Phương pháp chiết khấu dòng tiền [Kỳ 1]
Một trong những phương pháp định giá phổ biến nhất là chiết khấu dòng tiền [DCF - Discounted Cash Flow]. Giá trị nội tại của cổ phiếu được ước tính bằng cách chiết khấu các dòng tiền dự kiến trong tương lai về giá trị hiện tại.
Dòng tiền tự do của doanh nghiệp [FCFF]
Dòng tiền tự do của doanh nghiệp là dòng tiền thuộc về chủ nợ và cả chủ sở hữu sau khi thanh toán tất cả các khoản chi phí hoạt động và thuế thu nhập. Đây là một trong những tiêu chuẩn được sử dụng để so sánh và phân tích sức khoẻ tài chính cũng như là định giá cổ phiếu.
Công thức tính FCFF có nhiều dạng khác nhau nhưng công thức chung hay sử dụng là:
FCFF = Lợi nhuận ròng sau thuế + Khấu hao + [Chi phí vay nợ x [1 - thuế TNDN]] – [Đầu tư mới vào TSCĐ + Thay đổi vốn lưu động]
Trong đó:
Đầu tư mới vào TSCĐ [CAPEX] = Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ – Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ [trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ]
Thay đổi vốn lưu động = Vốn lưu động cuối kỳ - Vốn lưu động đầu kỳ
Vốn lưu động = Tài sản ngắn hạn – Nợ phải trả ngắn hạn
Tài sản ngắn hạn = Hàng tồn kho + Các khoản phải thu + Tài sản ngắn hạn khác
Nợ phải trả ngắn hạn = Nợ ngắn hạn – Vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn
Ý nghĩa giá trị FCFF chỉ ra rằng khi FCFF >0 thì công ty còn tiền sau khi thanh toán các khoản chi phí và từ đây doanh nghiệp có đủ tiền để trả cổ tức, tiến hành mua lại cổ phần hay trả nợ trái phiếu.
Ngược lại khi giá trị 5].
Để tính giới hạn này, ta sẽ giả sử tỷ lệ tăng trưởng CF sau mỗi năm là g. Khi đó Terminal Value sẽ có giá trị là:
Mô hình biểu đạt cách tính chiết khấu dòng tiền trong 5 năm và giá trị cuối cùng Terminal Value
Bước 5: Cộng các dòng tiền đã chiết khấu lại với nhau
Với các dòng tiền đã chiết khấu, ta chỉ cần cộng chúng lại với nhau là ra được định giá của startup theo phương pháp DCF.
Hiện tại, các nhà phân tích đang sử dụng 3 phương pháp chiết khấu dòng tiền là:
- Chiết khấu dòng tiền cổ tức [DDM]
- Chiết khấu dòng tiền vốn chủ sở hữu [FCFE]
- Chiết khâu dòng tiền doanh nghiệp [FCFF] – Chúng ta đã phân tích phương pháp này ở trên
Ở những bài sau mình sẽ phân tích về các loại chiết khấu dòng tiền còn lại nhé.
Dù bạn có đầy đủ dự kiện, thì bạn chỉ có thể kiểm soát, đối chiếu và dự đoán kết quả tương lai một cách tương đối. Dự đoán tương lai là một việc thực sự khó khăn. Khi chúng ta uớc tính tất cả các dòng tiền trong tương lai mà một khoản đầu tư nên tạo ra, chiết khấu chúng về giá trị hiện tại của chúng và tổng hợp tất cả chúng lại với nhau thành giá trị hợp lý của khoản đầu tư, là cả một nghệ thuật và khoa học.
Nếu khoản đầu tư của bạn đạt được dòng tiền trong tương lai mà bạn mong đợi, thì phương trình sẽ tính cho bạn biến số mà bạn đang cần tìm [DCF], cho dù đó là giá hợp lý hay tỷ suất lợi nhuận dự kiến. Nếu bạn biết dòng tiền trong tương lai và tỷ suất lợi nhuận mục tiêu của bạn, điều này sẽ cho bạn biết một cách khoa học mức tối đa bạn nên trả cho khoản đầu tư.
Vấn đề là ước tính của bạn về dòng tiền trong tương lai cần phải chính xác, đó là lý do tại sao đây cũng là một nghệ thuật. Nếu bạn sai về dòng tiền trong tương lai mà bạn sẽ nhận được, thì phương trình sẽ không tác dụng cho bạn. Đôi khi các dự án thất bại, và đôi khi các doanh nghiệp gặp phải những trở ngại mà không ai ngờ tới, và những điều này có thể làm gián đoạn dòng tiền. Ngoài ra, một sản phẩm có thể bán gấp 10 lần so với mọi người nghĩ và dòng tiền trong tương lai có thể cao hơn nhiều so với bất kỳ ai dám hy vọng.
Vì không ai trong chúng ta có thể nhìn thấy tương lai, dòng tiền trong tương lai mà chúng ta đặt vào phương trình chỉ là ước tính. Điều tốt nhất chúng ta có thể làm là chia vấn đề thành các phần nhỏ và đảm bảo rằng ước tính của chúng ta cho các phần đó là hợp lý.
Để bù đắp cho điều này, các nhà đầu tư có kinh nghiệm làm hai việc.
- Áp dụng một biên độ an toàn. Nếu sau khi sử dụng phương pháp chiết khấu dòng tiền, giá của cổ phiếu là 50, thì chúng ta sẽ mua với giá 40, nếu là 100 thì chúng ta sẽ mua với giá 80. Theo cách đó, ngay cả khi công ty không hoạt động tốt như họ mong đợi, họ vẫn có một tỷ lệ sai sót để vẫn nhận được tỷ suất hoàn vốn mà họ mong muốn.
- Đa dạng hóa thành nhiều khoản đầu tư bằng cách chia khả năng tài chính của bạn ra nhiều loại hình đầu tư để giảm thiểu rủi ro.
Khi hai phương thức này được kết hợp, điều đó có nghĩa là bạn đánh giá một cách có hệ thống giá trị hợp lý của các khoản đầu tư, chỉ mua chúng với giá thấp hơn giá trị hợp lý của chúng và đủ đa dạng để ngay cả khi bạn thỉnh thoảng sai, bạn vẫn sẽ tiếp tục.
Phân tích dòng tiền chiết khấu là một cái sườn mạnh mẽ để xác định giá trị hợp lý của bất kỳ khoản đầu tư nào dự kiến sẽ tạo ra dòng tiền. Và hãy nhớ bất kỳ một phương pháp định giá nào cũng là một nhánh của cách này hay cách khác và đều mang tính chất tương đối và làm cơ sở dữ liệu cho việc phân tích.
Bài viết có tham khảo, bổ sung và sử dụng một số hình ảnh trên Internet