Ảnh phiên tòa xét xử vụ án hình sự về tội Tàng trữ CPCMT, Tổ chức sử dụng CPCMT
Hiện nay, các quy định của Bộ luật Hình sự 2015 và một số văn bản hướng dẫn thi hành về các tội ma túy cơ bản được hoàn thiện. Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết các vụ án ma túy về tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy quy định tại Điều 255 Bộ luật Hình sự 2015, đơn vị đã gặp phải khó khăn trong việc định tội danh, do những mâu thuẫn về pháp luật hiện hành, quan điểm các cơ quan tiến hành tố tụng khác nhau. Để hiểu sâu hơn về tội phạm này tác giả xin được phân tích qua vụ án cụ thể như sau:
Khoảng 22 giờ ngày 15/3/2021, Giàng A Vàng cùng Hờ A Tồng rủ nhau đến nhà Hảng A Hùng để mua Heroine, với giá 300.000đ. Sau khi bán cho Vàng, Tồng xong, Hùng rời khởi nhà. Mua được Heroine, Vàng lấy một ít ra cùng Tồng sử dụng bằng cách đốt và hít tại bếp nhà của Hùng. Thấy Vàng và Tồng sử dụng ma túy, Hờ Thị Xê [vợ của Hảng A Hùng là đối tượng nghiện ma túy] xin sử dụng cùng và được Vàng đưa gói giấy bạc có chứa ma túy cho Xê, sau đó đốt để Xê hít hai hơi. Trong trường hợp này Giàng A Vàng có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy hay không?
Quan điểm thứ nhất: Tại điểm a mục 6.2 phần II Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP ngày 24/12/2007 của Bộ công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp quy định: Người nghiện ma túy có chất ma túy [không phân biệt nguồn gốc ma túy do đâu mà có] cho người nghiện ma túy các chất ma túy để sử dụng trái phép thì không truy cứu trách nhiệm hình sự về tội sử dụng trái phép chất ma túy. Áp dụng trong vụ án này thì Giàng A Vàng không bị xử lý hình sự về tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, quy định tại Điều 255 Bộ luật Hình sự.
Quan điểm thứ hai: Hành vi của Giàng A Vàng đưa gói giấy bạc có chứa Heroine cho Xê sau đó đốt để Xê hít hai hơi là hành vi cung cấp ma túy, công cụ, phương tiện để Xê đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể là đủ yếu tố cấu thành tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định tại Điều 255 Bộ luật Hình sự 2015.
Theo Công văn số 89/TANDTC-PC ngày 30-6-2021 của Tòa án nhân dân tối cao về giải đáp nghiệp vụ thì Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy được hiểu là thực hiện một trong các hành vi bố trí, sắp xếp, điều hành con người, phương tiện, cung cấp ma túy, địa điểm để thực hiện việc sử dụng trái phép chất ma túy và theo Công văn số 02/TANDTC-PC ngày 02-8-2021 của Tòa án nhân dan tối cao về giải đáp nghiệp vụ thì hành vi cung chấp ma túy cho người khác sử dụng là một trong các hành vi Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Theo quan điểm của tác giả đồng tình với quan điểm thứ nhất, bởi vì: Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP ngày 24/12/2007 từ khi ban hành cho đến nay vẫn chưa có văn bản nào thay thế, mặt khác trong cấu thành tội phạm của tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy giữa Điều 197 Bộ luật Hình sự 1999 và Điều 255 Bộ luật Hình sự 2015 là giống nhau cho nên Thông tư số 17 vẫn có giá trị vận dụng phù hợp và không trái với Bộ luật Hình sự năm 2015. Đối với quan điểm thứ hai Việc vận dụng Công văn số 89 và 02 của TANDTC về giải đáp nghiệp vụ là không đúng. Bởi vì Công văn số 89 và 02 chỉ là văn bản hướng dẫn nghiệm vụ trong ngành không giá trị pháp lý và không được đưa vào viện dẫn. Ngoài ra tại khoản 2 Điều 156 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn, Như vậy rõ ràng Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP ngày 24/12/2007 của Bộ công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ tư pháp có giá trị pháp lý cao hơn so với Công văn số 89/TANDTC-PC ngày 30-6-2021 và Công văn số 02/TANDTC-PC ngày 02-8-2021 của Tòa án nhân dân tối cao về giải đáp nghiệp vụ thì hành vi cung chấp ma túy.
Trên đây quan điểm và bình luận của tác giả về quy định của pháp luật hiện hành trong tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy rất mong được sự trao đổi, đóng góp ý kiến của quý bạn đọc.
Trịnh Hoàng VKS Trạm Tấu