Cách xác định hàm số đồng biến nghịch biến trên khoảng
Tìm khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số cực hay, có lời giải
Show
Trang trước Trang sau
Bài giảng: Cách xét tính đơn điệu của hàm số - Cô Nguyễn Phương Anh (Giáo viên Tôi) Dựa vào tính đơn điệu của hàm số: Cho hàm số y = f(x) xác định trên K. Khi đó: Hàm số nghịch biến trên K ⇔ f'(x) ≤ 0, ∀ x ∈ K Hàm số đồng biến trên K ⇔ f'(x) ≥ 0, ∀ x ∈ K Ghi nhớ: f'(x) = 0 chỉ tại một số hữu hạn điểm hoặc vô hạn điểm rời rạc trên K. Chú ý: Nếu đồ thị hàm f'(x) nằm bên dưới Ox trên khoảng K ⇒ f'(x) < 0; ∀ x ∈ K nên hàm f(x) nghịch biến trên K. Nếu đồ thị hàm f'(x) nằm bên trên Ox trên khoảng K ⇒ f'(x) > 0; ∀ x ∈ K nên hàm f(x) đồng biến trên K. Ví dụ 1: Cho hàm số f(x) có bảng biến thiên như sau: Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng nào dưới đây? Lời giải Chọn D Vì f'(x) > 0, ∀ x ∈ (-∞;-1)∪(0;1) nên hàm số đã cho đồng biến trên mỗi khoảng (-∞;-1) và (0;1). Ví dụ 2: Cho hàm số y = f(x) có bảng biến thiên như hình dưới đây. Mệnh đề nào sau đây là đúng? Lời giải Chọn C Dựa vào bảng biến thiên ta thấy hàm số Ví dụ 3: ho hàm số y = f(x) xác định, liên tục trên R và có đạo hàm f'(x). Biết rằng hàm số f'(x) có đồ thị như hình vẽ bên. Mệnh đề nào sau đây đúng? Lời giải Chọn B Ta có f'(x) < 0 trên khoảng ( 0; +∞) nên hàm số y = f(x) nghịch biến trên khoảng ( 0; +∞). Bài 1: Cho hàm số y = f(x) xác định trên R\{-1}, liên tục trên mỗi khoảng xác định và có bảng biến thiên như hình sau. Mệnh đề nào dưới đây đúng? A. Hàm số nghịch biến trên khoảng (-∞;-1). B. Hàm số nghịch biến trên khoảng (-∞;+∞). C. Hàm số đồng biến trên khoảng (-1;+∞). D. Hàm số đồng biến trên khoảng (-∞;1). Lời giải Chọn A Dựa vào bảng biến thiên ta thấy trên khoảng (-∞;-1) đạo hàm y' < 0 nên hàm số nghịch biến. Bài 2: Cho hàm số y = f(x) có bảng biến thiên như sau Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng nào dưới đây? A. (-∞;0). B. (-1;1). C. (-1;0). D. (1;+∞). Lời giải Chọn C Dựa vào bảng biến thiên hàm số y = f(x) đồng biến trên các khoảng (-∞;-1) và (-1;0). Vậy hàm số đồng biến trên khoảng (-1;0). Bài 3: Cho hàm số y = f(x) liên tục trên R và có bảng biến thiên như sau Trong các mệnh đề sau, có bao nhiêu mệnh đề sai? i) Hàm số đã cho đồng biến trên các khoảng (-∞;-5) và (-3;-2). ii) Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng (-∞;5). iii) Hàm số đã cho nghịch biến trên khoảng (-2;+∞). iv) Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng (-∞;-2). A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Lời giải Chọn A Nhìn vào bảng biến thiên ta thấy đồ thị hàm số đã cho đồng biến trên khoảng (-∞;-2); nghịch biến trên khoảng (-2;+∞). Suy ra II. Sai; III. Đúng; IV. Đúng. Ta thấy khoảng (-∞;-3) chứa khoảng (-∞;-5) nên I Đúng. Vậy chỉ có II sai. ĐỒ THỊ HÀM Bài 4: Cho hàm số y = f(x) có bảng biến thiên như hình vẽ bên. Mệnh đề nào sau đây là sai? A. Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng (2;+∞). B. Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng (3;+∞). C. Hàm số đã cho đồng biến trên khoảng (-∞;1). D. Hàm số đã cho nghịch biến trên khoảng (0;3). Lời giải Chọn D Dựa vào bảng biến thiên ta thấy hàm số đồng biến trên các khoảng(-∞;1) và (2;+∞) Hàm số nghịch biến trên khoảng (1;2) Bài 5: Cho hàm số f(x) xác định trên R và có đồ thị hàm số y = f'(x) là đường cong trong hình bên. Mệnh đề nào dưới đây đúng? A. Hàm số f(x) đồng biến trên khoảng (1;2). B. Hàm số f(x) nghịch biến trên khoảng (0;2). C. Hàm số f(x) đồng biến trên khoảng (-2;1). D. Hàm số f(x) nghịch biến trên khoảng (-1;1). Lời giải Chọn B Dựa vào đồ thị hàm số y = f'(x) ta có: f'(x) > 0 ⇔ x ∈ (-2;0)∪(2;+∞)và f'(x) < 0 ⇔ x ∈ (-∞;-2)∪(0;2). Khi đó, hàm số y = f(x) đồng biến trên các khoảng (-2;0), (2;+∞) Hàm số y = f(x) nghịch biến trên các khoảng (-∞;-2),(0;2) Bài 6: Cho hàm số f(x) có đạo hàm f'(x) xác định, liên tục trên R và f'(x) có đồ thị như hình vẽ bên. Khẳng định nào sau đây là đúng? A. Hàm số f(x) đồng biến trên (-∞;1). B. Hàm số f(x) đồng biến trên (-∞;1) và (1;+∞). C. Hàm số f(x) đồng biến trên (1;+∞). D. Hàm số f(x) đồng biến trên R Lời giải Chọn C Dựa vào đồ thị hàm số f'(x), ta thấy f'(x) > 0, ∀ x ∈ (1;+∞) suy ra hàm số f(x) đồng biến trên (1;+∞). Bài 7: Hình bên là đồ thị của hàm số y = f'(x). Hỏi hàm số y = f(x) đồng biến trên khoảng nào dưới đây? A. (2;+∞). B. (1;2). C. (0;1). D. (0;1) và (2;+∞). Lời giải Chọn A Dựa vào đồ thị ta thấy f'(x) > 0, ∀ x > 2 nên y = f(x) đồng biến trên khoảng (2;+∞). Bài 8: Cho hàm số y = f(x) xác định và liên tục trên R và có đồ thị của đạo hàm y = f'(x) như hình bên dưới. Chọn phát biểu đúng khi nói về hàm số y = f(x) Lời giải Chọn C Ta thấy trên khoảng (0;3) đạo hàm mang dấu âm nên hàm số nghịch biến trên (0;3). Vì thế f(0) > f(3) Bài 9: Hàm số f(x) có đạo hàm f'(x) trên R. Hình vẽ bên dưới là đồ thị của hàm số f'(x) trên R. Chọn đáp án đúng. A. Hàm số đồng biến trên khoảng (-2;+∞). B. Hàm số đồng biến trên khoảng (-∞;-1). C. Hàm số đồng biến trên khoảng (-1;+∞). D. Hàm số đồng biến trên khoảng (-∞;2). Lời giải Chọn C Dựa vào đồ thị hàm số f'(x) ta có bảng biến thiên sau: Suy ra hàm số đồng biến trên khoảng (-1;+∞). Bài 10: Cho hàm số y = f(x). Hàm số y = f'(x) có đồ thị như hình bên. Hàm số y = f(2 - x) đồng biến trên khoảng: A. (1;3). B. (2;+∞). C. (-2;1). D. (-∞;2). Lời giải Chọn C Ta có: (f(2 - x))'=(2 - x)'.f'(2 - x) = -f'(2 - x) Hàm số đồng biến khi .Vậy hàm số y = f(2 - x) đồng biến trên các khoảng (-2;1) và (3;+∞). Xem thêm các dạng bài tập Toán lớp 12 có trong đề thi THPT Quốc gia khác:
Giới thiệu kênh Youtube Tôi Trang trước Trang sau Xét tính đồng biến nghịch biến của hàm sốCập nhật lúc: 10:24 29-05-2015 Mục tin: LỚP 12 Hàm số đồng biến, nghịch biến khi nào?Giả sử K là một khoảng, một đoạn hoặc một nữa khoảng và y = f(x) là một hàm số xác định trên K.
+ Hàm số y = f(x) được gọi là đồng biến (tăng) trên K nếu: ∀ x1, x2 ∊ f (x1) < f (x2) + Hàm số y = f(x) được gọi là nghịch biến (giảm) trên K nếu: ∀ x1, x2 ∊ f (x1) > f (x2) Hàm số đồng biến hoặc nghịch biến trên K gọi chung là đơn điệu trên K. Nhận xét 1Nếu hàm số f(x) và g(x) cùng đồng biến (nghịch biến) trên D thì hàm số f(x) + g(x) cũng đồngbiến (nghịch biến) trên D. Tính chất này có thể không đúng đối với hiệu f(x) – g(x) Nhận xét 2Nếu hàm số f(x) và g(x) là các hàm số dương và cùng đồng biến (nghịch biến) trên D thì hàm số f(x)․g(x) cũng đồng biến (nghịch biến) trên D. Tính chất này có thể không đúng khi các hàm số f(x) và g(x) không là các hàm số dương trên D. Nhận xét 3Cho hàm số u = u(x) xác định với x ∊ (a;b) và u(x) ∊ (c;d). Hàm số f [u(x)] cũng xác định với x ∊ (a;b). Ta có nhận xét sau: Giả sử hàm số u = u(x) đồng biến với x ∊ (a;b). Khi đó, hàm số f [u(x)] đồng biến với x ∊ (a;b) ⇔ f(u) đồng biến với u(x) ∊ (c;d) Giả sử hàm số u = u(x) nghịch biến với x ∊ (a;b). Khi đó, hàm số f [u(x)] nghịch biến với x ∊ (a;b) ⇔ f(u) nghịch biến với u(x) ∊ (c;d) Định lí 1Giả sử hàm số f có đạo hàm trên khoảng K. Khi đó:
Định lí 2.Giả sử hàm số f có đạo hàm trên khoảng K. Khi đó:
Chú ý: Khoảng K trong định lí trên ta có thể thay thế bởi đoạn hoặc một nửa khoảng. Khi đó phải có thêm giả thuyết “Hàm số liên tục trên đoạn hoặc nửa khoảng đó”. Chẳng hạn: Nếu hàm số f liên tục trên đoạn [a;b] và f’(x) > 0, ∀ x ∊ (a;b) thì hàm số f đồng biến trên đoạn [a;b].Ta thường biểu diễn qua bảng biến thiên như sau: Định lí 3. (mở rộng của định lí 2)Giả sử hàm số f có đạo hàm trên khoảng K. Khi đó:
Tìm m để hàm số đồng biến trên khoảng nghịch biến trên khoảngTìm m để hàm số đồng biến trên khoảng nghịch biến trên khoảng là bài toán xuất hiện nhiều trong các đề thi THPTQG và trong các đề thi thử của các trường trên toàn quốc. Vậy làm thế nào để ôn tập và làm tốt dạng toán này? Bài viết dưới đây tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách để tư duy đối với dạng toán này. Đồng thời cũng chỉ cho các bạn một số phương pháp theo thứ tự ưu tiên để giải toán. Đọc bài viết để tìm hiểu thêm nhé. Tham gia Group để nhận được nhiều tài liệu cực xịn và hỗ trợ miễn phí từ mình: Click here! Nội Dung
Cách tìm các khoảng đồng biến, nghịch biến của hàm số dựa vào đồ thị và bảng biến thiên
Tìm các khoảng đồng biến, nghịch biếncủa hàm số dựa vào đồ thị và bảng biến thiênPhương pháp giải đồng biến nghịch biến – đơn điệu hàm sốNếu hàm số đồng biến trênKthì đồ thịđi lêntừ trái sang phải, nếu hàm số nghịch biến trênKthì đồ thịđi xuốngtừ trái sang phải. Chú ý tập xác định của hàm số. Bài tập xét tính đồng biên nghịch biến
Lời giải chi tiết Dựa vào bảng biến thiên ta thấy: Hàm số nghịch biến trên khoảng $\left( -1;1 \right)$ và đồng biến trên các khoảng $\left( -\infty ;-1 \right)$ và $\left( 1;+\infty\right)$ÞHàm số nghịch biến trên khoảng $\left( -1;0 \right)$.Chọn B.
Lời giải chi tiết Dựa vào bảng biến thiên ta thấy: Hàm số đồng biến trên các khoảng $\left( -\infty ;2 \right)$và $\left( 0;1 \right)$. Hàm số nghịch biến trên các khoảng $\left( -2;0 \right)$ và $\left( 1;+\infty\right)$.Chọn B.
Lời giải chi tiết Hàm số xác định trên tập $\mathbb{R}\backslash \left\{ 1 \right\}$. Dựa vào bảng biến thiên suy ra hàm số đồng biến trên các khoảng $\left( -\infty ;1 \right)$ và $\left( 1;3 \right)$. Hàm số nghịch biến trên khoảng $\left( 3;+\infty\right)$.Chọn D.
Lời giải chi tiết Tập xác định của hàm số là: $\left( -1;+\infty\right)\backslash \left\{ 4 \right\}$. Dựa vào bảng biến thiên suy ra hàm số đồng biến trên khoảng $\left( -1;2 \right)$ và nghịch biến trên mỗi khoảng $\left( 2;4 \right)$ và $\left( 4;+\infty\right)$.Chọn C.
Lời giải chi tiết Dựa vào đồ thị hàm số suy ra hàm số đồng biến trên khoảng $\left( -1;1 \right)$ và nghịch biến trên các khoảng $\left( -\infty ;-1 \right)$ và $\left( 1;+\infty\right)$.Chọn A.
Lời giải chi tiết Dựa vào đồ thị hàm số suy ra hàm số đồng biến trên khoảng $\left( -\infty ;-\sqrt{2} \right),\left( 0;\sqrt{2} \right)$ và nghịch biến trên các khoảng $\left( -\sqrt{2};0 \right)$ và $\left( \sqrt{2};+\infty\right)$.Chọn D. Luyện bài tập vận dụng tại đây! Lý thuyết Toán Lớp 12
CHUYÊN ĐỀ 1: HÀM SỐ
CHUYÊN ĐỀ 2: LOGARIT
CHUYÊN ĐỀ 3: TÍCH PHÂN
CHUYÊN ĐỀ 4: SỐ PHỨC
CHUYÊN ĐỀ 5: HÌNH HỌC KHÔNG GIAN
CHUYÊN ĐỀ 6: HÌNH HỌC TỌA ĐỘ
LuyenTap247.com Học mọi lúc mọi nơi với Luyện Tập 247 © 2021 All Rights Reserved. Tổng ôn Lý Thuyết
Câu hỏi ôn tập
Luyện Tập 247 Back to Top Phương pháp tìm m để hàm số đồng biến, nghịch biến trên khoảngCho hàm số f(x,m) xác định và có đạo hàm trên khoảng (a;b). Tìm giá trị của m để hàm số f(x,m) đơn điệu trên khoảng (a;b). 1. Tìm m để hàm số đơn điệu trên khoảngCho hàm số y = f( x) có đạo hàm trên khoảng (a, b): Như vậy muốn hàm số f(x) có đạo hàm trên khoảng (a;b) thì f(x) cần phải xác định và liên tục trên khoảng (a;b). Do đó để giải quyết bài toán tìm m để hàm số đồng biến trên khoảng cho trước hay tìm m để hàm số nghịch biến trên khoảng cho trước thì ta nên thực hiện theo thứ tự như sau: 2. Đánh giá đạo hàm khi có tham sốĐến bước này các bạn cần đưa ra sự lựa chọn phương pháp đánh giá đạo hàm. Theo thứ tự các bạn nên ưu tiên như sau: Cách 1: Cách 2: Cô lập tham số m Cô lập được tham số m từ bất phương trình f'(x,m) ≥ 0 với mọi x thuộc khoảng (a;b) chẳng hạn. Ta sẽ thu được bất phương trình dạng m ≥ g(x) với mọi x thuộc khoảng (a;b). Hoặc m ≤ g(x) với mọi x thuộc khoảng (a;b). Khi đó, hãy chú ý rằng nếu g(x) có giá trị lớn nhất hay nhỏ nhất thì: Còn trong trường hợp không có giá trị lớn nhất hay nhỏ nhất thì ta có thể xét đến cận trên đúng hoặc cận dưới đúng của g(x). Và lúc này dấu = cần xem xét cẩn thận. Cách 3: Nghiệm và dấu của tam thức bậc 2: Hai cách trên không sử dụng được nữa thì ta phải áp dụng các kiến thức về nghiệm và dấu của tam thức bậc 2 vào giải quyết. Tham khao thêm: BÀI VIẾT LIÊN QUAN
|