Nêu ngắn gọn cách hiểu của em về hình ảnh thơ Mặt trời xanh của tôi

Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

1/Cảm thụ văn học là gì?

Nhận ra cái hay [ý nghĩa] , cái đẹp
[nghệ thuật ]của thơ, văn.


Tập làm văn:Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

2/ Các yêu cầu:
+Thuộc các bài thơ,đoạn văn hay trong
chương trình Tập đọc lớp 5.
+Nắm vững ý nghĩa.
+Rèn kĩ năng phát hiện phép tu từ , từ ngữ ,
hình ảnh đặc sắc.


Tập làm văn:Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

3/Các dạng đề
a/Tìm và nêu tác dụng của các phép tu từ.
VD:Dòng sông mới điệu làm sao
Nắng lên mặc áo lụa đào thướt tha
-Biện pháp tu từ:Phép nhân hóa:điệu làm sao,
mặc áo lụa đào
-Tác dụng: Làm đoạn thơ sinh động , gợi hình
ảnh,gợi cảm xúc. Dòng sông như đẹp hơn, có
thể thay từng sắc áo theo màu nắng trời, làm cho

dòng sông trở nên gần gũi, thân thiện với con
người


Tập làm văn:Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

3/Các dạng đề
b/Tìm và nhận xét từ ngữ, hình ảnh đặc sắc có
trong đoạn thơ, đoạn văn
VD:Gió thơm.Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Người đi từ
rừng thảo quả về , hương thơm ấp ủ trong từng , nếp áo,
nếp khăn
-Nghệ thuật:Điệp từ.Đoạn văn trên, tác giả dùng từ
đặt câu rất đặc sắc. Đoạn văn có 3 câu ngắn và một
câu dài. Từ thơm được lặp lại 4 lần.
-Tác dụng: Cách dùng từ và đặt câu này đã tô đậm mùi
hương của thảo quả.Mùi hương ấy ngan ngát , ngào
ngạt và theo gió lan tỏa khắp đất trời.


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
3/Các dạng đề
c/Nêu cảm nhận về đoạn thơ, đoạn văn
Yêu cầu:
-Nêu nội dung, ý nghĩa của đoạn thơ, đoạn văn.
- Nhận ra các phép tu từ
- Nêu cảm xúc .[đoạn thơ, đoạn văn gợi suy nghĩ
gì cho em]



Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
VD: Nêu cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Rừng cọ ơi !Rừng cọ
Lá đẹp lá ngời ngời
Tôi yêu thường vẫn gọi
Mặt trời xanh của tôi.
[ Mặt trời xanh của tôi- tác giả Nguyễn Viết Bình]


Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
Trong bài thơ Mặt trời xanh của tôi,nhà thơ Nguyễn Viết
Bình đã viết :
Rừng cọ ơi !Rừng cọ
Lá đẹp lá ngời ngời
Tôi yêu thường vẫn gọi
Mặt trời xanh của tôi.


Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

+Đoạn thơ thật đặc sắc , thể hiện tình
cảm của nhà thơ dành cho rừng cọ quê
hương.

+Trong câu thơ mở đầu, nhà thơ tha thiết
gọi tên Rừng cọ ơi !Rừng cọ. Rừng cọ
với nhà thơ là đôi bạn thân. Nhà thơ còn
so sánh Lá cọ như mặt trời xanh của
mình. Rừng cọ là sự sống của nhà thơ.

Đọc đoạn thơ, em càng yêu mến thiên
nhiên tươi đẹp quanh ta.


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
4/Một só biện pháp tu từ thường gặp
-Nhân hóa
-So sánh
-Điệp từ , điệp ngữ
-Đảo ngữ
-Câu hỏi tu từ
-Hiển hiện ngữ
-Phóng đại,


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
4/Một só biện pháp tu từ thường gặp
*Nhân hóa:

Là một dạng của ẩn dụ ,dùng những từ
ngữ biểu thị thuộc tính ,dấu hiệu của con người
để biểu thị thuộc tính của đối tượng không phải
con người , nhằm làm cho đối tượng được miêu
tả trở nên gần gũi , dễ hiểu hơn ,đồng thời làm
choi người nói có khả năng bày tỏ kín đáo tâm
tư, thái độ của mình.



Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
4/Một só biện pháp tu từ thường gặp
*So sánh:

Là cách đối chiếu hai đối tượng khác
loại trong thực tế khách quan, không đồng
nhất với nhau hoàn toàn mà chỉ có một nét
giống nhau nào đó , nhằm diễn tả bằng
hình ảnh một lối cảm nhận mới mẻ về đối
tượng.


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
4/Một só biện pháp tu từ thường gặp
*Điệp từ , điệp ngữ:

Là lặp lại có ý thức những từ
ngữ nhằm mục đích nhấn mạnh
ý,gây ấn tượng mạnh hoặc gợi ra
những cảm xúc trong lòng người.


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
4/Một só biện pháp tu từ thường gặp
*Đảo ngữ:

Là cách sử dụng có chủ định một

trật tự ngược của các thành phần câu ,
nhằm mục đích tách ra một nội dung ,
ý nghĩa-cảm xúc nào đó.


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
4/Một só biện pháp tu từ thường gặp
*Đối chọi:

Là cách đặt trong một chuỗi đoạn
câu , những khái niệm, hình ảnh đối
lập nhau nhằm nêu bản chất của đối
tượng được miêu tả.


Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

Luyện tập


Tập làm văn:Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

* Luyện tập về
cảm thụ văn học


Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
Câu 5: Lời ru có gió mùa thu
Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về.

Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
[Mẹ - Trần quốc Minh]

Theo em, hình ảnh nào góp phần nhiều nhất làm nên cái
hay của đoạn thơ trên ? Vì sao?


Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

Theo em, hình ảnh ngọn giótrong câu Mẹ là
ngọn gió của con suốt đờiđã góp phần nhiều nhất
làm nên cái hay của đoạn thơ trên. Hình ảnh đó cho
ta thấy người mẹ giống như ngọn gió thổi cho con
mát , ru cho con ngủ và đi vào giấc mơ. Ngọn gió
ấy thổi cho con mát suốt cả một đời như là mẹ đã
luôn làm việc cực nhọc để nuôi con khôn lớn,
mong con sung sướng và hạnh phúc. Sự so sánh
đẹp đẽ và sâu sắc đó cho ta thấy thấm thía hơn về
tình mẹ con , làm cho đoạn thơ hay hơn.


Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
Câu 6:Tả cảnh đẹp ở Sa Pa, nhà văn Nguyễn Phan

Hách đã viết: Thoắt cái, lá vàng rơi trong khoảnh
khắc mùa thu . Thoắt cái, trắng long lanh một cơn
mưa tuyết trên cành đào , lê , mận . Thoắt cái, gió

xuân hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay ơn
màu đen nhung hiếm quý.
Em có nhận xét gì về cách dùng từ , đặt câu ở
đoạn văn trên. Nêu tác dụng của cách dùng từ , đặt
câu đó.


Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
Câu6: +Điệp ngữ : Thoắt cái tác giả đã sử dụng 3

lần; nghệ thuật đảo ngữ : trắng long lanh một cơn
mưa tuyết
+Tác dụng : Điệp ngữ : Thoắt cái gợi cảm
xúc đột ngột, ngỡ ngàng , nhấn mạnh sự thay đổi rất
nhanh chóng của thời gian , đến mức gây bất ngờ
,dùng đảo ngữ để nhấn mạnh , làm nổi bật vẻ đẹp
nên thơ của sự biến đổi về cảnh sắc thiên nhiên ở
Sa Pa.


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
Câu 6: Trong bài Về ngôi nhà đang xây [ Tiếng Việt 5
,tập I] nhà thơ Đồng Xuân Lan có viết:
- Ngôi nhà tựa vào nền trời sẫm biếc
Thở ra mùi vôi vữa nồng hăng
- Bầy chim đi ăn về
Rót vào ô cửa chưa sơn vài nốt nhạc
Em hãy cho biết: Những dòng thơ trên đã sử dụng biện
pháp nghệ thuật [ Phép liên tưởng]gì nổi bật? Biện pháp

nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ ở ngôi
nhà đang xây?


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học
Câu 6:+Tác gỉa đã sử dụng biện pháp nghệ thuật

nổi bật: Nhân hóa tựa vào, thở ra, rót vào
+Tác dụng:Hình ảnh nhân hóa rất hóm hỉnh và
gợi cảm làm cho ngôi nhà đang xây còn ngổn
ngang vật liệu mà đáng yêu lạ, thật sống động ,
gần gũi. Cái ô cửa tuy chưa sơn thế mà đã trở
nên bến đậu của đàn chim chiều . Tiếng hót của
đàn chim như như Vài nốt nhạc làm cho
ngôi nhà đang xây trở nên vui tươi như lời ca chào
mừng ngôi nhà mới sắp ra đời.


Thứ tư ngày 17 tháng 6 năm 2009
Tập làm văn: Hướng dẫn các dạng đề cảm thụ văn học

Câu 7: Bài thơ Hạt gạo làng ta [ Tiếng Việt
5 ,tập I] của nhà thơ Trần Đăng Khoa đã để lại
trong tâm hồn em những cảm xúc , suy nghĩ gì?