Nang keo tuyến giáp là bệnh lý trong đó tuyến giáp xuất hiện các khối u chứa dịch keo. Phần lớn người bệnh sẽ không phát hiện ra bởi các triệu chứng không rõ ràng. Vậy nang keo tuyến giáp là gì? Triệu chứng của bệnh ra sao? Cách điều trị như nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết này
Nang keo tuyến giáp là gì? Nguyên nhân gây bệnh?
Nang keo tuyến giáp còn gọi là bướu giáp keo, bướu keo tuyến giáp hay bướu địa phương là sự mở rộng bất thường của tuyến giáp. Bướu giáp xảy ra khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone để đáp ứng nhu cầu chuyển hóa trong cơ thể. Khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone, nó sẽ sản xuất bù trừ bằng cách mở rộng, phì đại. Các yếu tố môi trường có thể góp phần khởi phát bệnh.
Nếu bị phơi nhiễm với iod, các nang có thể sản xuất hormone một cách độc lập. Đôi khi các nang sản xuất hormone quá mức sẽ gây ra tình trạng nhiễm độc giáp và được gọi là bướu nhân độc tuyến giáp.
Nang keo tuyến giáp còn gọi là bướu giáp keo, phình giáp keo, nguyên nhân gây ra là sự thiếu iot trong chế độ ăn. Bệnh có xu hướng xảy ra theo vùng miền, nhất là những nơi bị thiếu iot.
Các yếu tố nguy cơ của bệnh bướu giáp keo bao gồm trên 40, thiếu iot trong khẩu phần ăn hoặc trong gia đình có người thân bị bướu cổ.
Triệu chứng của bệnh nang keo tuyến giáp
- Tuyến giáp mở rộng: Chứ một nhân nhỏ hoặc nhiều nhân lớn
- Khó thở: xảy ra khi bướu keo to chèn ép khí quản [ít gặp]
- Khó nuốt: do chèn ép vào thực quản [ít gặp]
- Bướu to có thể gây phồng căng tĩnh mạch cổ dẫn đến hoa mắt chóng mặt, nhất là khi thực hiện tư thế giơ tay qua đầu.
Chẩn đoán nang keo tuyến giáp
Để chẩn đoán bệnh nang keo tuyến giáp một số xét nghiệm sau đây sẽ cần thiết:
- Siêu âm tuyến giáp
- Scan tuyến giáp
- Xét nghiệm máu định lượng hormone tuyến giáo và TSH
- Đo độ hấp thụ iod phóng xạ của tuyến giáp [bình thường hoặc tăng]
- Định lượng iod trong nước tiểu [thường thấp]
Biến chứng của bệnh nang keo tuyến giáp
Bướu to lên không có điểm dừng hoặc có phát triển các nhân cứng thường là chỉ điểm cho ung thư. Sử dụng kỹ thuật sinh thiết tế bào sẽ giúp chẩn đoán chính xác xem nang có ác tính không.
Bướu giáp đơn thuần có thể tiến triển thành bướu đơn nhân độc. Cơn bão giáp có thể xảy ra một cách tình cờ khi cơ thể bị phơi nhiễm iod trước đó. Nếu có các dấu hiệu của nhiễm độc giáp sau, hãy nhờ trợ giúp của y tế
- Sốt
- Mạch nhanh, trống ngực
- Tiêu chảy/ táo bón
- Nôn mửa
- Da khô
- Run tay
- Lo âu
- Thở gấp
Điều trị nang keo tuyến giáp như thế nào?
Liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp sẽ được chỉ định trong trường hợp nang keo tuyến giáp do thiếu hụt iod. Bổ sung hormone sẽ ức chế TSH và ức chế tuyến giáp phì đại
Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp sẽ được áp dụng khi kích thước bướu lớn, không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường hoặc có hiện tượng chèn ép [khó thở, khó nuốt]
Nếu bướu cổ khiến tuyến giáp sản sinh dư thừa hormone, các phương pháp điều trị như thuốc kháng giáp, iod phóng xạ hay hay phẫu thuật sẽ không cần thiết.
Bướu giáp keo là một bệnh lý lành tính thường gặp của tuyến giáp. Tình trạng này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn mang lại nhiều khó chịu, phiền toái cho người bệnh. Vậy cần làm gì khi bị bướu giáp keo? Hãy cùng MEDLATEC tìm hiểu trong bài viết sau đây.
1. Tổng quan về bướu giáp keo
Việc trang bị những kiến thức về bướu giáp keo có thể giúp bạn phát hiện, phòng tránh cũng như cải thiện tốt hơn tình trạng này.
Bướu giáp keo là như thế nào?
Bướu giáp keo hay còn có tên gọi khác là bướu cổ nang keo tuyến giáp, là tình trạng kích thước tuyến giáp to lên, bên trong có chứa dịch keo. Tình trạng này gây ra do tuyến giáp không sản xuất đủ lượng hormone cần thiết để cung cấp cho các hoạt động của cơ thể. Mặc dù là một bệnh lành tính, như khi siêu âm bướu giáp keo có thể được thể hiện bằng các biểu hiện của bệnh ác tính.
Nguyên nhân gây bướu giáp keo
Chế độ ăn uống thiếu I-ốt là nguyên nhân chính gây bướu giáp keo. Vì vậy, người dân ở những vùng địa lý cách xa biển thường mắc bệnh lý này. Bên cạnh đó, các rối loạn trong cơ thể, tác dụng phụ của thuốc, ăn các thực phẩm có chứa goitrogens như bắp cải, su su cũng là nguyên nhân hình thành bướu cổ nang keo tuyến giáp.
Thiếu I-ốt là một trong những nguyên nhân gây bướu giáp keo
Đối tượng có nguy cơ cao mắc keo tuyến giáp
Nếu bạn là một trong các đối tượng sau đây thì có nguy cơ mắc keo tuyến giáp cao hơn người khác:
- Phụ nữ.
- Người trung niên trên 40 tuổi.
- Chế độ ăn thiếu I-ốt.
- Người thân trong gia đình có tiền sử bị bướu cổ.
Biểu hiện của keo tuyến giáp
Khi bị mắc keo tuyến giáp, bệnh nhân thường có các biểu hiện sau:
- Kích thước tuyến giáp tăng lên.
- Tĩnh mạch cổ phình lên.
- Chóng mặt mỗi khi giơ tay lên trên đầu.
Ngoài ra, bệnh nhân keo tuyến giáp còn có thể có các triệu chứng hiếm gặp như:
- Khó thở.
- Khó nuốt.
2. Bướu giáp keo nguy hiểm như thế nào?
Mặc dù là bệnh lành tính nhưng có nhiều cơ quan ở gần tuyến giáp. Vì thế, khi tuyến giáp phì đại sẽ có ảnh hưởng nhất định đến các cơ quan đó. Cụ thể:
- Chèn thực quản: kích thước tuyến giáp quá lớn có thể làm thể tích của thực quản bị thu hẹp lại với các biểu hiện như khó nuốt, dễ bị nghẹn, buồn nôn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc ăn uống và hấp thu chất dinh dưỡng khiến cơ thể mệt mỏi, hiệu suất làm việc kém.
- Chèn khí quản: tuyến giáp phát triển còn chèn ép lên khí quản, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp của cơ thể ảnh hưởng gián tiếp đến các hoạt động của cơ thể.
- Chèn dây thần kinh: dây thần kinh thanh quản nằm khá gần với tuyến giáp, vì thế khi tuyến giáp phì đại có thể khiến giọng nói của người bệnh bị biến đổi, ảnh hưởng đến việc giao tiếp.
- Chèn tĩnh mạch cảnh: bướu giáp keo phát triển chèn ép lên tĩnh mạch cảnh khiến việc lưu thông máu giữa tim và đầu bị cản trở. Khi đó, máu phải tìm con đường khác để lưu thông, do đó tuần hoàn bàng hệ ở cổ, ngực sẽ xuất hiện, đồng thời bệnh nhân sẽ bị phù, nhưng chủ yếu tại các bộ phận như mặt, cánh tay, cổ, ngực.
- Vỡ nang keo: nang keo phát triển đến một mức độ nào đó rồi cũng sẽ bị nứt, vỡ. Khi đó, dịch keo sẽ lan ra tuyết giáp và cả những vùng xung quanh, gây nhiễm trùng thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
Bướu giáp keo nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm
3. Điều trị bướu giáp keo
Việc điều trị bướu giáp keo nhằm giảm kích thước đồng thời duy trì hoạt động chức năng bình thường của tuyến giáp. Có 3 phương pháp điều trị bệnh lý này, cụ thể:
Bổ sung I-ốt
Phương pháp này chỉ đạt hiệu quả với những bệnh nhân mắc bướu giáp keo do thiếu I-ốt và các chức năng của tuyến giáp chưa bị ảnh hưởng. Các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng dung dịch Lugol chứa muối của I-ốt để điều trị trong khoảng thời gian 6 tháng trở lên.
Phương pháp đem lại hiệu quả khá rõ rệt, sau khi sử dụng thuốc, bướu giáp keo sẽ bắt đầu nhỏ lại. Tuy nhiên, việc sử dụng dung dịch Lugol chứa muối của I-ốt vẫn có thể tiềm ẩn nguy cơ gây biến chứng. Vì thế, bạn nên tái khám khi có lịch hẹn với bác sĩ hoặc có các dấu hiệu bất thường.
Bổ sung I-ốt là cách hiệu quả để điều trị bướu giáp keo
Sử dụng hormone tuyến giáp
Những người mắc bướu giáp keo do thiếu I-ốt và hormone tuyến giáp nên thực hiện phương pháp này trong điều trị bệnh trừ trường hợp người mắc bệnh lao, loãng xương, nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, thiếu máu cơ tim và cường giáp trạng.
Thông thường, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng các loại thuốc Triiodothyronine [LIothyronine] và Thyroxin [L-Thyroxine, Levothyroxine, Levothyrox] để thay thế hormone tuyến giáp. Phương pháp này khá hiệu quả, sau 8 - 10 tháng điều trị, kích thước tuyến giáp đã giảm được 40-60%..
Phẫu thuật tuyến giáp
Kích thước tuyến giáp lớn lên là do hoạt động quá mức, bổ sung lượng I-ốt và hormone bị thiếu hụt. Vì thế, việc can thiệp phẫu thuật có thể ảnh hưởng tới chức năng của tuyến giáp, do đó, nếu không thực sự cần thiết thì không nên phẫu thuật.
Tuy nhiên, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật nếu:
- Tuyến giáp đã chèn ép thực quản, khí quản và dây thần kinh thanh quản.
- Tình trạng bướu giáp keo bị chảy máu hoặc nghi mắc ung thư.
- Phỏng theo mong muốn của người bệnh phẫu thuật để cải thiện tính thẩm mỹ.
Việc phẫu thuật có thể thực hiện bằng 2 cách là mổ qua đường rạch ở cổ và nội soi. Phương pháp nội soi được nhiều người lựa chọn hơn vì không để lại sẹo sau phẫu thuật, thời gian hồi phục nhanh. Sau khi phẫu thuật và theo dõi vài ngày, nếu không có biểu hiện bất thường bệnh nhân có thể được xuất viện.
Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng để điều trị bướu giáp keo
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, để phòng ngừa bệnh bướu giáp keo, bạn cần nạp đủ lượng I-ốt cần thiết cho cơ thể bằng việc sử dụng muối I-ốt trong chế biến thức ăn, đồng thời, chú ý bổ sung đủ 4 nhóm dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn. Ngoài ra, bạn cũng cần bảo quản muối I-ốt trong môi trường khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng nắng mặt trời để không ảnh hưởng đến chất lượng.
Trên đây là những thông tin liên quan đến bướu giáp keo. Nếu còn thắc mắc liên quan đến vấn đề này, hoặc có nhu cầu thăm khám tại MEDLATEC, quý khách vui lòng liên hệ 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.
U nang tuyến giáp nên kiêng ăn gì?
Người bướu giáp keo kiêng ăn gì?.
Đậu nành. Đậu nành và các thực phẩm làm từ đậu nành như: Sữa đậu nành, đậu hũ, nước tương,… ... .
Thực phẩm chế biến sẵn. ... .
Rau củ họ cải. ... .
Thực phẩm có chứa đường [đồ ngọt] ... .
Lúa mạch, lúa mì và mì ống. ... .
Nội tạng động vật. ... .
Bổ sung quá nhiều chất xơ từ các loại đậu và rau. ... .
Cà phê, bia rượu..
Nang trong âm tuyến giáp là gì?
Nang tuyến giáp là gì? Nang tuyến giáp hay u nang tuyến giáp là một khối u phát triển từ tuyến giáp khi một vùng nào đó thuộc mô tuyến giáp tăng sinh bất thường. Khối u này bên trong chứa dịch lỏng có kích thước từ vài mm cho đến vài cm tùy trường hợp. Hầu hết các u nang nhỏ đều là u nang lành tính.
Uống Ích giáp Vương kiêng ăn gì?
Dưới đây là một số thực phẩm người bệnh tuyến giáp nên kiêng ăn để cải thiện tình trạng bệnh:.
Thực phẩm đóng hộp. ... .
Quá nhiều đường và chất xơ ... .
Thực phẩm chứa Gluten. ... .
Nội tạng động vật. ... .
Sản phẩm đậu nành không lên men. ... .
Chế phẩm giàu canxi. ... .
Các chất kích thích. ... .
Đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn..
Tại sao lại bị u nang tuyến giáp?
Nguyên nhân chính gây bệnh u nang tuyến giáp là do cơ thể của người bệnh bị suy giảm chức năng hệ miễn dịch. Khi hệ miễn dịch bị rối loạn, các tế bào đã già hoặc bị hư tổn không bị tiêu diệt, dẫn đến mất cân bằng giữa quá trình sinh ra và quá trình chết đi của tế bào.