hoặc sữa công thức sang thức ăn đặc. Bột ngũ cốc yến mạch là sự lựa chọn thông minh, lành mạnh cho bé . Nó chứa đầy vitamin và khoáng chất giúp cho sức khỏe và sự phát triển của em bé. Thêm vào đó, nó có thể được chế biến dễ dàng với sữa mẹ hoặc sữa công thức — vì vậy, đây là một hương vị quen thuộc đối với những em bé có thể phản đối kết cấu hoặc hương vị mới. Xuất bản lần đầu 1 tháng 10 năm 2020 |