PHÒNG GD & ĐT THANH OAITRƯỜNG THCS THANH CAOĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆNNăm học 2014-2015Môn: Ngữ văn - Lớp 9Thời gian: 150 phút [Không kể thời gian giaođề]Câu 1 [2.0 điểm]:Cảm nhận của em về câu thơ:Cỏ non xanh tận chân trời,Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.[Nguyễn Du, Truyện Kiều - SGK Ngữ văn 9, tập 1]Câu 2: [3 điểm]Có một câu danh ngôn:“Người bạn tốt nhất bao giờ cũng là người đến với ta trong những giây phútkhó khăn, cay đắng nhất của cuộc đời”.[M.Gorki]Em hãy viết một văn bản nghị luận ngắn [khoảng 1 trang giấy thi] trìnhbày những suy nghĩ của em về quan niệm trên.Câu 3 [5.0 điểm]:“Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long- Một bài ca ca ngợi những conngười có lẽ sống cao đẹp đang lặng lẽ quên mình cống hiến cho Tổ quốc.Từ hiểu biết của em về tác phẩm hãy làm sáng tỏ nhận định trên.-------------------HẾT-------------------PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG THCS THANH CAOĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆNNăm học 2014-2015Môn: Ngữ văn - Lớp 9Thời gian: 150 phút [Không kể thời gian giao đề]HƯỚNG DẪN CHẤMCâu 1. [2.0 điểm]Yêu cầu:Học sinh chỉ cần chỉ ra được đó là một bức họa thiên nhiên mùa xuân tuyệtđẹp. Bức họa ấy có:- Màu xanh non của cỏ xuân trải rộng tới chân trời – phông nền của bức tranh[0.5 đ]- Trên nền xanh non ấy điểm xuyết vài bông hoa trắng, tạo ra sự hài hòa vềmàu sắc[0.5 đ]- Một bức tranh thiên nhiên về mùa xuân: mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống;khoáng đạt, trong trẻo; nhẹ nhàng, tinh khiết[1,0 đ]Câu 2: [3 điểm]“Người bạn tốt nhất bao giờ cũng là người đến với ta trong những giây phútkhó khăn, cay đắng nhất của cuộc đời”. [M.Gorki]Viết văn bản nghị luận ngắn[khoảng 1 trang giấy thi], trình bày những suy nghĩcủa em về quan niệm trên.a.Yêu cầu về kỹ năng[1đ]Học sinh tạo lập được một văn bản nghị luận ngắn[khoảng 1 trang giấy thi],trình bày những suy nghĩ của mình về vấn đề nêu ở đề bài.Bố cục ba phần rõ ràng, lập luận chặt chẽ, thuyết phục. Văn viết trong sáng,diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; chữ viết cẩn thận.b.Yêu cầu về kiến thức: [2đ]Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần làm rõ các ýchính sau:* Giải thích, chứng minh: [1đ]- Trong cuộc sống, con người thường có nhiều bạn bè nhưng không phải aicũng là người dám đến với ta trong những thời điểm khó khăn nhất của cuộc đờita.- Người bạn tốt nhất là người sẵn sàng cùng ta đối mặt với khó khăn, hoạnnạn, giúp ta vượt qua khó khăn, giữ vững niềm tin để vươn lên.[Học sinh lấy dẫn chứng trong đời sống để chứng minh]* Nhận định, đánh giá: [1đ]Quan niệm của M. Gorki là một quan niệm đúng đắn về tình bạn. Quan niệmđó giúp mỗi người chúng ta hiểu rõ hơn sự đẹp đẽ của tình bạn, xây dựng đượccách nhìn đúng đắn về một người bạn tốt.c. Biểu điểm cụ thể:- Điểm 2,5- 3,0: Đáp ứng tốt yêu cầu trên, bố cục hợp lí, nội dung chặt chẽ,giàu sức thuyết phục, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ.- Điểm 1,5 – 2,0: Đáp ứng phần lớn các yêu cầu trên, văn viết trôi chảy, mạchlạc, có sức thuyết phục; có thể mắc một vài lỗi diễn đạt.- Điểm 0,5 – 1,0: Hiểu đúng được vấn đề nêu ra nhưng chưa sâu sắc, còn mắcvài lỗi diễn đạt.- Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề hoặc bỏ giấy trắng.Câu 3. [5.0 điểm]1. Yêu cầu về kĩ năng:- Học sinh phải xác định được đây là kiểu bài nghị luận văn học nhằm làmsáng tỏ một nhận định.- Bố cục phải rõ ràng, chặt chẽ, văn phong trôi chảy và có chất văn.2. Yêu cầu về kiến thức:- Dẫn dắt vấn đề một cách trôi chảy, ấn tượng, khái quát được vẻ đẹp chungcủa những con người thầm lặng cống hiến [1.0đ]- Làm sáng tỏ vẻ đẹp của từng con người trong sự thầm lặng cống hiến[3.0đ]+ Anh thanh niên là một con người yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm caođối với công việc khi thấy công việc của mình gắn liền với công việc của nhiềungười khác; Anh biết quan tâm đến mọi người, sống chân thành, cởi mở, khiêmtốn…+ Ông kĩ sư vườn rau âm thầm tìm xem cách ong thụ phấn để rồi tự taymình thụ phấn để cho rau su hào được nhiều hơn, ngon hơn …+ Người cán bộ nghiên cứu sét cũng sẵn sàng hi sinh hạnh phúc riêng tưcủa đời mình, 11 năm mà không dám xa cơ quan một ngày, mải mê trên hànhtrình đi tìm bản đồ sét cho đất nước…Họ là những con người luôn tự hỏi mình đã làm gì cho Tổ quốc, hi sinhquyền lợi của cái riêng, mà vì cái chung, vì độc lập tự do vì hạnh phúc của nhândân- Khái quát vấn đề và liên hệ bản thân.[1.0đ]3. Biểu điểm:- Điểm 5: Bài làm đạt được những yêu cầu trên, có tính sáng tạo, văn viếtmạch lạc, cảm xúc, trong sáng- Điểm 3-4: Bài viết phân tích được những đặc điểm riêng nhất của cácnhân vật; biết nhận xét, đánh giá nhân vật; làm nổi rõ vấn đề; Bài viết cókết cấu chặt chẽ, lời văn mạch lạc, giàu cảm xúc; hạn chế được lỗi diễnđạt.- Điểm 1-2: Bài viết giới thiệu một cách chung chung về nhân vật; phântích không sâu; không biết tổng hợp, khái quát làm nổi rõ vấn đề; bố cụclỏng lẻo; văn viết lủng củng; mắc lỗi diễn đạt nhiều.- Điểm 0: Bài viết quá sơ sài hoặc sai nghiêm trọng về nội dung, phươngpháp.
rong đời sống, mỗi người đều có rất nhiều mối quan hệ, trong đó có tình bạn. Tình bạn được coi là thứ tình cảm thiêng liêng của con người trong xã hội. Tuy nhiên, bạn ai cũng có rất nhiều nhưng để có người bạn tri âm tri kỉ, thủy chung, sống chết có nhau thì rất hiếm. Theo quan niệm của M.Gorki: “Người bạn tốt nhất bao giờ cũng là người đến với ta trong những giây phút khó khăn nhất của cuộc đời”.
Quan niệm ấy thật chí lí. Bởi tình bạn là tình cảm gắn bó thân thiết của hai người hay của một nhóm có những nét chung về tính tình, sở thích, ước mơ, lí tưởng, tình cảm…Cái đáng quý nhất của tình bạn là sự chân thành, yêu thương, thủy chung, gắn bó với nhau, nhất là khi gặp hoạn nạn, những phút giây cay đắng của cuộc đời ta luôn có bạn ở bên an ủi, động viên, chia sẻ với ta.
Người bạn tốt nhất của ta là người luôn chân thành chỉ cho ta thấy khuyết điểm để ta tiến bộ. Luôn đồng cảm, chia sẻ vui buồn với ta. Luôn là người trung thành đáng tin cậy để ta có thể dốc bầu tâm sự. Đó là người bạn không tham lam, lợi dụng lòng tốt hoặc phản bội ta. Luôn có mặt lúc ta cần nhất…Đó là người bạn tri kỉ quý giá như ta quý giá bất kì thứ gì trên đời ta có. Trong thực tế cuộc sống bộn bề, để có được tình bạn lí tưởng ấy thật hiếm, bởi lẽ: “ Vạn lạng hoàng kim còn dễ kiếm/ Thế gian tri kỉ thật khó tìm” – Lí Bạch. Nói là khó nhưng trong cuộc đời mỗi người ai chẳng có một vài người bạn thân thiết, tri kỉ, sống chết có nhau. Nhờ có tình bạn đẹp mà ta thấy cuộc đời có ý nghĩa hơn, vui hơn, vững bước trên con đường đầy khó khăn của cuộc sống. Nếu ta có một tình bạn tốt sẽ giống như ta có chỗ dựa tinh thần, bờ vai ấm như bao thứ tình cảm thiêng liêng khác, và nhiều khi có lẽ còn hơn thế nữa.
Song không phải cuộc sống luôn ban cho ta những điều tốt đẹp. Chúng ta vẫn gặp phải những người bạn xấu trên đường đời của mình. Nhân gian từng có câu “giàu vì bạn” nhưng lại có câu răn dạy người đời “tin bạn mất bò”. Người ta có thể giàu có, hạnh phúc vì bạn nhưng người ta cũng có thể khốn đốn vì bạn. Nếu ta chơi với những người bạn tham lam, ích kỉ, lợi dụng lòng tốt của bạn để trục lợi, phản bạn, hoặc khi bạn gặp phải khó khăn hoạn nạn thì xa lánh: “Khi vui thì vỗ tay vào/ Đến khi hoạn nạn thì nào thấy ai”, hoặc thấy bạn mắc sai lầm không giúp bạn thì thôi lại còn nói xấu, hạ thấp “giậu đổ bìm leo”, đạp lên bạn bè để tự tôn bản thân mình. Vì thế các bề trên của chúng ta luôn nhắc nhở “chọn bạn mà chơi” là thế. Chơi với bạn tốt ta sẽ học được nhiều điều hay ở bạn, giúp ta hoàn thiện mình hơn.
Ở tuổi nào cũng vậy, cần xây dựng cho mình một tình bạn đẹp, một người bạn tốt. Luôn sống với nhau chân thành, trung thành, tin cậy, tôn trọng, bảo vệ, giúp đỡ lẫn nhau, thẳng thắn chỉ cho nhau lỗi lầm để cùng nhau tiến bộ.
Tình bạn thực sự là thứ tình cảm thiêng liêng, cao quý mà ngay từ xa xưa ông cha ta đã rất coi trọng. Vì thế mới có những huyền thoại về tình bạn như Lưu Bình – Dương Lễ, tình bạn đẹp như Nguyễn Khuyến – Dương Khuê, Hạo Nhiên – Lí Bạch…Ta hãy sống tốt với bạn, trao cho bạn những tình cảm chân thành để ta cũng được đón nhận từ bạn những tình cảm chân thành như thế.
Những câu hỏi liên quan
☘Những chuyện không cần giải thích kia, vào giây phút bạn nói ra, bạn đã thua.
☘Những phiền não trong cuộc đời được gói gọn trong 12 chữ: Không buông được, nghĩ không thông, nhìn không thấu, quên không nổi!
☘Người không quan tâm đến tôi, bạn dựa vào cái gì mà bảo tôi phải tiếp Người ta nghĩ sao về bạn, không có liên quan gì đến bạn. Bạn sống thế nào, cũng không có liên quan gì đến người ta.
☘Thể diện rốt cuộc bao nhiêu tiền một cân? Tại sao chúng ta phải để tâm đến cách nhìn của người khác.
☘Có một ngày bạn sẽ hiểu, lương thiện khó hơn thông minh nhiều. Thông minh là một loại tài năng thiên phú, còn lương thiện lại là một sự lựa chọn.
☘Trong cuộc sống, giai đoạn khó khăn nhất không phải là không ai hiểu bạn, mà là… bạn không hiểu chính mình.
☘Cuộc đời này thật ngắn ngủi, đừng dành… dù chỉ một phút cho những ngườ
☘Những chuyện không cần giải thích kia, vào giây phút bạn nói ra, bạn đã thua.
☘Những phiền não trong cuộc đời được gói gọn trong 12 chữ: Không buông được, nghĩ không thông, nhìn không thấu, quên không nổi!
☘Người không quan tâm đến tôi, bạn dựa vào cái gì mà bảo tôi phải tiếp Người ta nghĩ sao về bạn, không có liên quan gì đến bạn. Bạn sống thế nào, cũng không có liên quan gì đến người ta.
☘Thể diện rốt cuộc bao nhiêu tiền một cân? Tại sao chúng ta phải để tâm đến cách nhìn của người khác.
☘Có một ngày bạn sẽ hiểu, lương thiện khó hơn thông minh nhiều. Thông minh là một loại tài năng thiên phú, còn lương thiện lại là một sự lựa chọn.
☘Trong cuộc sống, giai đoạn khó khăn nhất không phải là không ai hiểu bạn, mà là… bạn không hiểu chính mình.
☘Cuộc đời này thật ngắn ngủi, đừng dành… dù chỉ một phút cho những ngườ