Ukraine có báo nhiều máy bay không người lái

Theo tờ The National Interest, quân đội Ukraine vào đầu tuần trước [26/10] đã bắt đầu sử dụng máy bay tấn công không người lái [UAV] bắn phá nhiều vị trí của lực lượng ly khai Donbass. Hành động này của Kiev có thể khiến xung đột ở miền Đông Ukraine nóng trở lại sau nhiều tháng yên ắng.

Còn theo chuyên gia quân sự Mark Episkopos, hành động “thiếu trận trọng” của Ukraine có thể dẫn đến phản ứng gay gắt từ phía Nga, bởi Moskva sẽ viện vào lý do Kiev vi phạm thỏa thuận Minsk để tăng cường hỗ trợ cho lực lượng Donbass.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Ukraine lại cho rằng các cuộc không kích vừa qua không vi phạm thỏa thuận Minsk khi UAV hoạt động cách xa ranh giới tạm thời, các tên lửa được bắn đi từ khu vực do quân chính phủ kiểm soát.

UAV Bayraktar TB2 của quân đội Ukraine. [Ảnh: Gazeta]

Được biết, loại UAV được Ukraine sử dụng trong các cuộc không kích Donbass vừa qua là Bayraktar TB2, một dòng UAV tấn công hạng trung do Thổ Nhĩ Kỳ phát triển. Quân đội Ukraine hiện có ít nhất 12 chiếc Bayraktar trong biên chế.

Episkopos tin rằng việc Ukraine sử dụng là Bayraktar TB2 ở Donbass có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, Moskva sẽ không dừng lại bằng các tuyên bố phản đối mà còn có hành động đáp trả cụ thể. Theo quan điểm của Episkopos, hành động của Ukraine đã khơi dậy một cuộc xung đột không đáng có, kèm theo đó là những hậu họa khó lường.

Người Nga bắt đầu hành động

Dự báo của Episkopos hoàn toàn có cơ sở khi chỉ vài ngày sau cuộc tấn công, quân đội Nga bắt đầu triển khai số lượng lớn binh sĩ cùng thiết bị quân sự hạng nặng đến gần biên giới Ukraine, về cơ bản biên giới Nga – Ukraine có thể rơi vào trạng thái như đầu năm nay khi Moskva cho triển khai hàng chục ngàn quân đến gần miền Đông Ukraine.

Cụ thể, vào tháng 4/2021, khi xuất hiện các dấu hiệu Ukraine muốn phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn chống phe ly khai, Nga đã triển khai tới gần biên giới hai nước khoảng 85.000 binh sĩ, theo đánh giá của phương Tây, để "phòng thủ" và gây sức ép buộc quân đội Ukraine hành động cẩn trọng. Khi tình hình hạ nhiệt, Nga thông báo rút binh sĩ khỏi khu vực.

Vào cuối tuần trước, tờ Washington Post dẫn các nguồn thạo tin nói rằng, giới chức Mỹ và châu Âu dường như đang bày tỏ quan ngại trước các hoạt động triển khai thiết bị quân sự và binh lính của Moskva ở sườn phía Tây nước Nga.

Theo tờ báo Mỹ, gần đây đã xuất hiện các đoạn video trên mạng xã hội, trong đó ghi lại cảnh các đoàn tàu và đoàn xe quân sự của Nga vận chuyển một lượng lớn khí tài quân sự, bao gồm cả xe tăng và tên lửa, ở miền Nam và miền Tây nước Nga.

Hàng chục xe tăng T-72 được vận chuyển đến vùng Krasnodar, miền Nam nước Nga bằng tàu hỏa, cách không xa biên giới Ukraine vào cuối tuần trước. [Ảnh: Topwar]

"Đó không phải là một cuộc diễn tập. Đó dường như cũng không phải là hoạt động huấn luyện. Có điều gì đó đang diễn ra. Vậy hành động này là gì?", Michael Kofman, Giám đốc chương trình nghiên cứu về Nga tại Trung tâm CNA [CNA Corporation] nhận định.

Theo ông Kofman, hình ảnh vệ tinh cho thấy các lực lượng thuộc Quân đoàn vũ trang liên hợp số 41 của Nga, thường đóng tại thành phố Novosibirsk ở vùng Siberia, đã không quay trở lại căn cứ cũ sau diễn tập mà liên kết với các lực lượng khác của Nga gần biên giới Ukraine.

Kofman cũng nhận định, Quân đoàn xe tăng cận vệ số 1 của Nga, đơn vị xe tăng tinh nhuệ hàng đầu có trụ sở ở ngoại ô thủ đô Moskva, đang di chuyển lực lượng về hướng gần Ukraine.

Tin đồn Nga đưa binh sĩ và khí tài đến gần biên giới Ukraine xuất hiện trong bối cảnh Moskva gần đây thể hiện thái độ rất cứng rắn trước việc khối quân sự NATO cân nhắc kết nạp Ukraine. Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo bất cứ hành vi mở rộng cơ sở hạ tầng quân sự nào của NATO trên lãnh thổ Ukraine đều sẽ vượt qua "lằn ranh đỏ" do Điện Kremlin vạch ra.

Trong khi đó, Nga đã sẵn sàng cho một cuộc họp trong khuôn khổ Bộ tứ Normandy, nhưng chỉ khi có những chủ đề có thể thảo luận, chứ không phải cuộc gặp vì mục tiêu như Kiev đề xuất. Theo Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, Moskva đã đệ trình các đề xuất của mình về nội dung cuộc họp dự kiến ​​và đang chờ phản hồi. Bộ trưởng nhấn mạnh rằng đối với Nga, bản thân sự kiện không phải là quan trọng mà là nội dung của nó. Nga sẽ không tổ chức một cuộc họp "trống không".

Trà Khánh

Số liệu cập nhật của Bộ Quốc phòng Ukraine hôm qua cho thấy lực lượng này đã tiêu diệt 1.286 UAV của Nga từ khi xung đột nổ ra. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã phá hủy hơn 2.240 UAV của Ukraine, theo TASS.

Trong cuộc xung đột, Nga và Ukraine đã sử dụng UAV cho nhiều mục đích như phát hiện và tấn công mục tiêu, điều hướng từ xa cho pháo binh tấn công, trinh sát và quay phim để phục vụ hoạt động tuyên truyền. Những người thường xuyên theo dõi mạng xã hội chắc chắn không lạ gì với những đoạn phim được quân đội Ukraine công bố do UAV quay lại cảnh các hệ thống vũ khí của Nga bị phá hủy. Đây được cho là cách giúp nâng cao sĩ khí và tinh thần của người dân về cuộc kháng chiến, đồng thời cho các nước đồng minh của Ukraine thấy được sự hiệu quả để tiếp tục hỗ trợ về ngoại giao, kinh tế và quân sự.

Về phía Nga, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Dmitry Medvedev gần đây tuyên bố UAV đã chứng minh sự hiệu quả trong chiến dịch quân sự tại Ukraine và việc sử dụng loại vũ khí này là “nhu cầu khẩn cấp”, theo TASS.

Giới quan sát nhận xét việc sử dụng thành công các loại UAV là minh chứng cho thấy loại vũ khí này mang lại năng lực quân sự lớn với chi phí tương đối thấp. So với máy bay có người lái, UAV có giá rẻ hơn và không đòi hỏi huấn luyện nhiều.

Đủ loại UAV

Vào thời gian đầu của chiến sự, UAV Bayraktar TB-2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất là ngôi sao của lực lượng Ukraine khi lập nhiều chiến công và được cho là đóng vai trò trong việc bắn chìm soái hạm Moskva của Hạm đội biển Đen của Nga, theo tạp chí Forbes. Moscow nói rằng tàu chiến này bị chìm do sóng lớn sau vụ nổ kho đạn trên tàu. TB-2 được trang bị camera và có thể mang theo 4 quả bom thông minh dẫn đường bằng laser. Thời gian sau đó, TB-2 dần ít xuất hiện vì bị cho là kém hiệu quả khi Nga củng cố các hệ thống phòng không và tác chiến điện tử.

\n

Giới chức do Nga bổ nhiệm tại tỉnh Kherson ở miền nam Ukraine ngày 19.10 kêu gọi dân thường sơ tán trước đợt tấn công tiềm tàng của Ukraine.

Ông Vladimir Saldo, tỉnh trưởng do Nga bổ nhiệm, cho biết hơn 5.000 người đã rời khỏi TP.Kherson trong 2 ngày qua và ước tính hàng chục ngàn người nữa sẽ sơ tán trong vài ngày tới. TASS dẫn lời ông Saldo cho hay cư dân ở hữu ngạn sông Dnipro đang sơ tán sang bờ bên kia vì nguy cơ lũ lụt nếu Ukraine tấn công nhà máy thủy điện Kakhovka. Ông Saldo nói có đủ nguồn lực để ngăn chặn các cuộc tấn công và binh sĩ sẵn sàng hy sinh để bảo vệ thành phố.

Trước đó, tổng chỉ huy lực lượng Nga tại Ukraine Sergei Surovikin thừa nhận tình hình tại Kherson đang “rất căng thẳng” và không loại trừ khả năng phải đưa ra những quyết định khó khăn.

Đáp lại, Chánh văn phòng tổng thống Ukraine Andriy Yermak cáo buộc Nga đang thực hiện một màn tuyên truyền nhằm đe dọa cư dân Kherson bằng thông tin giả mạo về kế hoạch tấn công của Ukraine.

Mỹ và đồng minh đã chuyển hàng trăm UAV cho Ukraine, trong đó có nhiều UAV “cảm tử” Switchblade có khả năng xuyên giáp, nhưng chỉ bay được khoảng 40 phút. Bên cạnh đó, Mỹ cũng đã chuyển Phoenix Ghost cho Ukraine, loại UAV được cho là có thể bay trong 6 giờ, có camera hồng ngoại và có thể phá hủy xe bọc thép. Ngược lại, Nga gần đây bị cáo buộc đã sử dụng UAV “cảm tử” do Iran chế tạo để tấn công nhiều thành phố tại Ukraine. Nga và Iran đều phủ nhận việc chuyển giao UAV.

Ngoài các loại UAV tấn công, cả Ukraine và Nga đều sử dụng UAV cho việc xác định mục tiêu và điều hướng cho pháo binh. Theo chuyên gia Jack Watling của Viện Nghiên cứu quốc phòng RUSI [Anh], lực lượng Nga có thể nã pháo chính xác vào mục tiêu của Ukraine trong vòng 3 - 5 phút sau khi UAV trinh sát Orlan-10 phát hiện mục tiêu.

Các UAV quân sự tuy có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ, nhưng số lượng có hạn và không dễ để nhanh chóng bổ sung. Do đó, các bên đã sử dụng nhiều thiết bị bay dân sự cỡ nhỏ [quadcopter]. Một chiếc TB-2 có giá ước tính 2 triệu USD trong khi một chiếc quadcopter có giá vài trăm đến vài chục ngàn USD. Loại thiết bị bay này chủ yếu được sử dụng để phát hiện mục tiêu và điều hướng tấn công, trong một số trường hợp có thể gắn thêm lựu đạn để thả xuống mục tiêu. Tuy nhiên, các loại quadcopter hạn chế về tầm hoạt động và dễ bị ngăn chặn bằng hệ thống tác chiến điện tử. Theo BBC, lực lượng Nga có thể sử dụng các hệ thống trực tuyến để phát hiện và ngăn chặn tín hiệu liên lạc của UAV dân sự, khiến chúng rơi xuống đất hoặc tự động quay về căn cứ.

Ngoài ra, một số loại UAV cũng đang được sử dụng tại Ukraine cho mục đích phát hiện mìn hoặc hỗ trợ y tế.

Tại cuộc họp Hội đồng An ninh ngày 19.10, Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo đã ký sắc lệnh ban bố thiết quân luật tại 4 vùng vừa sáp nhập từ Ukraine gồm Donetsk, Kherson, Luhansk và Zaporizhzhia. Theo Sputnik, sắc lệnh có hiệu lực từ ngày 20.10 được đưa ra khi Ukraine tiếp tục nã pháo và không công nhận kết quả trưng cầu dân ý để Nga sáp nhập 4 vùng nói trên.

Bên cạnh đó, Tổng thống Putin chỉ thị chính phủ thành lập “hội đồng điều phối đặc biệt” dưới sự chỉ huy của Thủ tướng Mikhail Mishustin nhằm cải thiện an ninh.

Theo sắc lệnh, một cuộc “động viên kinh tế” sẽ được thực hiện tại 8 vùng giáp với Ukraine, gồm Crimea, và việc di chuyển đến và đi khỏi các vùng này sẽ bị hạn chế.

Tổng thống Putin còn nói đang gia tăng thẩm quyền cho lãnh đạo toàn bộ các vùng tại Nga nhằm bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng, đảm bảo trật tự công cộng và gia tăng sản xuất. Các biện pháp sẽ giúp tăng cường sự ổn định cho hoạt động kinh tế, công nghiệp và sản xuất nhằm hỗ trợ chiến dịch quân sự, theo nhà lãnh đạo.

Tin liên quan