Sụt cân ở một người khỏe mạnh không sử dụng các biện pháp ăn kiêng thường là một triệu chứng báo hiệu một bệnh tiềm ẩn. Nếu không được điều trị thì bất cứ một bệnh nặng nào cũng có thể gây sụt cân bất thường. Tuy nhiên,sụt cân mà không có các lý do về ăn uống là nghiêm trọng hơn cả. Cơ chế thông thường là do chán ăn hay hậu quả của các rối loạn sinh lý, bệnh trực tiếp ở gan, dạ dày, ruột hoặc do trầm cảm…
Ảnh minh họa
Số cân của một người bình thường luôn ổn định trong những thời gian dài cho nên nếu thấy sút 5% trọng lượng cơ thể trở lên là điều bất thường. Nếu sút cân nhanh chỉ trong vài ngày là do cơ thể bị mất nước, còn sút cân từ từ là do tiêu các mô của cơ thể - điều này có thể là bạn đã mắc một số bệnh trọng nào đó. Sau đây là một số các bệnh nặng gây sụt cân:
- Bệnh tuyến giáp trạng: Bệnh này thường xuất hiện ở những phụ nữ trong độ tuổi trung niên và thanh niên, có những triệu chứng như ăn nhiều nhưng cơ thể vẫn gầy đi, hay bị cảm giác nóng bừng bừng, ra nhiều mồ hôi, tim đập nhanh, dễ cáu gắt… Nhìn bề ngoài có thể thấy tuyến giáp sưng to, hai mắt lồi ra. Người già mắc bệnh này không nhiều, triệu chứng cũng không nổi bật, thường là ăn không nhiều hơn, cũng không cảm thấy bứt rứt khó chịu và ít khi bị sưng tuyến giáp trạng hoặc lồi mắt, biểu hiện chủ yếu là sút cân, ăn uống không ngon miệng, hay rơi vào trầm cảm.
- Bệnh lý nhiễm khuẩn như: bệnh lao, bệnh nấm, nhiễm ký sinh trùng và virut suy giảm miễn dịch của con người [nhiễm HIV] có thể gây ra tình trạng giảm cân, mệt mỏi, sốt, đổ mồ hôi ban đêm, đau khớp và giảm sự thèm ăn.
- Đái tháo đường: là căn bệnh thường xuất hiện ở những người ở độ tuổi trung niên và người già, có những triệu chứng chủ yếu như “uống nhiều, đi tiểu nhiều, ăn nhiều và sụt cân nhanh”. Nhưng không ít người già mắc bệnh đái tháo đường, những triệu chứng khác không nổi bật, mà chỉ xuống cân nhanh chóng. Một đặc điểm của sút cân trong bệnh đái tháo đường là người bệnh vẫn ăn nhiều.
- Bệnh dạ dày - ruột: Sút cân gặp trong chứng đi tiêu mỡ, viêm tụy mạn hoặc bệnh xơ nang mặc dù ăn vẫn bình thường, thậm chí còn ăn nhiều. Bệnh tiêu chảy mạn tính do viêm ruột, bệnh trào ngược dạ dày thực quản hay loét thông thường cũng có thể gây sút cân. Nguyên nhân sút cân trong nhóm bệnh lý đường ruột thường do rối loạn hấp thu.
- Bệnh ác tính: Đây cũng là một nguyên nhân quan trọng nhất gây sút cân mà không có dấu hiệu và triệu chứng nào đáng kể ở giai đoạn đầu. Do tế bào ung thư sinh sôi nảy nở, tiêu hao nhiều chất dinh dưỡng khiến cho sự phân giải trong cơ chế trao đổi chất của cơ thể tăng nhanh, hơn nữa, những người bị ung thư thì thường khó hấp thu dinh dưỡng nên sẽ nhanh sụt cân.
Bệnh thận: Một trong những biểu hiện sớm nhất của bệnh là chán ăn, vì vậy, bệnh nhân sút cân không giải thích được đều phải xem xét lại chức năng thận.
Nếu một người sút từ 5% trọng lượng cơ thể trở lên sau 6 tháng thì cần phải đi khám sức khỏe để tìm nguyên nhân gây bệnh
CN. Vũ Văn Trình [t/h]
Chào bác sĩ! Tôi năm nay 56 tuổi. Khoảng 3 tháng nay, tôi bị sút gần 3 kg và tôi không rõ nguyên nhân vì sao. Tôi có bị bệnh trào ngược axit dạ dày. Tôi cũng đã uống thuốc cách đây gần 3 tháng. Sau khi uống thuốc tôi ngủ giấc sâu hơn, ăn uống bình thường, cơ thể không đau chỗ nào hết [vì tôi làm bàn giấy nên công việc cũng bình thường]. Cách đây 3 tháng tôi đã khám bệnh tổng quát và kết quả đều bình thường nhưng không hiểu sao lại bị sút cân mong bác sĩ giải đáp giúp. Xin cảm ơn bác sĩ!
Trả lời:
Xin chào bác, cảm ơn bác đã tin tưởng nhờ đến sự tư vấn của các bác sĩ nếu cần tư vấn qua điện thoại bác có thể liên hệ gặp bác sĩ chuyên khoa tâm lý, tâm thần theo số 1900 1246 để được chuẩn đoán và điều trị chính xác hơn. Sau đây chúng tôi xin giải đáp thắc mắc của bác về chứng sụt cân không rõ nguyên nhân như sau:
1. Sụt cân không rõ nguyên nhân là gì
2. Nguyên nhân dẫn đến sụt cân không rõ nguyên nhân
3. Xét nghiệm sàng lọc
4. Khi nào nên đi khám bác sĩ
===
Bác sĩ tham vấn thông tin và hỗ trợ khám bệnh:
✍ Sài Gòn: Các bác sĩ Bv Tâm Thần HCM, Đại Học Y Dược, Đại học Phạm Ngọc Thạch
✍ Hà Nội: Viện Tâm Thần Bạch Mai- Đại Học Quốc Gia [khoa Y] - Đại Học Y Hà Nội.
✍ Đà Nẵng: Bệnh viện tâm thần Đà Nẵng.
☎ Gọi điện tư vấn miễn phí và hẹn khám Bác sĩ: 19001246
⌨ CHAT FACEBOOK
===
1. Sụt cân không rõ nguyên nhân là gì?
Sụt cân không rõ nguyên nhân là hiện tượng cân nặng sụt giảm đột ngột, nhanh và liên tục nhưng không xác định được lý do. Số cân của một người bình thường luôn ổn định trong những thời gian dài cho nên nếu thấy sút 5% trọng lượng cơ thể trở lên thì đó là điều bất thường.
Nhiều người bị sút cân thường có tâm lý chủ quan, cho rằng sút cân là bình thường, không có vấn đề gì về sức khỏe. Tuy nhiên có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sút cân bất thường. Sút cân ở một người khỏe mạnh không sử dụng các biện pháp ăn kiêng thường là một triệu chứng báo hiệu một bệnh tiềm ẩn.
2. Nguyên nhân mắc chứng sụt cân không rõ nguyên nhân
Khi bị sút cân bất thường thì đó là dấu hiệu liên quan về bệnh của cơ thể. Nếu ở người cao tuổi sút cân bất thường có thể gặp nhất là trầm cảm, bệnh đường tiêu hóa lành tính và ung thư, trong đó hay gặp nhất là ung thư phổi và tiêu hóa. Giảm cân nhẹ xảy ra ở một số người lớn tuổi. Đó là do sự thay đổi trong thành phần cơ thể, bao gồm giảm chiều cao và khối lượng nạc cơ thể và tỷ lệ trao đổi chất cơ bản thấp hơn, dẫn đến giảm nhu cầu năng lượng.... Ở các lứa tuổi trẻ hơn, sút cân có thể gặp là do các bệnh như:
- Bệnh tuyến giáp trạng: Bệnh này thường xuất hiện ở những phụ nữ trong độ tuổi trung niên và thanh niên. Người già mắc bệnh này không nhiều, triệu chứng cũng không nổi bật.
- Bệnh lý nhiễm trùng như: Bệnh lao, bệnh nấm, nhiễm ký sinh trùng, và virus suy giảm miễn dịch của con người [nhiễm HIV].
- Đái tháo đường: Là căn bệnh thường xuất hiện ở những người ở độ tuổi trung niên và người già.
- Bệnh dạ dày - ruột: Sút cân gặp trong chứng đi tiêu mỡ, viêm tụy mạn tính mặc dù ăn vẫn bình thường, thậm chí còn ăn nhiều. Bệnh tiêu chảy mạn tính do viêm ruột, bệnh trào ngược dạ dày thực quản hay loét thông thường cũng có thể gây sút cân. Nguyên nhân sút cân trong nhóm bệnh lý đường ruột thường do rối loạn hấp thu.
- Bệnh ung thư: Các bệnh ung thư hầu như đều gây ra tình trạng sút cân không rõ nguyên nhân như ung thư gan, ung thư vòm họng, ung thư vòm miệng, ung thư da dày, ung thư tuyến nước bọt,... Đây cũng là một nguyên nhân quan trọng nhất gây sút cân mà không có dấu hiệu và triệu chứng nào đáng kể ở giai đoạn đầu.
- Bệnh thận: Một trong những biểu hiện sớm nhất của bệnh là chán ăn, vì vậy bệnh nhân sút cân không giải thích được đều phải xem xét lại chức năng thận.
3. Các xét nghiệm sàng lọc giúp tìm ra nguyên nhân
- Công thức máu
- Ion đồ
- Chức năng gan, thận
- Phân tích nước tiểu
- FT3, FT4, FSH
- Đường huyết
- Cấy máu, nước tiểu
- Nội soi tiêu hoá trên, dưới
- Xray, CT, MRI
- Sinh thiết [nếu cần]
4. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Nếu một người sút từ 5% trọng lượng cơ thể trở lên sau 6 tháng thì cần phải đi khám sức khỏe để tìm nguyên nhân gây bệnh. Sau khi xem xét hồ sơ bệnh án cũ [nếu có], khám và làm các xét nghiệm cần thiết... bác sĩ sẽ có kết luận nguyên nhân gây sút cân. Tuy vậy, vẫn còn một số bệnh nhân sút cân không tìm được căn nguyên nên cần được theo dõi sức khỏe chặt chẽ. Điều trị sút cân chỉ thực sự có hiệu quả nếu tìm và điều trị được nguyên nhân gây ra nó.
Dựa vào những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp, bác có thể tìm hiểu nguyên nhân vì sao mình sút cân. Nếu bác vẫn gặp phải tình trạng này, bác nên đi khám để được chẩn đoán bệnh và có biện pháp điều trị sớm. Bác có thể liên hệ với Hello Doctor chúng tôi theo số điện thoại 1900 1246 để được các bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm giúp đỡ và hỗ trợ.
Cảm ơn bác đã quan tâm!
Nếu bạn cần hỗ trợ hay có câu hỏi cần gửi tới bác sĩ Hello Doctor vui lòng gửi thông tin tại đây.