Ngộ độc thực phẩm thường biểu hiện qua các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng dữ dội, đau cơ, da tím tái, khó thở, ngưng thở, co giật, trụy mạch, bất tỉnh. Khi bị ngộ độc cần nhanh chóng sử dụng các biện pháp xử trí cần thiết để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm
Triệu chứng cụ thể của ngộ độc thực phẩm tuỳ thuộc vào từng nguyên nhân gây nên:
Nếu nguyên nhân do vi sinh vật [vi khuẩn, virus] hoặc độc tố từ vi sinh vật [độc tố vi khuẩn tiết ra]: Người bệnh thường chỉ biểu hiện bệnh ở đường tiêu hoá [như đau bụng, nôn, tiêu chảy], có thể kèm theo các biểu hiện của mất nước [như khát nước, khô môi], nhiễm trùng [thường là sốt, vã mồ hôi].
Nếu nguyên nhân do thực phẩm nhiễm hóa chất, không có chất độc tự nhiên: Bệnh nhân có biểu hiện phức tạp, không chỉ ở đường tiêu hoá mà cả ở các cơ quan khác, ví dụ như hệ thần kinh [đau đầu, chóng mặt], tim mạch [nhịp tim nhanh, trụy mạch].
Nếu nguyên nhân do chính các loại thực phẩm này vốn đã có độc tố: Bệnh xuất hiện ngay sau khi ăn các loại thực phẩm nhất định mà trong tự nhiên được biết là có thể có chứa độc tố: ví dụ như sắn, măng, cá nóc, cóc,...
Ngộ độc thực phẩm sẽ rất nguy hiểm nếu bệnh nhân có các dấu hiệu nặng ở đường tiêu hoá hoặc bị mất nước, nhiễm trùng, hoặc xuất hiện thêm các triệu chứng: Rối loạn thần kinh: Đặc biệt là nhìn mờ, nhìn đôi, nói khó, giọng nói ngọng, tê liệt cơ, co giật, đau đầu, chóng mặt; Rối loạn tim mạch: Tụt huyết áp, loạn nhịp tim, khó thở; Có lẫn máu hoặc chất nhầy trong phân, tiểu ít, đau ở các vị trí khác ngoài bụng [như đau ngực, cổ, hàm, họng]; Sức đề kháng của cơ thể kém: Nhất là ở các đối tượng trẻ em dưới 2 tuổi, người cao tuổi, người đang dùng các thuốc gây ức chế miễn dịch [thường dùng trong bệnh về khớp, ung thư, dị ứng], người bị suy dinh dưỡng, mắc bệnh dạ dày tá tràng, bệnh gan, rối loạn sắc tố.
Thông thường, ngộ độc thực phẩm triệu chứng cấp tính sẽ xuất hiện chỉ sau vài phút, vài giờ hoặc trong vòng 1 - 2 ngày sau khi nhiễm độc từ thức ăn. Ngộ độc thực phẩm dạng nặng có thể dẫn đến tử vong, nhẹ cũng gây mệt mỏi, suy kiệt cả về thể chất và tinh thần cho người mắc bệnh. Vì vậy, tự bảo vệ bản thân là biện pháp cần thiết đầu tiên phải nghĩ tới, trong đó việc trang bị một số kiến thức quan trọng về các bước sơ cứu khi bị ngộ độc thực phẩm là việc làm vô cùng cần thiết.
Cách sơ cứu khi bị ngộ độc thực phẩm
Khi thấy chính mình hoặc người thân, người xung quanh đang có các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm như trên, cần bình tĩnh thực hiện tuần tự các bước sơ cứu sau đây:
Gây nôn [nếu bệnh nhân không có biểu hiện nôn]: Để hạn chế độc tố từ thức ăn ngấm vào cơ thể, biện pháp sơ cứu ngộ độc thực phẩm đầu tiên là kích thích để người bị ngộ độc nôn ra những thức ăn đang ở trong dạ dày đi ra ngoài. Có thể rửa sạch tay rồi đặt vào lưỡi người bệnh để kích thích gây nôn. Bệnh nhân cần nôn càng nhiều thức ăn trong dạ dày ra càng tốt. Trong lúc tiến hành gây nôn, cần đặt người bệnh nằm nghiêng, phần đầu kê hơi cao để chất thải khi nôn ra không bị trào ngược vào phổi, không kích thích quá mức gây sặc cho người bệnh. Với trường hợp bị ngộ độc thực phẩm đã hôn mê thì không nên thực hiện kích thích gây nôn vì sẽ dễ gây sặc, ngạt thở.
Cho người bệnh uống thật nhiều nước và được nghỉ ngơi: Sau khi bệnh nhân nôn và đi ngoài liên tục thì cơ thể sẽ bị mất nhiều nước. Chính vì vậy, đó là lúc cần tiến hành bù nước cho người bệnh. Đối với vấn đề “ngộ độc thực phẩm uống gì” thì có thể sử dụng nước lọc, dung dịch oresol hoặc uống nước gạo rang để bù lượng nước mất đi.
Gọi cấp cứu hoặc đưa bệnh nhân đến ngay tại cơ sở y tế gần nhất: Vì mặc dù đã tiến hành sơ cứu ban đầu, xong bệnh nhân vẫn có thể gặp nguy hiểm và biến chứng bất cứ lúc nào.
Nếu ngộ độc xảy ra ở mức độ nhẹ, người bệnh có thể hoàn toàn bình phục sau vài ngày. Tuy nhiên, trong trường hợp nặng hơn, ngộ độc thực phẩm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu những tác hại của tình trạng này nhé!
Ảnh hưởng của ngộ độc thực phẩm tới sức khỏe
Các ảnh hưởng của ngộ độc thực phẩm có thể xuất hiện từ vài giờ đến vài ngày kể từ khi bạn ăn phải thức ăn nhiễm độc. Không phải ai cũng trải qua tất cả triệu chứng dưới đây, tùy thuộc vào loại tác nhân, lượng thức ăn bạn sử dụng cũng như khả năng đề kháng mà ảnh hưởng của ngộ độc thực phẩm đến sức khỏe mỗi người là khác nhau.
Đau bụng
Đây là triệu chứng phổ biến nhất của ngộ độc thực phẩm. Các chất độc trong thực phẩm bạn ăn phải sẽ gây kích ứng lớp niêm mạc dạ dày và dẫn đến tình trạng đau bụng khó chịu. Các bó cơ dạ dày vùng trên rốn và ruột non quanh rốn sẽ tăng cường co bóp nhằm nhu động tự nhiên của ống tiêu hóa để loại bỏ các sinh vật, độc tố có hại ra khỏi hệ tiêu hóa. Cơn đau bụng có thể dịu đi một lúc sau mỗi lần nôn ói hay đi ngoài.
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/20190603_120033_540951_dau_bung_max_1800x1800_f507816e98.jpg]
Đau bụng là triệu chứng phổ biến nhất của ngộ độc thực phẩm
Tiêu chảy
Tiêu chảy là hiện tượng đi ngoài ra phân lỏng trên 3 lần trong 1 ngày. Dấu hiệu điển hình của ngộ độc thực phẩm này xảy ra là do các yếu tố gây độc làm đường ruột viêm, làm việc kém hiệu quả hơn, chức năng tái hấp thu nước cũng như những chất lỏng khác không được tiến hành như bình thường dẫn đến tình trạng tiêu chảy ở người bị ngộ độc thực phẩm. Hiện tượng đi ngoài ra phân lỏng này còn có thể kéo theo các triệu chứng khác như đầy hơi, cảm giác muốn đi vệ sinh. Tiêu chảy nặng có thể làm cơ thể mất nước và chất khoáng, mất cân bằng điện giải và đôi khi là giảm huyết áp.
Để kịp thời phát hiện bản thân có bị mất nước hay không, bạn hãy quan sát. Bình thường nước tiểu sẽ có màu vàng nhạt hoặc vàng trong, nếu nhận thấy lượng nước tiểu ít đi, màu sẫm hơn, môi khô và luôn khát nước thì có thể bạn đã bị mất nước nghiêm trọng. Vì thế bạn cần phải bổ sung nước đầy đủ khi bị ngộ độc thực phẩm để duy trì lượng nước cần thiết, ổn định tuần hoàn và tránh các tình huống nguy hiểm cho sức khỏe.
Buồn nôn và nôn
Khi bị trúng thực, người bệnh thường hay có cảm giác buồn nôn và nôn nhiều. Nguyên nhân bởi vì cơ hoành và cơ bụng co bóp mạnh để đưa các chất không tốt cho hệ tiêu hóa trong dạ dày ra khỏi miệng. Đây chỉ là cơ chế tự bảo vệ của cơ thể nằm cố gắng loại bỏ các tác nhân gây hại. Thực tế, hầu hết những người bị ngộ độc thực phẩm đều trải qua các cơn nôn mửa kéo dài. Sau đó có người giảm dần triệu chứng này nhưng cũng có người tiếp tục nôn mửa nặng hơn. Hãy chủ động đến gặp bác sĩ để tránh cho tình trạng nôn mửa kéo dài và khiến cơ thể mất nước nghiêm trọng.
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/buon_non_48ef96d713.jpg]
Người bệnh thường hay có cảm giác buồn nôn và nôn nhiều
Đau nhức đầu
Ngộ độc thực phẩm có thể khiến nạn nhân cảm thấy đau đầu, chóng mặt. Thông thường, đau nhức đầu sẽ xảy ra do uống quá nhiều bia rượu, thức ăn chứa nhiều bột ngọt,... Khi bị ngộ độc thực phẩm, người bệnh thường nôn mửa, tiêu chảy dẫn đến mất nước và sốt cao nên rất dễ gây ra đau nhức đầu.
Mệt mỏi, chán ăn
Cơ thể có cơ chế điều hòa phản ứng miễn dịch khi bị ngộ độc thực phẩm bằng cách giải phóng chất hóa học cytokine. Chất này khả năng truyền thông tin đến các tế bào miễn dịch để chúng tiêu diệt mầm bệnh. Tuy nhiên quá trình hoạt động của cytokine có thể dẫn đến các trạng thái như sốt, mệt mỏi, chán ăn.
Sốt, ớn lạnh
Sự gia tăng nhiệt độ của cơ thể có liên quan đến sự gia tăng hoạt động của các tế bào bạch cầu trong cơ thể nhằm chống lại tình trạng nhiễm trùng do các tác nhân gây hại trong thực phẩm. Pyrogens giải phóng bởi hệ thống miễn dịch sẽ đánh lừa bộ não rằng cơ thể bạn đang bị lạnh, dẫn đến cơ bắp co bóp nhiều hơn để sinh ra nhiệt và gây nên hiện tượng ớn lạnh, cơ thể run lên để giữ ấm cơ thể.
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/khi_len_con_sot_ret_thi_lam_gi_99b0dbb156.jpg]
Sốt ớn lạnh là một ảnh hưởng của ngộ độc thực phẩm đến cơ thể
Đau cơ
Khi bị nhiễm trùng do ngộ độc thực phẩm, hệ thống miễn dịch được kích hoạt và gây phản ứng viêm. Cơ thể giải phóng histamin nhằm tăng lượng máu lưu thông đến các vị trí cơ quan bị nhiễm trùng. Cùng với các chất hóa học liên quan đến miễn dịch khác, histamin có thể kích hoạt các thụ thể gây đau trên cơ thể và khiến bệnh nhân cảm nhận được những cơn đau cơ bắp âm ỉ khi bị ốm.
Ngộ độc thực phẩm có nguy hiểm không?
Phần lớn trường hợp tình trạng ngộ độc thực phẩm sẽ hết sau vài ngày điều trị. Tuy nhiên nếu không được phát hiện kịp thời và có những biện pháp đối phó hữu hiệu, ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
- Rối loạn thần kinh: Mắt nhìn mờ nhòe, không rõ, nhìn đôi, phát âm khó khăn, ngọng, liệt cơ, đau đầu, chóng mặt, co giật,...
- Rối loạn tim mạch: Rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, tức ngực, khó thở,...
- Ảnh hưởng đến tiêu hóa: Đi ngoài ra máu kèm chất nhầy, đau bụng dữ dội,...
- Suy giảm sức đề kháng: Người bị ngộ độc thực phẩm có thể bị suy giảm sức đề kháng nghiêm trọng, nhất là trẻ em dưới 2 tuổi và những người bị suy dinh dưỡng, mắc bệnh lý liên quan đến dạ dày tá tràng, gan,...
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/20190418_050855_641425_huyet_ap_thap_max_800x800_9c2b8dce4b.jpg]
Người bị ngộ độc thực phẩm có thể bị tụt huyết áp
Ngộ độc thực phẩm là hiện tượng phổ biến mà ai cũng có thể gặp phải. Những triệu chứng như đau bụng, đi ngoài, sốt cao, nôn mửa,... thường sẽ chấm dứt hẳn sau vài ngày chăm sóc. Tuy nhiên nếu không được chữa trị kịp thời, đúng cách, ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Vì vậy mỗi người cần cẩn thận trong thói quen ăn uống hằng ngày để ngăn chặn các tình huống xấu xảy ra.