Nhận xét của em về những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên

chuyên đề: CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN CỦA LỊCH SỬ THẾ GIỚI CẬN ĐẠI Chương trình Lịch sử lớp 8 THCS

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây [1.36 MB, 33 trang ]

[1]

MỤC LỤC


Tiêu đề mục Trang
PHẦN I: LÝ LUẬN CHUNG


I. LÝ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận


2. Cơ sở thực tiễn


II. THỰC TRẠNG KHI THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ
1. Thuận lợi


2. Khó khăn
III. PHẠM VI VÀ MỤC ĐÍCH CỦA CHUYÊN ĐỀ


1. Phạm vi chuyên đề
2. Mục đích chuyên đề
3. Phương pháp


PHẦN II: NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ


I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN
1. Khái niệm Cách mạng tư sản:


2 Nguyên nhân bùng nỗ các cuộc CMTS.


3. diễn biến các cuộc cách mạng .
4. Mục tiêu và nhiệm vụ của các cuộc CMTS


5. Giai cấp lãnh đạo và động lực của cách mạng tư sản:


6. Tính chất, kết quả và ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản
7. Nhận diện các cuộc cách mạng tư sản


8. Một số nhân vật gắn liền với các cuộc cách mạng tư sản.


9. Một số văn kiện lịch sử gắn liền với các cuộc cách mạng tư sản.
II. MỘT SỐ CÂU HỎI VÀ GỢI Ý TRẢ LỜI


III. KẾT LUẬN


IV. BÀI DẠY MINH HỌA



[2]

CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN
CỦA LỊCH SỬ THẾ GIỚI CẬN ĐẠI
PHẦN I: LÝ LUẬN CHUNG


I. LÝ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận



[3]

Xuất phát từ nội dung dạy học hiện nay ở trường phổ thơng. Chương trình hiện
hành của Việt Nam cũng đã bước đầu được xây dựng theo quan điểm tích hợp song
so với thế giới vẫn là chậm và chưa được thực hiện triệt để. Chương trình, sách
giáo khoa [SGK] mơn Lịch sử THCS hiện hành mặc dù có nhiều tiến bộ, tuy nhiên
việc sắp xếp, bố trí chương trình cịn nhiều mảng kiến thức thiếu mối liên hệ với
nhau. Chính vì vậy, trong dạy học bộ mơn lịch sử hiện nay ở trường phổ thông
cần xác định những nội dung rời rạc, thiếu mối liên hệ, có những điểm tương
đồng gần nhau thành các chuyên đề dạy học nhằm khắc phục những hạn chế
trong việc tổ chức dạy học hiện nay, phát huy được những ưu thế của việc tổ chức
dạy học theo chuyên đề, giúp học sinh xâu chuỗi, liên hệ, kết nối được các nội
dung sự kiện lịch sử với nhau. Mặt khác, ở giáo dục phổ thông, cả năng lực chung


cơ bản và năng lực chuyên biệt đều cần được chú ý phát triển. Tuy nhiên, trong
từng giai đoạn học tập cần chú trọng vào những loại năng lực khác nhau. Ở tiểu học
và trung học cơ sở [THCS] cần tập trung hình thành và phát triển các năng lực
chung cơ bản, điều này dẫn tới một yêu cầu trong việc xây dựng chương trình
giáo dục là cần quan tâm đến việc thiết kế các nội dung, môn học mang tính tích
hợp và phân hóa phù hợp.


2. Cơ sở thực tiễn



[4]

Vì vậy, việc sử dụng các phương pháp dạy học tích cực hiện nay [cho dù có thực
hiện hoặc chưa thực hiện được] đều chưa có hiệu quả cao: giáo viên chưa thực sự
tổ chức hoạt động nhận thức tích cực, sáng tạo, bồi dưỡng phương pháp tự học cho
học sinh, việc tăng cường hoạt động học tập tập thể và hợp tác học tập còn hạn chế,
chưa kết hợp được sự đánh giá của giáo viên và tự đánh giá của học sinh trong
chương trình dạy học.


Đứng trước thực trạng ấy, phòng Giáo dục đào tạo Yên Lạc triển khai tổ chức
Hội thảo chuyên đề đổi mới sinh hoạt chuyên môn cấp THCS. Nhằm thực hiện tốt
sinh hoạt chuyên môn ở các nhà trường.


Là giáo viên dạy Sử ở trường trung học cơ sở, khi được giao nhiệm vụ xây dựng
một chuyên đề dạy học nhằm đổi mới nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn theo tinh
thần công văn 5555, tôi mạnh dạn xây dựng chuyên đề: CÁC CUỘC CÁCH
MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN CỦA LỊCH SỬ THẾ GIỚI CẬN ĐẠI Chương
trình Lịch sử lớp 8 THCS .


II. THỰC TRẠNG KHI THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ
1. Thuận lợi


- Nghị quyết của Đảng quyết tâm đổi mới giáo dục theo hướng phát triển năng lực


học sinh.


- Sở, phòng Giáo dục, nhà trường đề ra chủ trương, biện pháp cụ thể thực hiện
đổi mới giáo dục.


- Chương trình giảng dạy bộ mơn Lịch sử những năm gần đây có giảm tải một số
phần.



[5]

- Việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trong những năm gần đây
thông qua các bài kiểm tra thường xuyên ở trường đã dần đổi mới theo hướng đánh
giá năng lực học sinh, tạo điều kiện cho dạy học chuyên đề.


- Đa số giáo viên và học sinh ủng hộ và sẵn sàng tham gia vào quá trình xây dựng
và triển khai dạy học theo chuyên đề.


2. Khó khăn


- Sự hiểu biết của giáo viên về phương pháp, kĩ thuật dạy học theo chuyên đề còn
hạn chế, chưa làm chủ được phương pháp mới nên giáo viên vất vả hơn khi sử
dụng dẫn đến tâm lý ngại sử dụng.


- Dạy học hiện nay chủ yếu được thực hiện trên lớp theo bài/tiết trong sách giáo
khoa, khi triển khai theo chuyên đề phải dạy nhiều bài trên nhiều tiết sẽ gặp khó
khăn.


- Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh chủ yếu căn cứ vào kế hoạch và
phân phối chương trình phần lớn là đánh giá sự ghi nhớ của học sinh cũng là rào
cản lớn đối với việc xây dựng chuyên đề dạy học.


- Cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, thiết bị dạy học ở một số trường còn thiếu


thốn.


III. PHẠM VI VÀ MỤC ĐÍCH CỦA CHUYÊN ĐỀ
1. Phạm vi chuyên đề


Chuyên đề tập trung nghiên cứu một loạt các cuộc cách mạng tư sản điển
hình thời cận đại, bao gồm: Cách mạng Hà Lan thế kỉ XVI, cách mạng tư sản Anh
[1640 1688], chiến tranh giành độc lập Bắc Mĩ [1775 1783], cách mạng tư sản
Pháp [1789 1794] và thực hiện trong 4 tiết của chương trình lớp 8 THCS.
2. Mục đích chun đề


Giúp học sinh hiểu rõ:



[6]

- Nhiệm vụ của cách mạng tư sản và phân biệt được cách mạng tư sản với các cuộc
cách mạng xã hội khác.


- Từ đó, học sinh có thể vận dụng kiến thức mình cùng các bạn tham gia xây dựng
trên lớp để làm các bài tập năng lực mà giáo viên hoạch định.


3. Phương pháp


Vận dụng sáng tạo và linh hoạt các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực
+ Phương pháp vấn đáp


+ Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề
+ Phương pháp hoạt động nhóm


+ Phương pháp động não


PHẦN II: NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ



I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN
1. Khái niệm Cách mạng tư sản:


Theo học thuyết Mác, cách mạng tư sản là cuộc cách mạng do giai cấp tư
sản[hay quý tộc mới] lãnh đạo nhằm thay thế chế độ phong kiến, thiết lập nền
thống trị của giai cấp tư sản, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.
2 Nguyên nhân bùng nổ các cuộc CMTS.


a. Nguyên nhân sâu xa:


- Các cuộc CMTS ở Anh Bắc Mỹ - Pháp diễn ra ở không gian, thời gian khác
nhau [Hà Lan thế kỉ XVI, Anh đầu thế kỉ XVII, Bắc Mỹ giữa thế kỉ XVIII, Pháp
cuối thế kỉ XVIII]. CMTS nổ ra theo đúng quy luật khi tình thế CM xuất hiện với
các yếu tố sau:


*Về kinh tế: Nền kinh tế TBCN phát triển đến mức độ nhất định, tạo ra mâu thuẫn
gay gắt giữa LLSX mới với QHSX cũ, lỗi thời kìm hãm.


- Biểu hiện:



[7]

+ Anh: Kinh tế công thương nghiệp phát triển [ Công trường thủ công, ngoại
thương phát triển đặc biệt là ngành công nghiệp len dạ]; Quan hệ sản xuất
TBCN xâm nhập vào nông nghiệp [ hiện tượng Cừu ăn thịt người mà to mát
Mo-rơ miêu tả].


+ Bắc Mỹ: Kinh tế công, thương nghiệp phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên bị chính
sách thực dân Anh ngăn cản.


+ Pháp: Cơng thương nghiệp phát triển mạnh vùng ven Địa Trung Hải và Đại Tây


Dương về dệt, khai khoáng, luyện kim. Các cơng ti thương mại có quan hệ bn
bán với nhiều nước; Nền nông nghiệp lạc hậu, và chế độ chuyên chế đối với nông
dân


Sự phát triển trên bị kìm hãm bởi chế độ phong kiến [ ở Anh, Pháp] và sự kìm
hãm của Chính phủ Anh với thuộc địa Bắc Mỹ.


* Về chính trị - Xã hội:


- Chính trị : Chế đơ qn chủ chuyên chế lạc hậu hoặc chính quyền thực dân áp bức
bóc lột vì vậy có cuộc đấu tranh lực lượng tiến bộ và lực lượng cũ phản động.


- Xã hội


+ Hà Lan: Nhân dân vùng Nê-đéc-lan với vương quốc Tây Ban Nha
+ Anh: Tư sản với Qúi tộc mới với Qúi tộc cũ và giáo hội Anh [ Sáclơ I ]
+ Bắc Mỹ: Tư Sản với quần chúng với chính phủ Anh.


+ Pháp: Đẳng Cấp thứ 3 với Đẳng cấp 1 và 2


* Về tư tưởng: Diễn ra cuộc đấu tranh giữa tư tưởng mới tiến bộ và tư tưởng cũ
phản động, tiêu biểu là Trào lưu Triết học Ánh Sáng [ Mông-te-xki-ơ, Rut-xô,
Vôn-te..] tấn công vào hệ tư tưởng phong kiến lạc hậu.


Mâu thuẫn giữa quan hệ sản xuất mới với quan hệ sản xuất cũ trên các lĩnh vực:
kinh tế, chính trị và tư tưởng chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến các cuộc CMTS
bùng nổ.


b. Nguyên cớ trực tiếp




[8]

- Các sự kiện đã châm ngòi cho CM bùng nổ:


+ Hà Lan: Cuộc đấu tranh chống lại sự đô hộ của Vương quốc Tây Ban Nha tháng
8-1566


+ Anh: Sự kiện khi Sác- Lơ I triệu tập Quốc Hội nhằm tăng thuế [ 4-1640]
+ Bắc Mỹ: Sự kiện chè Bô-xtơn [1773].


+ Pháp: Sự kiện Lu-i XVI triệu tập hội nghị 3 đẳng cấp để vay tiền và ban hành
thuế mới [5-5-1789].


3.Diễn biến chính của các cuộc cách mạng tư sản
a.Cách mạng Hà Lan:


- Nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân Nê-đéc-lan chống lại chính quyền thực dân
phong kiến Tây Ban Nha đã diễn ra, đỉnh cao là năm 1566.


- Năm 1581, các tỉnh miền Bắc Nê-đéc-len đã thành lập Các tỉnh liên hiệp [sau là
Cộng hòa Hà Lan].


- Năm 1648, chính quyền Tây Ban Nha cơng nhận nền độc lập của Hà Lan. Cuộc
cách mạng kết thúc, Hà Lan được giải phóng.


b.Cách mạng Anh
[chia làm hai giai đoạn]
- Giai đoạn 1 [1642 - 1648]


Năm 1640, vua Sác-lơ I triệu tập Quốc hội Anh [gồm phần lớn là quý tộc mới]
nhằm đặt ra thuế mới, thực hiện chính sách cai trị độc đốn của mình. Quốc hội
được sự ủng hộ của nhân dân đã phản đối kịch liệt, Sác-lơ I liền chuẩn bị lực lượng


chống lại Quốc hội.


Năm 1642, nội chiến bùng nổ, bước đầu thắng lợi nghiêng về phía nhà vua. Nhưng
từ khi Ơ-li-vơ Crơm-oen lên làm chỉ huy quân đội Quốc hội, xây dựng quân đội có
kỉ luật đã liên tiếp đánh bại quân đội của nhà vua. Sác-lơ I bị bắt.


- Giai đoạn 2 [1649 - 1688]



[9]

Tuy nhiên, chỉ có giai cấp tư sản và quý tộc mới được hưởng quyền lợi, cịn nhân
dân khơng có gì. Vì vậy họ tiếp tục đấu tranh.


Để đối phó với cuộc đấu tranh của nhân dân, quý tộc mới và tư sản lại thỏa hiệp
với phong kiến, đưa Vin-hem Ô-ran-giơ [Quốc trưởng Hà Lan và là con rể của vua
Giêm II] lên ngôi, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.


c. Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ


- Tháng 12 - 1773, nhân dân cảng Bô-xtơn tấn công ba tàu chở chè của Anh để
phản đối chế độ thu thuế. Đáp lại, thực dân Anh đã ra lệnh đóng cửa cảng.


- Năm 1774, đại biểu các thuộc địa đã họp Hội nghị lục địa ở Phi-la-đen-phi-a, u
cầu vua Anh phải xóa bỏ các luật cấm vơ lí, nhưng khơng đạt kết quả.


- Tháng 4 - 1775, cuộc chiến tranh bùng nổ. Nhờ có sự lãnh đạo tài giỏi của
Gioóc-giơ Oa-sinh-tơn, quân thuộc địa đã giành được nhiều thắng lợi quan trọng.


- Ngày 4 -7 - 1776, bản Tuyên ngôn Độc lập được công bố, xác định quyền của con
người và quyền độc lập của 13 thuộc địa. Nhưng thực dân Anh không chấp nhận và
cuộc chiến tranh vẫn tiếp diễn.



- Tháng 10 - 1777, quân 13 thuộc địa lại giành thắng lợi lớn ở Xa-ra-tô-ga, làm
quân Anh suy yếu. Năm 1783, thực dân Anh phải kí Hiệp ước Véc-xai, cơng nhận
nền độc lập của các thuộc địa. Cuộc chiến tranh kết thúc.


d.Cách mạng Pháp:


-Giai đoạn phái Lập hiến thiết lập chế độ quân chủ lập hiến [từ ngày 14 - 7 - 1789
đến ngày 10 - 8 - 1792]:


Ngày 14 - 7 - 1789, dưới sự lãnh đạo của phái Lập hiến, quần chúng nhân dân kéo
đến tấn công và chiếm pháo đài - nhà ngục Ba-xti. Họ đốt các văn tự, khế ước của
phong kiến và làm chủ các cơ quan quan trọng của thành phố.



[10]

thực quyền mà là Quốc hội. Vì vậy, Lu-i XVI đã liên kết với lực lượng phản cách
mạng trong nước và cầu cứu các thế lực bên ngồi để giành lại chính quyền.


Tháng 4 - 1792, Liên minh hai nước Áo - Phổ cùng bọn phản động ở Pháp đã tiến
công cách mạng. Phái Lập hiến đã khơng kiên quyết chống lại, tình hình đất nước
trở nên lâm nguy.


Trước tình hình đó, ngày 10 - 8- 1792, phái Gi-rông-đanh đứng lên lãnh đạo nhân
dân tiếp tục làm cách mạng, lật đổ phái Lập hiến và xóa bỏ chế độ PK.


-Giai đoạn phái Gi-rông-đanh tiếp tục làm cách mạng, lật đổ phái Lập hiến và thiết
lập nền cộng hòa [từ ngày 21 - 9 - 1792 đến ngày 2 - 6 - 1793].


Sau khi lật đổ phái Lập hiến và xóa bỏ chế độ PK, phái Gi-rông-đanh bầu ra Quốc
hội mới, thiết lập nền cộng hòa. Ngày 21 - 1 - 1793, vua Lu-i XVI bị xử tử vì tội
phản quốc.



Mùa xuân năm 1793, quân Anh cùng quân đội các nước PK châu Âu tấn công
nước Pháp. Bọn phản động trong nước ở mọi nơi cũng nổi dậy tấn công cách mạng,
làm cho tình hình nước Pháp gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, phái Gi-rơng-đanh
khơng lo chống ngoại xâm, nội phản, chỉ lo củng cố quyền lực.


Ngày 2 - 6 - 1793, dưới sự lãnh đạo của phái Gia-cô-banh, đứng đầu là Rô-be-spie,
quần chúng nhân dân đã lật đổ phái Gi-rông-đanh.


- Giai đoạn phái Gia-cô-banh lãnh đạo nhân dân lật đổ phái Gi-rơng-đanh và thiết
lập nền chun chính dân chủ Gia-cô-banh.


Sau khi lật đổ phái Gi-rông-đanh, phái Gia-cô-banh được sự ủng hộ của nhân dân
lên nắm chính quyền, thiết lập nền chun chính dân chủ do Rơ-be-spie đứng đầu.
Chính quyền cách mạng đã thi hành nhiều biện pháp quan trọng để trừng trị bọn
phản cách mạng, giải quyết những yêu cầu của nhân dân như: xóa bỏ mọi nghĩa vụ
của nông dân đối với PK, chia ruộng đất cho nông dân, quy định giá bán các mặt
hàng cho dân nghèo,...



[11]

Do nội bộ chia rẽ, nhân dân lại không ủng hộ như trước [do phái Gia-cô-banh
không đem lại đầy đủ quyền lợi cho họ như đã hứa], nên phái tư sản phản cách
mạng đã tiến hành đảo chính, bắt Rơ-be-spie để xử tử [28 - 7 - 1794]. Cách mạng
kết thúc vào cuối thế kỉ XVIII.


3. Mục tiêu và nhiệm vụ của các cuộc CMTS
a. Mục tiêu


Về cơ bản cách mạng tư sản nhằm vào mục tiêu đánh đổ chế độ phong kiến, xác
lập chế đội tư bản chủ nghĩa thông qua việc thực hiện hai nhiệm vụ: Dân tộc và
dân chủ.



b. Nhiệm vụ


- Nhiệm vụ dân tộc: Xóa bỏ tình trạng cát cứ phong kiến, thống nhất thị trường,
bảo vệ tổ quốc, giành độc lập dân tộc [ Hà Lan,Pháp, Mỹ]. Nhiệm vụ dân tộc
trong các cuộc cách mạng tư sản nhằm thúc đẩy sự phát triển chủ nghĩa tư bản.
- Nhiệm vụ dân chủ: Xóa bỏ chế độ PK chuyên chế, xác lập nền dân chủ tư sản,
vấn đề ruộng đất [Hà Lan, Anh , Pháp, Mỹ].


4. Giai cấp lãnh đạo và động lực của cách mạng tư sản:


- Giai cấp lãnh đạo: Do điều kiện lịch sử mỗi nước và vai trò của các tầng lớp nên
giai cấp lãnh đạo có khác nhau, ví như:


Tồn thể nhân dân miền bắc vùng Nê-đéc-lan [Hà Lan], Qúi tộc mới + Giai cấp tư
sản [ Anh], Giai cấp tư sản và Chủ Nô [ Bắc Mỹ], Giai cấp tư sản [ Pháp].


- Động lực chủ yếu của các cuộc cách mạng tư sản: Quần chúng nhân dân trước
hết là nông dân, thợ thủ công, dân nghèo thành thị và một bộ phận công nhân,
người In-di-an, nô lệ da đen [ở Bắc Mĩ] Quần chúng nhân dân giữ vai trò chủ
yếu và thúc đẩy cách mạng tiến lên.


5. Tính chất, kết quả ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của cách mạng tư
sản đối với cách mạng Việt Nam.


a. Tính chất:



[12]

+ Pháp : Là cuộc CMTS triệt để nhất trong các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại.
+ Bắc Mĩ: Là cuộc CMTS có tính chất nhân dân khá rõ nét.


b. Kết quả:



-Cách mạng Hà Lan:


Lật đổ ách thống trị của thực dân Tây ban Nha. Năm 1648 nền độc lập của Hà
Lan chính thức được cơng nhận, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở
nước này.


-Cách mạng Anh:


Chế độ quân chủ lập hiến ra đời, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở
nước này.


-Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ


Năm 1783 Anh chính thức thừa nhận nền độc lập của các thuộc địa Bắc Mĩ. Một
quốc gia mới ra đời-Hợp chủng quốc Hoa Kì. Làm cho nền kinh tế tư bản Mĩ phát
triển.


-Cách mạng Pháp:


Lật đổ chế độ qn chủ chun chế thiết lập nền cơng hịa, tạo điều kiện cho chủ
nghĩa tư bản phát triển ở nước này.


c.Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản
- Tích cực:


+ Lật đổ chế độ Phong kiến hoặc thực dân, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát
triển.


+ Thống nhất quốc gia, dân tộcmở rộng quan hệ giao lưu.



+ Thúc đẩy khoa học kĩ thuật phát triển, nâng cao năng suất lao động


+ Hình thành 2 giai cấp cơ bản của xã hội tư bản: Giai cấp tư sản và giai cấp vô sản
- Hạn chế:


+ Thay thế hình thức thống trị này bằng hình thức thống trị khác



[13]

c. Bài học kinh nghiệm đối với cách mạng Việt Nam


Cách mạng tư sản cũng có những hạn chế, chủ yếu là thay thế một chế độ bóc
lột nàv bằng một chế độ bóc lột khác. Vì vậy trong xã hội tư bản. cuộc đấu tranh
giữa giai cấp vô sản và tư sản ngày càng trở nên gay gắt. Thắng lợi của giai cấp vô
sản trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử cùa mình là điểu tất yếu. Song phải trải
qua nhiều gian khổ. hi sinh và lâu dài.


Do nhận thức được điểu này. Chú tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn con đường cứu
nước đúng cho dân tộc, không theo cách mạng tư sản mà đi theọ con đường cách
mạng vô sản để giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.


6. Nhận diện các cuộc cách mạng tư sản


Nhiệm vụ, giai cấp lãnh đạo, động lực, hình thức, kết quả của các cuộc cách mạng
tư sản..


CM HÀ LAN CMTS ANH CTGĐL BẮC


MỸ


CMTS PHÁP


Mục tiêu,


nhiệm vụ


Lật đổ nền thống
trị của vương
quốc Tây Ban
Nha, mở đường
cho CNTB phát
triển


Lật đổ chế độ
phong kiến,
mở đường cho
CNTB phát
triển


Lật đổ TD Anh
giành độc lập dân
tộc, mở đường
cho CNTB phát
triển..


Lật đổ chế độ
phong kiến,
mở đường cho
CNTB phát
triển.


Lãnh đạo Giai cấp Tư sản Giai cấp Tư


sản, quý tộc
mới,


Giai cấp tư sản và
Chủ nô


Giai cấp tư sản


Động lực Quần chúng
nhân dân


Quần chúng
nhân dân


Quần chúng nhân
dân
Quần chúng
nhân dân
Hình
thức
Chiến tranh
giành độc lập


Nội chiến Chiến tranh giành
độc lập


Cao trào cách
mạng quần
chúng




[14]

tiêu biểu Crôm-oen Oa-sinh-tơn Rô-be-xpi-e
Kết quả Năm 1648 nền


độc lập của Hà
Lan chính thức
được công nhận,
tạo điều kiện
CNTB phát triển


Thiết lập chế
độ quân chủ
lập hiến, tạo
điều kiện
CNTB phát
triển


Anh công nhận
độc lập 13 thuộc
địa, mở đường
cho TBCN phát
triển


Lật đổ chế độ
PK, giải quyết
ruộng đất cho
nông dân
TBCN phát
triển


7. Một số nhân vật gắn liền với các cuộc cách mạng tư sản.


Ơ.Crơm-Oen[ Anh], G.Oa-sinh-tơn[ Bắc Mỹ], Rơ-be-spie[ Pháp].
8. Một số văn kiện lịch sử gắn liền với các cuộc cách mạng tư sản.
Tuyên ngôn độc lập nước Mĩ 1776


Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền nước Pháp 1789
II. MỘT SỐ CÂU HỎI VÀ GỢI Ý TRẢ LỜI


Câu 1. Phân tích nguyên nhân bùng nổ các cuộc CMTS giữa thế kỉ XVII đến cuối
thế kỉ XVIII.


Gợi ý trả lời:


HS có thể làm theo nhiều cách, song cần đạt được các ý sau:


a.Nguyên nhân sâu xa:


* Kinh tế: Nền kinh tế TBCN phát triển đến mức độ nhất định, tạo ra mâu thuẫn
gay gắt giữa LLSX mới với QHSX cũ, lỗi thời kìm hãm.


* Chính trị - Xã hội:


- Chính trị : Chế đơ qn chủ chuyên chế lạc hậu hoặc chính quyền thực dân áp bức
bóc lột vì vậy có cuộc đấu tranh lực lượng tiến bộ và lực lượng cũ phản động.


- Xã hội


+ Hà Lan: Nhân dân vùng Nê-đéc-lan với vương quốc Tây Ban Nha
+ Anh: Tư sản với Qúi tộc mới với Qúi tộc cũ và giáo hội Anh [ Sáclơ I ]
+ Bắc Mỹ: Tư Sản với quần chúng với chính phủ Anh.




[15]

Tư tưởng: Diễn ra cuộc đấu tranh giữa tư tưởng mới tiến bộ và tư tưởng cũ phản
động, tiêu biểu là Trào lưu Triết học Ánh Sáng [ Mongtexkiơ, Rut-xô, Vôn-te..] tấn
công vào hệ tư tưởng phong kiến lạc hậu.


Mâu thuẫn giữa Lực lượng sản xuất mới với quan hệ sản xuất cũ trên các lĩnh vực:
kinh tế, chính trị và tư tưởng chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến các cuộc CMTS
bùng nổ.


b. Nguyên nhân trực tiếp:


Xuất phát từ 3 tiền đề trên ở Hà Lan, Anh, Bắc Mỹ, Pháp tất yếu CMTS sẽ nổ ra.
- Các sự kiện đã châm ngòi cho CM bùng nỗ:


+ Hà Lan: Cuộc đấu tranh chống lại sự đô hộ của Vương quốc Tây Ban Nha tháng
8-1566


+ Anh: Sự kiện khi Sác-Lơ I triệu tập Quốc Hội nhằm tăng thuế [ 4-1640]
+ Bắc Mỹ: Sự kiện chè Boxtơn [1773].


+ Pháp: Sự kiện Lu-i XVI triệu tập hội nghị 3 đẳng cấp để vay tiền và ban hành
thuế mới [5-5-1789].


Câu 2 : Các cuộc cách mạng tư sản có những tích cực và những hạn chế gì?
Gợi ý trả lời:


- Tích cực:


+ Lật đổ chế độ Phong kiến hoặc thực dân, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát
triển.



+ Thống nhất quốc gia, dân tộcmở rộng quan hệ giao lưu.


+ Thúc đẩy khoa học kĩ thuật phát triển, nâng cao năng suất lao động


+ Hình thành 2 giai cấp cơ bản của xã hội tư bản: Giai cấp tư sản và giai cấp vô sản
- Hạn chế:


+ Thay thế hình thức thống trị này bằng hình thức thống trị khác



[16]

Câu 3: Em hiểu như thế nào về câu nói Thắng lợi của giai cấp tư sản có nghĩa là
thắng lợi của chế độ xã hội mới, thắng lợi của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa đối
với chế độ phong kiến của Mác?


Gợi ý trả lời:


Về ý nghĩa của Cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII, Các Mác viết: Thắng lợi của
giai cấp tư sản có nghĩa là thắng lợi của chế độ xã hội mới, thắng lợi của chế độ tư
hữu tư bản chủ nghĩa đối với chế độ phong kiến. Ta có thể hiểu như sau:


- Thắng lợi của cuộc cách mạng chính là thắng lợi của giai cấp tư sản.


- Từ trong thắng lợi đó, một chế độ xã hội mới ra đời - chế độ của giai cấp tư sản
nắm chính quyền.


- Chế độ xã hội mới đó là chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa, thay thế chế độ cũ: chế
độ phong kiến.


Câu 4 :Vì sao chế độ cộng hòa ở Anh lại được thay bằng chế độ quân chủ lập hiến?
- Sau khi vua Sác-lơ I bị xử tử, Anh trở thành nước cộng hòa, cách mạng đạt tới
đỉnh cao.



Gợi ý trả lời:


- Quần chúng nhân dân là động lực chính của cách mạng lại khơng được hưởng
chút quyền lợi gì, vì vậy nhân dân lại tiếp tục đấu tranh. Để bảo vệ quyền lợi của
mình, tư sản và quý tộc mới đã trao trọng trách cho Crôm-oen với tước Bảo hộ
công. Nền độc tài quân sự được thiết lập [năm 1653].


- Sau khi Crôm-oen qua đời, nước Anh rơi vào tình trạng khơng ổn định về chính
trị dẫn tới sự thỏa hiệp giữa Quốc hội với lực lượng phong kiến cũ.


- Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập ở Anh [tháng 12-1688].


⟹ Như vậy, với chế độ quân chủ lập hiến ở Anh, quyền lực chủ yếu thuộc về
Quốc hội [tầng lớp tư sản, quý tộc mới].


Câu 5 : những điểm hạn chế của hiến pháp Mĩ 1787
Gợi ý trả lời:



[17]

- Chỉ những người da trắng có tài sản, đóng thuế theo quy định mới có quyền ứng
cử, bầu cử.


- Phụ nữ khơng có quyền bầu cử.


- Những người nơ lệ da đen và người In-đi-an khơng có quyền chính trị.


Câu 6: Vì sao nói Nền chun chính Gia-cơ-banh là đỉnh cao của CMTS Pháp cuối
thế kỉ XVIII ?


HS có thể làm theo nhiều cách, song cần đạt được các ý sau:


a.Kinh tế:


Đất công xã mà quí tộc, phong kiến chiếm đoạt được chia cho nơng dân. Ruộng
đất tịch thu của giáo hội và q tộc trốn ra nước ngoài được chia thành những
khoảnh nhỏ bán cho nông dân.


Uỷ ban cứu nước trưng thu lúa mì, quy định giá bán tối đa các mặt hàng thiết yếu
cho dân nghèo, qui định mức lương tối đa của cơng nhân.


b. Chính trị:


Quốc hội do phái Gia-cô-banh chiếm đa số, cử ra Uỷ ban cứu nước đứng đầu là
Rơ-be-spie.


Chính quyền cách mạng thi hành nhiều biện pháp kiên quyết để trừng trị bọn phản
cách mạng và giải quyết các nhu cầu của nhân dân.


c. Xã hội:


Quần chúng nhân dân phấn khởi, hưởng ứng lệnh tổng động viên.


d. Kết luận: so với các thời kì khác thì chun chính dân chủ Gia-cơ-banh có rất
nhiều những tiến bộ.


Câu 7. Trình bày và phân tích ý nghĩa lịch sử của các cuộc CMTS Pháp cuối thế kỉ
XVIII?


Gợi ý trả lời:


Dựa vào SGK [ Trang 17] HS có thể làm theo nhiều cách, song cần đạt được các ý


sau:



[18]

+ Lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền


+ Xóa bỏ nhiều trở ngại trên con đường phát triển của chủ nghĩa tư bản
+ Quần chúng nhân dân là lực lượng chủ yếu đưa cách mạng đến thành công
- Hạn chế:


+ Chưa đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân như không giải quyết được triệt
để vấn đề ruộng đất cho nông dân.


+ Khơng hồn tồn xóa bỏ chế độ bóc lột phong kiến.


Câu 8: Lập bảng những nội dung chính các cuộc cách mạng theo các nội dung:
Nhiệm vụ, giai cấp lãnh đạo, động lực , hình thức , kết quả của các cuộc cách
mạng tư sản..


CM HÀ LAN CMTS ANH CTGĐL BẮC


MỸ


CMTS PHÁP
Mục tiêu,


nhiệm vụ


Lật đổ nền thống
trị của vương
quốc Tây Ban
Nha, mở đường


cho CNTB phát
triển


Lật đổ chế độ
phong kiến,
mở đường cho
CNTB phát
triển


Lật đổ TD Anh
giành độc lập dân
tộc, mở đường
cho CNTB phát
triển..


Lật đổ chế độ
phong kiến,
mở đường cho
CNTB phát
triển.


Lãnh đạo Giai cấp Tư sản Giai cấp Tư
sản, quý tộc
mới,


Giai cấp tư sản và
Chủ nô


Giai cấp tư sản



Động lực Quần chúng
nhân dân


Quần chúng
nhân dân


Quần chúng nhân
dân
Quần chúng
nhân dân
Hình
thức
Chiến tranh
giành độc lập


Nội chiến Chiến tranh giành
độc lập


Cao trào cách
mạng quần
chúng
Nhân vật


tiêu biểu


Giai cấp Tư sản đứng đầu là
Crôm-oen


đứng đầu là G.
Oa-sinh-tơn



đứng đầu là
Rô-be-xpi-e
Kết quả Năm 1648 nền


độc lập của Hà


Thiết lập chế
độ quân chủ


Anh công nhận
độc lập 13 thuộc



[19]

Lan chính thức
được cơng nhận,
tạo điều kiện
CNTB phát triển


lập hiến, tạo
điều kiện
CNTB phát
triển


địa, mở đường
cho TBCN phát
triển


ruộng đất cho
nông dân
TBCN phát


triển


Câu 9 . Vai trò của quần chúng nhân dân được thể hiện như thế nào trong cuộc
Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII ?


Gợi ý trả lời:


Quần chúng nhân dân đã làm nên những sự kiện quan trọng có ý nghĩa quyết định:
lật đổ chế độ quân chủ chuyển chế, thiết lập nền cộng hòa, xác lập nền chuyên
chính dân chủ cách mạng, đánh thắng giặc ngoại xâm.


Quần chúng đã thúc đẩy cách mạng tiến lên trong lúc hàng ngũ giai cấp tư sản phân
hóa, các tầng lớp đại tư sản, tư sản cơng thương dấn chuyển sang hàng ngũ phản
cách mạng.


Giai đoạn 1: Quần chúng đánh chiếm ngục Ba-xti.


Cách mạng nổ ra và thắng lợi, hạn chế quyền của vua lập nền quân chủ lập hiến,
xóa bỏ đẳng cấp.


Giai đoạn 2: Nhân dân khởi nghĩa lật đổ chính quyền đại tư sản [10-8-1792]: xóa
bỏ chế độ quân chủ, lập nền Cộng hòa đầu tiên ở PHáp, xử tử vua Lu-i XVI.


Giai đoạn 3: Một lần nữa quần chúng cách mạng lại lật đổ phải Gi-rông-danh, đưa
những người Gia-cô-banh đứng đầu là luật sư Rô-be-xpi-e lên cầm quyền. Trong
giai đoạn này, quần chúng đã lập nền chuyên chính dân chủ cách mạng và đưa CM
Pháp tới đỉnh cao.


Xóa bỏ mọi nghĩa vụ PK đối với nông dân, giải quyết yêu cầu về ruộng đất cho
nông dân, quyết định quyền cho nhân dân...




[20]

Câu 6: Nhận xét vai trò lịch sử của các nhân vật Ơ.Crom-Oen, G.Oa-sinh-tơn,
Rơ-be-spie trong các cuộc cách mạng tư sản.. Liên hệ vai trò của Chủ tịch Hồ Chí
Minh đối với cách mạng VN.


Gợi ý trả lời:


HS có thể làm theo nhiều cách, song cần đạt được các ý sau:


- Ba nhân vật vật Ơ.Crơm-Oen, G.Oa-sinh-tơn, Rơ-be-spie là trung tâm của 3 cuộc
cách mạng, có vai trị đưa CM đi đến thắng lợi.[ Biểu hiện vai trò của mỗi nhân vật
đối với tiến trình cách mạng của mỗi nước]


- Họ là đại diện cho GCTS, quý tộc mới phục vụ quyền lợi cho GCTS và CNTB
- CMTS còn nhiều hạn chế, chưa triệt để


- Liên hệ:Nguyễn Quốc khơng đi theo con đường cách mạng tư sản. mà lựa
chọn con đường CMVS với mục tiêu giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc
- HS nêu được vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đối với lịch sử dân tộc.


Câu 10: Đánh giá vai trò của các cuộc cách mạng tư sản đối với lịch sử phát triển
của nhân loại.


Gợi ý trả lời:


HS có thể làm theo nhiều cách, song cần đạt được các ý sau:


- Các cuộc cách mạng tư sản. đã làm thay đổi hình thái XH bằng hình thái
KT-XH khác cao hơn, tiến bộ hơn



- Đưa lịch sử nhân loại phát triển thêm 1 bước
- Tiền đề thúc đẩy KH-KT, NSLĐ...cao hơn.\


Câu 11: Tại sao nói cách mạng Pháp là cuộc cách mạng tư sản điển hình?
Gợi ý trả lời:


Điển hình vì nó là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất và đánh dấu sự thắng lợi của
CNTB trên phạm vi toàn thế giới.


-Triệt để vì nó thiết lập chun chính tư sản,khơng tồn tại chế độ quân chủ như ở
Anh hay nô lệ ở Mĩ đỉnh cao của nó.



[21]

-Chống lại các đạo quân phong kiến can thiệp.


-Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền trở thành khuôn mẫu lý luận của CNTB
-Trong bối cảnh Pháp là cường quốc châu Âu,sự thắng lợi của CMTS Pháp làm chế
độ phong kiến ở các nước khác lung lay.


Câu 12: "Cách mệnh Pháp cũng như cách mệnh Mĩ, Nghĩa là cách mệnh tư bản,
cách mệnh không đến nơi, tiếng là cộng hịa và dân chủ, kì thực trong thì nó tước
lục[ tức tước đoạt] cơng nơng, ngồi thì áp bức thuộc địa." [Hồ Chí Minh]
Đoạn trích trên nói lên điều gì?


Gợi ý trả lời:


Đoạn trích đó nói lên điểm hạn chế của Cách mạng Pháp 1789.


- Bởi vì, Cách mạng đã lật đổ được chế độ phong kiến, đưa giai Cấp tư sản lên cầm
quyền, thành lập chế độ cộng hòa, tạo điều kiện phát triển tư bản chủ nghĩa ở Pháp.
Quần chúng nhân dân là lực lượng chủ yếu của cách mạng, nhưng :



+ Cách mạng chưa đáp ứng đầy đủ quyền lợi cơ bản của nhân dân.
+ Không giải quyết triệt để vấn đề ruộng đất cho nông dân.


+ Không hồn tồn xóa bỏ chế độ bóc lột phong kiến.


Câu 13: Vì sao sau năm 1794, Cách mạng tư sản Pháp không thể tiếp tục phát
triển?


Gợi ý trả lời:


- Do nội bộ bị chia rẽ, nhân dân lại không ủng hộ như trước nên tư sản phản cách
mạng đã tiến hành đảo chính, bắt Rơ-be-spie để xử tử [27 - 7 - 1794].


- Sau đảo chính, Uỷ ban Đốc chính ra đời đã thủ tiêu mọi thành quả của cách mạng.
- Dưới chế độ Đốc chính, nước Pháp ln trong tình trạng bị xáo động và ngày
càng khó khăn.


- Tháng 11-1799, cuộc đảo chính lật đổ chế độ đốc chính, đưa Na-pơ-lê-ơng lên
nắm quyền, xây dựng chế độ độc tài.


- Sau nhiều năm chiến tranh, Đế chế I của Na-pô-lê-ông bị suy yếu, thất bại [1815].
Chế độ quân chủ ở Pháp được phục hồi.



[22]

Sự phát triển chủ nghĩa tư bản vào thời hậu kì chế độ phong kiến đã dẫn tới mâu
thuẫn giữa Lực lượng sản xuất mới tư bản chủ nghĩa với quan hệ sản xuất phong
kiến lỗi thời phản động là nguyên nhân sâu xa dân tới các cuộc cách mạng tư sản.
Tùy điều kiện mỗi nước mà cách mạng tư sản nổ ra với những duyên cớ trực tiếp
và những hình thức khác nhau: giải phóng dân tộc, nội chiến, chiến tranh cách
mạng



Do có những duyên cớ trực tiếp, hình thức những hình thức diễn biến và kết quả
khác nhau, song nguyên nhân sâu xa. bản chất, kết quả chung đểu giống nhau - xoá
bỏ hay làm suy yếu chê độ phong kiến, mỡ đường cho chú nghĩa tư bán phát triển,
xac lạp sự thống trị cùa giai cấp tư sản với những mức độ và hình thức khác nhau.
Cách mạng Hà Lan 1566 là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên, mở đầu thời cận
đại. Cách mạng Anh 1642 thúc đẩv cách mạng tư sản phát triến. Cách mạng Pháp
178 là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất. Những cuộc cách mạng tư sản kế tiếp
nổ ra sau đó ớ Đức. I-ta-li-a, Nga. Nhật... đã xác lập sự thắng lợi cúa chủ nghĩa tư
ban dõi với chế độ phong kiến trên phạm vi thế giới. Cách mạng tư sán đã góp phần
phát triển xã hội loài người - từ chế độ phong kiến chuyển sang chú nghĩa tư bản
tiến bộ hơn. Nó ảnh hưởng và tác động đến phong trào dân tộc và dân chủ trên thế
giới. Tuy nhiên, cách mạng tư sản cũng có những hạn chế. Chủ yếu là thay thế một
chế độ bóc lột nàv bằng một chế độ bóc lột khác. Vì vậy trong xã hội tư bản. cuộc
đấu tranh giữa giai cấp vô sản và tư bản ngày càng trở nên gay gắt. Thắng lợi của
giai cấp vô sản trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử cùa mình là điểu tất yếu. Song
phải trải qua nhiều gian khổ. hi sinh và lâu dài.


Do nhận thức được điểu này. Chú tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn con đường cứu
nước đúng cho dân tộc, không theo cách mạng tư sản mà đi theọ con đường cách
mạng vô sản để giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.


IV. BÀI DẠY MINH HỌA



[23]

[Tiết 1]



MỤC TIÊU
a. Mục tiêu


Sau khi học xong bài, học sinh nắm được:



-Tình hình kinh tế và xã hội Pháp trước cách mạng


- Việc chiếm nhà ngục Ba-xti [14-7-1789] mở đầu cách mạng.


- Diễn biến chính của cách mạng, những nhiệm vụ mà cách mạng đã giải quyết :
chống thù trong giặc ngoài, giải quyết các nhiệm vụ dân tộc, dân chủ : ý nghĩa của
Cách mạng tư sản Pháp.


-Học sinh nhận thức được tính chất hạn chế của cách mạng tư sản Pháp


- Trên cơ sở các sự kiện lịch sử, giúp học sinh phát huy khả năng phân tích, đánh
giá vai trị của quần chúng nhân dân đối với cách mạng


b. Chuẩn bị:


GV: + Máy tính, máy chiếu


+ một số tranh ảnh về nước Pháp
+ giáo án Powerpoint


HS: Sách giáo khoa, phiếu học tập


A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG HỌC TẬP [Tình huống xuất phát]
1. Mục tiêu:


Với việc quan sát hình ảnh: Tháp Eiffel, Khải Hồn Mơn các em có thể biết đây
là các cơng trình kiến trúc của nước Pháp. Tuy nhiên các em vẫn chưa biết rõ về
nước Pháp và cuộc cách mạng của nước Pháp diễn ra như thế nào chính vì vậy khi
cho các em xem xong các hình ảnh trên và giáo viên giới thiệu về nước Pháp và


cuộc cách mạng Pháp sẽ kích thích tính tị mị và lịng khát khao mong muốn tìm
hiểu những điều chưa biết ỏ hoạt động hình thành kiến thức mới của bài học.


2. Phương thức:



[24]

- Em hãy quan sát những hình ảnh sau đây và cho biết những hình ảnh đố đưa
ta tới đất nước nào?


- tùy theo tình hình của lớp học, GV có thể tổ chức hoạt động cho HS hoạt động cá
nhân hoặc cặp đơi.


3. Gợi ý sản phẩm.


Mỗi học sinh có thể trình bày sản phẩm với các mức độ khác nhau GV lựa chọn 1
sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài.


B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. NƯỚC PHÁP TRƯỚC CÁCH MẠNG


1. Tình hình kinh tế


a. Mục tiêu: Trình bày được tình hình kinh tế nước Pháp trước cách mạng.
b. Phương thức:


GV giao nhiệm vụ cho HS: Đọc thông tin SGK, thảo luận, em hãy:
Em hãy cho biết tình hình kinh tế nước Pháp trước cách mạng?


GV yêu cầu 2 em ngồi một bàn là một nhóm đọc SGK thơng tin để thảo luận theo
câu hỏi đã được giáo viên đưa ra.



GV sử dụng kĩ thuật dạy học chia 2 em học sinh ngồi cùng một bàn làm một nhóm
tìm hiểu về tình hình kinh tế nước Pháp trước cách mạng.



[25]

Sau khi các nhóm đã hồn thiện sản phẩm của mình GV minh họa bằng 2 hình
ảnh


Hình ảnh 1: Cơng xưởng luyện thép


Hình ảnh 2: Bn bán với thương nhân thế giới


Để học sinh thấy rõ công, thương nghiệp nước Pháp bắt đầu phát triển mạnh.
Cuối cùng GV nhận xét và chốt sản phẩm của hoạt động.


c. Gợi ý sản phẩm:


- Giữa thế kỉ XVIII, nền nông nghiệp Pháp vẫn lạc hậu, công cụ canh tác rất thô
sơ [chủ yếu dùng cày, cuốc] nên năng suất thấp. Nạn mất mùa, đói kém thường
xuyên xảy ra, đời sống nhân dân rất khổ cực.


- Trong lĩnh vực công thương nghiệp, kinh tế TBCN đã phát triển nhưng lại bị
chế độ PK cản trở, kìm hãm. Nước Pháp bấy giờ lại chưa có sự thống nhất về đơn
vị đo lường và tiền tệ.


2. Tình hình chính trị-xã hội
a. Mục tiêu:


Trình bày được tình hình chính trị, xã hội nước Pháp trước cách mạng
b. Phương thức:


Giáo viên giao nhiệm vụ cho HS: Đọc thơng tin SGK, quan sát hính ảnh, thảo


luận, em hãy:


- Hãy cho biết tình hình chính trị của nước Pháp trước cách mạng?
- Địa vị kinh tế, xã hội của 3 đẳng cấp như thế nào?


- Hãy mơ tả tình cảnh người nơng dân Pháp trước cách mạng? hậu quả của tình
cảnh đó?



[26]



Tình cảnh người nơng dân Pháp trước cách mạng


Trong phần này GV đưa ra sơ đồ các đẳng cấp trong xã hội Pháp và biểu đồ thu
nhập của người nông dân Pháp trước cách mạng để làm nổi bật lên tình hình xã hội
Pháp trước cách mạng.


Trong quá trình làm việc chú ý quan sát để có biện pháp giúp đỡ các học sinh gặp
khó khăn.




Đại diện c ác cặp báo cáo sản phẩm, HS khác bổ xung cùng hoàn thiện sản
phẩm của lớp


Cuối cùng GV nhận xét và chốt sản phẩm của hoạt động.
c. Gợi ý sản phẩm:



[27]

- Đẳng cấp Tăng lữ, Quý tộc có trong tay mọi quyền lợi, khơng phải đóng thuế.
Trong khi đó Đẳng cấp thứ ba [gồm tư sản, nơng dân và dân nghèo thành thị]
khơng có quyền lợi gì, phải đóng nhiều thứ thuế. Nơng dân chiếm 90% dân số, là


giai cấp nghèo khổ nhất.


- Mâu thuẫn giữa Đẳng cấp thứ ba với các Đẳng cấp Tăng lữ, Quý tộc ngày càng
gay gắt. Nên dưới sự lãnh đạo của giai cấp tư sản, nông dân Pháp hăng hái tham gia
cách mạng để lật đổ chế độ phong kiến.


3. Đấu tranh trên mặt trận tư tưởng.
a. Mục tiêu:


Trình bày được nội dung chủ yếu và tác động của trào lưu triết học ánh sáng của
nước Pháp trước cách mạng.


b. Phương thức:


GV giao nhiệm vụ cho HS như sau:


Đọc thông tin SGK, quan sát hình ảnh, tổ chức hoạt động nhóm hãy:



[28]

Nhóm 3,4: Trào lưu triết học ánh sáng có tác dụng như thế nào đối với cách mạng
Pháp?


GV dùng kĩ thuật dạy học cơng đoạn chia lớp thành 4 nhóm giao mỗi nhóm tìm
hiểu [trình bày ra phiếu học tập A4] và trình bày một trong những nội dung tìm
hiểu về trào lưu triết học ánh sáng


- Đại diện của mỗi nhóm lên trình bày sản phẩm của mình.
GV gọi các nhóm bổ xung hồn thiện sản phẩm.


Sau đó GVnhận xét, đánh giá các sản phẩm trình bày của mỗi nhóm và chốt ý.
c. Gợi ý sản phẩm:



với những hoạt động trên thì gợi ý sản phẩm sẽ là:


- Thời kì này, đại diện cho trào lưu triết học Ánh sáng Pháp là Mông-te-xki-ơ,
Vôn-te, Giăng Giắc Rút-xô đã ủng hộ những tư tưởng tiến bộ của giai cấp tư sản, đả kích
kịch liệt tố cáo và lên án chế độ quân chủ chuyên chế của Lu-i XVI.


- Cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng đã thúc đẩy cách mạng sớm bùng nổ.
II. CÁCH MẠNG BÙNG NỔ.


1.Sự khủng hoảng của chế độ quân chủ chuyên chế
a. mục tiêu:


Trình bày được sự khủng hoảng trầm trọng của chế độ quân chủ nước Pháp trước
cách mạng.


b. Phương thức:


GV giao nhiệm vụ cho HS: Đọc SGK, quan sát hình ảnh thảo luận em hãy:





[29]





Hãy nêu những biểu hiện về sự khủng hoảng của chế độ quân chủ chuyên chế?
GV tổ chức cho HS hoạt động này bằng phương pháp trao đổi đàm thoại, HS làm
việc cá nhân sau đó theo cặp đơi để trả lời câu hỏi những biểu hiện về sự khủng
hoảng của chế độ quân chủ chuyên chế.



Trong q trình làm việc chú ý quan sát để có biện pháp giúp đỡ những học sinh
gặp khó khăn.


Sau khi HS làm việc xong đại diện cặp báo cáo sản phẩm, HS khác bổ xung cùng
hoàn thiện sản phẩm của lớp.


Cuối cùng GV và chốt sản phẩm của hoạt động.
c. Gợi ý sản phẩm:



[30]

2. Mở đầu thắng lợi của cách mạng.
a. Mục tiêu.


Trình bày được sự kiện mở đầu cho thắng lợi của cách mạng.
b. Phương thức:


GV giao nhiệm vụ cho HS: Đọc thông tin SGK, quan sát hình ảnh, thảo luận câu
hỏi: Hội nghị 3 đẳng cấp nhằm mục đích gì? Quyền lợi của đẳng cấp thứ 3 có được
đáp ứng khơng?




ảnh: hội nghị 3 đẳng cấp ảnh tuyên bố thành lập quốc hội lập hiến
- Cách mạng tư sản Pháp giành thắng lợi đầu tiên như thế nào?




- Tại sao nói cuộc tấn công pháo đài nhà tù Ba-xti đã mở đầu thắng lợi cho cách
mạng Pháp.



GV tổ chức cho HS hoạt động này bằng phương pháp trao đổi đàm thoại, HS làm
việc cá nhân sau đó theo cặp đơi để trả lời câu hỏi đã nêu.


Trong quá trình làm việc chú ý quan sát để có biện pháp giúp đỡ những học sinh
gặp khó khăn.



[31]

Cuối cùng GV và chốt sản phẩm của hoạt động.
c. Gợi ý sản phẩm:


- Ngày 5-5-1789, Lu-I XVI, triệu tập Hội nghị ba đẳng cấp.
- Quyền lợi của Đẳng cấp thứ ba không được thoả mãn


- Ngày 17.6.1789, Đẳng cấp thứ 3 tuyên bố thành lập Quốc hội lập hiến.


- Ngày 14/7/1789, quần chúng nhân dân nổi dậy tấn công pháo đài ngục Ba-xti
mở đầu cho thắng lợi của cách mạng tư sản Pháp.


C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
1. Mục tiêu:


Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã lĩnh hội được ở
hoạt động hình thành kiến thức về tình hình nước Pháp trước cách mạng đồng thời
củng cố lại ý nghĩa những thắng lợi bước đâù của cách mạng tư sản Pháp.


2. Phương thức:


GV giao nhiệm vụ cho HS


Câu 1. Trước cách mạng nền kinh tế nước Pháp như thế nào?
Câu 2. Xã hội Pháp trước cách mạng chia thành mấy đẳng cấp?


Câu 3. Nêu ý nghĩa của sự kiện 14/7/1789?


3. Gợi ý sản phẩm
Câu 1:


Nông nghiệp lạc hậu kém phát triển
Công thương nghiệp phát triển
Câu 2:


3 đẳng cấp [ Tăng lữ, Qúi tộc và Đẳng cấp thứ ba]
Câu 3:


- Giáng đòn đầu tiên vào chế độ quân chủ chuyên chế
- Thể hiện vai trò của quần chúng nhân dân


- Đưa Đại tư sản lên nắm quyền



[32]

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG
1. Mục tiêu:


Nhằm vận dụng và kiến thức mới của bài mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết
vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.


2. Phương thức:


GV giao nhiệm vụ cho HS:


Vai trò của quần chúng nhân dân được thể hiện như thế nào trong giai đoạn đầu
cuộc Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII ?



3. Gợi ý sản Phẩm.


Quần chúng nhân dân đã làm nên những sự kiện quan trọng có ý nghĩa quyết
định: lật đổ chế độ quân chủ chuyển chế, thiết lập nền cộng hịa, xác lập nền
chun chính dân chủ cách mạng, đánh thắng giặc ngoại xâm.


Quần chúng đã thúc đẩy cách mạng tiến lên trong lúc hàng ngũ giai cấp tư sản phân
hóa, các tầng lớp đại tư sản, tư sản công thương dấn chuyển sang hàng ngũ phản
cách mạng.


Giai đoạn 1: Quần chúng đánh chiếm ngục Ba-xti.


Cách mạng nổ ra và thắng lợi, hạn chế quyền của vua lập nền quân chủ lập hiến,
xóa bỏ đẳng cấp.


- Nhằm giúp những HS có mong muốn nhu cầu tìm hiểu thêm các nội dung nhân
vật lịch sử có liên quan đến bài học. GV có thể hướng dẫn các em sưu tầm những
thước phim, hình ảnh tư liệu, nhân vật Rơ-be-spie của cuộc cách mạng Pháp.


+ GV có thể lựa chọn trong số các nội dung của học sinh để làm phong phú tư liệu
bài học


+ Hs có thể viết báo cáo [đoạn văn hay trình chiếu bộ sưu tập ảnh]


HS chia sẻ với bạn bè bằng việc: trao đổi sản phẩm cho bạn, trưng bày triển lãm
sản phẩm, gửi thư điện tử.



[33]

Trên đây là tồn bộ chun đề của tơi, trong q trình biên soạn cịn nhiều thiếu
sót kính mong q thầy cơ tham gia đóng góp để chun đề được hồn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cám ơn!



Yên Lạc ngày 4/12/2019
Người viết





chủ nghĩa tư bản.

Video liên quan

Chủ Đề