1. Giới thiệu chung
Tố Hữu là người sáng tác nhiều nhất, có nhiều tác phẩm sâu sắc và cảm động về Bác Hồ như Hồ Chí Minh, Sáng tháng Năm, Cánh chim không mỏi,....Những tác phẩm ấy không chỉ là cảm nghĩ của cá nhân nhà thơ mà còn là tấm lòng của người dân Việt Nam hướng về Bác Hồ vĩ đại, người cha già của dân tộc Việt Nam.
Bài thơ được sáng tác vào ngày 6/9/1969, in trong tập Ra trận. Hoàn cảnh sáng tác: Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần từ 2/9/1969 giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ. Cả dân tộc ta và nhân dân thế giới đã biểu lộ niềm đau xót và tiếc thương vô hạn trước sự qua đời của Bác - người anh hùng giải phóng dân tộc, vị lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam.
2. Phân tích văn bản
- Nỗi đau xót lớn lao trước sự kiện Bác Hồ qua đời
Nỗi đau trước sự ra đi của bác không chỉ thể hiện qua con người mà còn cảnh vật. Tất cả đều như lặng đi trước sự ra đi của bác. Cảnh vật và con người dường như có sự hoà hợp với nhau "Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa...". Cả con người và cảnh vật đều khóc thương trước sự ra đi của Bác. Nỗi đau đớn, xót xa, mất mát như bao trùm lên cả thiên nhiên, đất trời và cả lòng người
- Hình tượng Bác Hồ hiện lên qua sáu khổ thơ tiếp với những lí tưởng sống, đức tính, phẩm chất tốt đẹp.
Bác chưa lúc nào thôi nhọc lòng vì nỗi nước nhà. Bác chiến đấu vì non sông, đất nước, chăm lo muôn mối như lòng mẹ/ Cho hôm nay và cho mai sau...Lí tưởng và lẽ sống của Bác là đấu tranh vì nền độc lập, tự do cho dân tộc.
Sữa để em thơ, lụa để già. Tình thương bao la của Bác là dành cho tất cả mọi người. Đối với Bác, chỉ cần là người lao động thì ở đâu cũng bị đọa đầy, khổ sở như nhau. Cảm nhận của người Việt Nam trước sự ra đi của Bác:
Nỗi nhớ khôn nguôi của những người con Việt Nam với người cha già vĩ đại của dân tộc khi phải chấp nhận sự thật đau đớn rằng Bác đã không còn nữa.
- Cảm nhận của nhân dân Việt Nam trước sự ra đi của Bác
Thương Bác, nhớ Bác, đau đớn bao nhiêu thì nhân dân Việt Nam sẽ vươn lên mạnh mẽ bấy nhiêu. Bác ra đi đúng thời điểm cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra gay go và ác liệt nhất. Nỗi đau quá lớn ấy tưởng như có thể đánh gục ý chí của nhân dân cả nước, nhưng nó không những tiếp thêm động đấu tranh mà còn khiến nhân dân mãi nhớ lời Bác dặn trong di chúc, mong mỏi suốt cuộc đời của Bác chính là được nhìn thấy miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất, hòa bình, nhân dân được sống trong ấm no và hạnh phúc. Chính vì thế, để Bác yên lòng và hoàn thành tâm nguyện suốt cuộc đời của Bác, cả dân tộc sẽ vẫn vững bước, quyết tâm chiến đấu với kẻ thù, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đây cũng chính là tâm nguyện của cả dân tộc Việt Nam.
- Nỗi đau xót lớn lao trước sự kiện Bác Hồ qua đời
Trong bốn câu thơ đầu, nỗi đau trước sự ra đi của bác không chỉ thể hiện qua con người mà còn cảnh vật. Tất cả đều như lặng đi trước sự ra đi của bác. Cảnh vật và con người dường như có sự hoà hợp với nhau "Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa...". Cả con người và cảnh vật đều khóc thương trước sự ra đi của Bác. Nỗi đau đớn, xót xa, mất mát như bao trùm lên cả thiên nhiên, đất trời và cả lòng người.
Cảm nhận của con người
Sự xót xa, đau đớn tột cùng qua những hình ảnh hành động được thực hiện trong vô thức, thể hiện cảm xúc không tin vào sự thật rằng Bác đã ra đi: chạy về thăm Bác, lần theo lối sỏi quen, đứng dưới thang nhìn lên trên căn nhà sàn của Bác. Trước kia, khi Bác làm việc, rèm sẽ được vén lên và ánh đèn phòng Bác sẽ sáng đến tận khuya nhưng giờ thì ánh đền ấy không còn nữa. Căn phòng của Bác cũng lặng thinh, không còn bóng dáng của Người.
: "Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!" thể hiện sự ngỡ ngàng đến bàng hoàng và không tin vào sự thật rằng Bác đã ra đi. Khi nỗi đau quá lớn thì câu nói thốt ra như bật khỏi cảm xúc, con người thương rơi vào trạng thái mơ hồ, không chấp nhận sự thật như một cách để tự bảo vệ mình. Tác giả cũng như vậy. Ông thẫn thờ dưới sân nhà để tìm kiếm bóng hình quen thuộc của vị cha già, nhưng tất cả chỉ còn trong kí ức, Bác đã ra đi thật rồi.
Cảnh vật
Hoang vắng, lạnh lẽ, cô đơn: ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa; phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn,...
Cảnh vật xinh đẹp, đầy màu sắc và căng tràn nhựa sống trong khu vườn quanh nhà Báccô đơn, vì không ai chăm sóc, cũng không có ai thưởng thức vẻ đẹp, nâng niu chúng nữa: Trái bưởi kia vàng ngọt với ai; thơm cho ai nữa, hỡi hoa nhài, quanh mặt hồ in mây trắng bay....
- Hình tượng Bác Hồ hiện lên qua sáu khổ thơ tiếp với những lí tưởng sống, đức tính, phẩm chất tốt đẹp.
Bác chưa lúc nào thôi nghỉ ngơi về việc nước, việc dân. Bác chiến đấu vì non sông, đất nước, chăm lo muôn mối như lòng mẹ, Cho hôm nay và cho mai sau...Lí tưởng của Bác là đấu tranh vì độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
Sữa để em thơ, lụa để già.=> Thể hiện tình thương bao la của Bác là dành cho tất cả mọi người. Đối với Bác, chỉ cần là người lao động thì ở đâu cũng bị đọa đầy, khổ sở như nhau, vì vậy chúng ta phải đứng lên đòi quyền lợi cho họ, sống vì chính nghĩa, hoà bình và đoàn kết. Bác có thể sống cực khổ, thiếu thốn dù bản thân mình là lãnh tụ để nhường những gì tốt nhất cho người khác.
- Cảm nhận của nhân dân Việt Nam trước sự ra đi của Bác
Thương Bác, nhớ Bác, đau đớn bao nhiêu thì nhân dân Việt Nam sẽ vươn lên mạnh mẽ bấy nhiêu.
Bác ra đi đúng thời điểm cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra gay go và ác liệt nhất. Nỗi đau quá lớn ấy tưởng như có thể đánh gục ý chí của nhân dân cả nước, nhưng nó không những tiếp thêm động đấu tranh mà còn khiến nhân dân mãi nhớ lời Bác dặn trong di chúc, mong mỏi suốt cuộc đời của Bác chính là được nhìn thấy miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất, hòa bình, nhân dân được sống trong ấm no và hạnh phúc. Chính vì thế, để Bác yên lòng và hoàn thành tâm nguyện suốt cuộc đời của Bác, cả dân tộc sẽ vẫn vững bước, quyết tâm chiến đấu với kẻ thù, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đây cũng chính là tâm nguyện của cả dân tộc Việt Nam.
Đọc bài thơ Bác ơi!, câu, chữ nào cũng làm người đọc xúc động vì sự ra đi của vị lãnh tụ vĩ đại. Xúc động nhưng không bi quan, chán nản mà giúp chúng ta biến đau thương, nhớ tiếc thành hành động cách mạng. Thông qua lòng tiếc thương vô bờ bài thơ đã khắc hoạ hình tượng Bác Hồ với cuộc đời cao đẹp được cả dân tộc trọng vọng và nhớ mãi. Một con người sống có lí tưởng cao cả, giàu tình nhân ái, sống khiêm tốn, giản dị và quên mình.
Kết cấu rõ ràng. Giọng điệu trữ tình đặc trưng, ngọt ngào, tha thiết của tình thương mến, kính trọng. Nghệ thuật biểu hiện của bài thơ đậm đà bản sắc dân tộc.
Bài thơ như một bài điếu văn để thể hiện sự tiếc nuối trước sự ra đi của Bác. Bác đã đi về nơi vĩnh hằng nhưng những gì bác đã làm cho nước nhà và nhân dân vẫn được đời đời ghi ơn và nhớ mãi. Qua đó còn thể hiện sức mạnh tinh thần đoàn kết to lớn của nhân dân ta khi nhớ tâm nguyện của Bác Hồ, quyết tâm giải phóng miền Nam đất nước thống nhất.
Nội dung nghệ thuật, phép tu từ trong bài Bác ơi
Tóm tắt nội dung và nghệ thuật bài Bác ơi của tác giả Tố Hữu,bài thơ của tác giả viết về Hồ chủ tịch với niềm tiếc thương sâu sắc vô hạnqua đó cũng thể hiện được tình cảm của cả nước hướng về Hồ Chí Minh.
Nội dung nghệ thuật, phép tu từ bài Bác ơi
1. Sơ lược về tác giả, tác phẩm
Tác giả
Tố Hữu tên thật Nguyễn Kim Thành [1920 – 2002] quê gốc ông tại Thừa Thiên Huế nhưng sinh ra và lớn lên tại tại thành phố Hội An, Quảng Nam. Ông không chỉ là nhà thơ nổi tiếng mà còn là chính trị gia song hành cùng lịch sử dân tộc Việt Nam.
Quan điểm sáng tác của ông theo cách mạng và khi viết thơ phải trở thành người chiến sĩ tiên phong trên mặt trận văn hóa tư tưởng.
Các tác phẩm đáng chú ý của Tố Hữu:
- Từ ấy [1937-1946]
- Việt Bắc[1946-1954]
- Gió lộng[1955-1961]
- Ra trận, máu và hoa
2. Hoàn cảnh ra đời bài Bác ơi
Khi chủ tịch Hồ Chí Minh lâm bệnh qua đời vào 02/9/1969,nhân sự kiện đau thương của cả nước tác giảTố Hữu sáng tác bài thơ Bác ơibày tỏ tình yêu và sự biết ơn đối với công lao và những đóng góp to lớn cho nhân dân, đất nước của Hồ chủ tịch.
✅ Xem thêm >>>Nội dung nghệ thuật, phép tu từ trong bài Bác ơi
3. Bố cục bài thơ
Bác ơi là bài thơ cóbố cục rõ ràng dựa theo mạch cảm xúc của Tố Hữu:
– Đoạn đầu: đầu bài thơ cho đến “Quanh mặt hồ in mây trắng bay”: thể hiện được sự đau xót, tiếc thương vô bờ bến trước sự qua đời của Bác.
– Đoạn 2: Tiếp theo đoạn 1 cho đến “Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”: Miêu tả vẻ đẹp trong nhân cách và con người của Bác Hồ.
– Đoạn 3: tiếp theo cho đến hết:một số suy nghĩ của con người Việt Nam khi Bác Hồ qua đời.
4. Nội dung và nghệ thuật bài Bác ơi
Nội dung:
Bài thơ là lời tiễn biệt đầy xúc động và thành kính mà tác giả dành cho Hồ Chí Minh khi Bác qua đời02/9/1969.Bài thơ cũng là lời điếu văn tiễn biệt vị cha già của dân tộc con người vĩ đại hết lòng vì nhân dân.
Bài thơ khắc họa hình tượng Bác Hồ con người suốt cả đời yêu thương nhân dân, lo lắng thế hệ và tương lai của dân tộc. Một con người vĩ đại nhưng lại giản dị và vô cùng khiêm tốn.
Đồng thời “Bác ơi” vớigiọng văn trữ tìnhthể hiện tình cảm của những người dân Việt Nam trước sự ra đi của Bác Hồ.
Nghệ thuật:
Bài thơ có giọng điệu nhẹ nhàng, trữ tình vàđầy bi trángthể hiện niềm tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của người con ưu tú dân tộc.
Thể thơ thất ngôn, ngôn ngữ thơ trong sáng, giàu sắc thái biểu cảm, chân thành, tha thiết.
5. Một số bài thơ hay về Bác
Rất nhiều nhà văn, nhà thơ nổi tiếng đã viết về Bác Hồ với sự kính trọng và tình yêu thương đối với vị lãnh tụ vĩ đại. Một số bài thơ hay cho các bạn tham khảo như:
– Bài thơ “Ảnh Bác” của Trần Đăng Khoa
–Bài thơ “Bác đến” của Trần Ninh Hồ [1970].
–Bài thơ “Bác Hồ – Người cho em tất cả” của Hoàng Long, Hoàng Lân.
–Bài thơ “Cháu nhớ Bác Hồ” của Thanh Hải [1956].
–Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ [1951].
—
Chúc các bạn học tốt!
Lớp 12 -Vẻ đẹp sử thi của nhân vật Tnú trong Rừng xà nu
Tóm tắt Người lái đò sông Đà ngữ văn 12
Hãy phân tích đoạn 1 bài thơ Tây tiến của Quang Dũng
Cảm nhận về hình tượng người lái đò sông Đà cảnh vượt thác
Dàn ý bài Việt Bắc Văn 12
Dàn ý khổ 5 6 7 bài Sóng của Xuân Quỳnh
Tóm Tắt Hồn Trương Ba Da Hàng Thịt Lớp 12 Ngắn Hay