Đừng cố chen vào đại học để có thể phải trả giá bằng thời gian, tiền bạc và tuổi trẻ
Nhiều bạn học sinh vì ước vọng của gia đình nên nhắm mắt, chen chân vào học đại học trong khi bản thân không đủ năng lực.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2019, cả nước có gần một triệu sĩ tử đăng ký dự thi. Giai đoạn này nhiều bạn băn khoăn nên đi học đại học hay đi học nghề trước khi đi làm. Thật sự khi tốt nghiệp PTTH ở tuổi 18, hầu hết các em còn rất mơ hồ về thế giới bên ngoài, cũng như mơ màng công việc của mình trong tương lai.
Những năm 2000 về trước, người nào đậu đại học thì liên hoan linh đình. Đậu đại học là sự kiện vô cùng hoành tráng. Vì hồi đó đậu đại học thực sự xa vời đối với các sĩ tử. Tốt nghiệp đại học là có vị trí làm việc tốt, công việc với mức lương cũng ổn định.
Còn thực tế bây giờ tốt nghiệp đại học nghe như phổ cập rồi thì phải, nếu không nói là quá bình thường. Bởi thời buổi kinh doanh, các trường đại học mọc lên như nấm, thậm chí chỉ cần đủ 8, 9 điểm cũng đậu đại học. Thế là người người đi học đại học, nhà nhà cho con đi học đại học. Với suy nghĩ "học xong đại học sẽ có ngay một công việc ổn định, nhẹ nhàng và lương cao".
Rồi các bạn đi học đại học với thời gian 4 năm, 5 năm, 6 năm hoặc 7 năm, thậm chí 8 năm. Có bạn học dở năm 2, 3 thì nghỉ học với vô vàn lý do: nào là khởi nghiệp, do có bầu ngoài ý muốn, do đánh nhau, do ham "bốc bát họ" thế là báo về cho bố mẹ một khoản nợ khổng lồ và bỏ học đại học luôn... Muôn vàn câu chuyện khi học đại học. Nếu bạn tích cực đi làm thêm và được học bổng thì còn đỡ. Còn nếu không hàng tháng, vẫn cõng tiền của bố mẹ lên tiêu mà không biết rằng để có số tiền đó, bố mẹ và người thân phải một nắng hai sương vất vả, chắt chiu, nhịn ăn, nhịn mặc để dành dụm cho con ăn và học đại học.
Khi còn ngồi trên ghếđại học thì vô vàn ảo mộng. Học xong đi làm mấy nghìn đô một tháng. Kiếm thật nhiều tiền để: mua nhà, mua xe và đi du lịch. Hầu hết chúng ta đi học là để thay đổi số phận và có một tương lai tốt nhất. Các bạn nam thì sẽ ở lại thành phố lập nghiệp. Ra trường làm cho các tập đoàn lớn nước ngoài. Còn các bạn nữ mơ ước học xong có một công việc ổn định để lấy được một anh chồng tử tế. Một số bạn nữ xinh đẹp ước mơ mạnh hơn là kiếm được anh chồng ở thành phố, nhà giàu để đổi thay số phận.
Thực tế có rất nhiều bạn trẻ chăm chỉ, học giỏi thì chưa tốt nghiệp đại học đã được các công ty lớn để ý. Những người đó học xong đã có thể tự lập nghiệp và giờ họ rất thành công. Có thành quả đó là do năng lực và sự chăm chỉ học hành và cộng thêm chút may mắn. Hầu hết các bạn đó đều là những người tốt nghiệp các trường đại học top đầu cả nước.
Còn các bạn có năng lực học tập hạn chế nhưng vẫn cố gắng chen chân vào các trường đại học thì sao? Ra trường ở nhà vài tháng là đã chán ngán lắm rồi. Đi đâu gặp ai câu đầu tiên hỏi là: đã làm ở đâu rồi? Rồi ai cũng có việc làm cả thôi: Nhân viên kinh doanh, tiếp thị, shipper, phục vụ quán ăn, quán nhậu, quán cafe, bảo vệ, lái taxi, công nhân, bán trà đá, tự kinh doanh riêng hay về quê mở trang trại ... Đủ các loại công việc mà đại học không dạy. Lúc này các bạn nhận ra cái bằng đại học có giá trị gì đâu?
Khổ nhất là các bạn tốt nghiệp đại học phải giấu bằng xin làm công nhân. Mà khốn khổ xin làm công nhân bây giờ cũng đâu có dễ. Các khu công nghiệp thì không cần thầy. Họ chỉ cần những người có tay nghề.
Từ trước đến nay, những người đi học sung sướng không phải lo nghĩ, bố mẹ chu cấp tiền đều đều. Luôn nghĩ "mình học đại học ra phải làm công việc văn phòng, sạch sẽ, nhẹ nhàng, lương cao". Nên khi làm công nhân bị chửi "Học đại học mà dốt thế" lại thấy ấm ức... nhưng chuyện đó quá bình thường đối với sự cạnh tranh công việc hiện nay.
Chúng ta nên nhớ một điều: Làm gì cũng được miễn sao không trái với đạo đức và vi phạm pháp luật là được.Cả nước năm 2018 có 48 triệu người trong độ tuổi lao động [trong đó có hơn 4 triệu công chức, viên chức đang làm việc]. Nên phải nghĩ rằng: Họ làm công nhân được thì mình cũng làm được, bởi chúng ta đều là con người như nhau. Mỗi một năm khoảng 500.000 sinh viên ra trường đủ các loại ngành. Thống kê cho thấy năm 2018 có 65% người làm trái ngành, 511.000 người thất nghiệp.
Nhiều bạn mới ra trường cầm bằng đại học đi xin việc cứ tưởng mình là giỏi. Cứ đòi phải làm quản lý, lương 8 con số. Trong khi kinh nghiệm chưa có, ngoại ngữ thì kém, tin học thì yếu. Các bạn ảo tưởng quá. Hãy tỉnh mộng đi nhé. Nếu muốn làm sếp hãy bắt đầu làm nhân viên. Muốn làm ông chủ hãy bắt đầu từ làm thuê. Muốn bán cafe hãy xin làm chạy bàn. Muốn mở quán cơm hãy xin làm chân nhặt rau..... Lương cao yêu cầu: Kỹ năng cứng, kỹ năng mềm, trình độ ngoại ngữ, tin học... bạn đã đáp ứng đủ chưa? Các công ty đôi khi họ không cần trình độ đại học đâu. Họ tuyển người dựa trên năng lực mà người ấy đang có. Các bạn cứ giữ thái độ đó thì mãi thất nghiệp thôi. Ra ngoài xã hội nhiều người tài giỏi lắm. Núi này đã cao núi khác còn cao hơn. Thời buổi này liệu có ai định nghĩa được thế nào là: công việc ổn định, lương cao không? Có phải là cái công việc ngồi văn phòng điều hòa, sáng đi tối về, nghỉ thứ 7, chủ nhật, cuối tháng nhận mấy nghìn đô không? Xin lỗi các bạn nhé. Người làm ra ba, bốn nghìn đô/tháng bạn có biết công việc của họ căng thẳng, áp lực như thế nào không? Thời gian họ làm việc nhiều như thế nào không?
Thế còn các bạn học xong PTTH lựa chọn đi học nghề thì sao? Thời gian học ngắn hơn, không bị áp lực trong quá trình học, tốt nghiệp có nghề rồi đi làm luôn, chi phí cho quá trình học ít, không bị áp lực về tài chính đối với gia đình và bản thân Các bạn có tay nghề, có công việc ổn định, thậm chí còn quản lý toàn các bạn học đại học. Có bạn thành lập doanh nghiệp làm ăn rất phát đạt. Có bạn học nghề xong đi xuất khẩu lao động nên biết ngoại ngữ, một trong những kỹ năng đang là lợi thế trong cạnh tranh việc làm hiện nay. Tuy các việc trên có khởi đầu hơi vất vả nhưng thu nhập và cuộc sống các bạn ấy lại rất ổn định.
Thời gian qua, nhiều người cũng đã vỡ mộng đại học. Bởi vì:
1. Nhiều trường đại học tuyển sinh quá ồ ạt, lại có quá nhiều trường đại học nên gây ra loạn ngành nghề.
2. Hầu hết các trường chưa chú trọng đến kỹ năng thực hành.
3. Người học không định hướng nghề nghiệp rõ ràng trước khi đi học. Thích là học, đậu là học.
Chính vì vậy, nếu các bạn đang băn khoăn có nên đi học đại học hay học nghề, tôi xin có vài ý khuyên bạn như thế này:Bạn nên đi học đại học khi bạn đã có người định hướng rõ về công việc của bạn sau này. Gia đình bạn có điều kiện về tài chính và điều quan trọng nhất là năng lực học tập của bạn phải giỏi hơn số còn lại. Nếu bạn không có những điều kiện như trên thì bạn nên lựa chọn học nghề rồi đi làm. Học nghề rồi đi làm sớm hoặc xuất khẩu lao động sẽ có tích lũy sớm.
Cho dù, các bạn lựa chọn học đại học hay học nghề, xinhãy trang bị thật tốt cho mình các kỹ năng, nhất là kỹ năng nghề nghiệp mà mình đã lựa chọn. Hãy luôn ưu tiên việc trau dồi kiến thức, cách làm người, cách đối nhân xử thế trong gia đình, xã hội. Các bạn nên trang bị thật tốt về công nghệ thông tin và ngoại ngữ để sau khi tốt nghiệp đại học hay học nghề các bạn sẽ tìm được một công việc tốt.
Hãy định hướng và lựa chọn cho tương lai của các bạn ngay từ bây giờ. Đừng phí thời gian, tiền bạc cho những thứ không cần thiết. Nếu lựa chọn không đúng đắn các bạn có thể trả giá bằng thời gian, tiền bạc và tuổi trẻ.
ST