Trang chủ / Y học cổ truyền / Dược liệu
Nụ hoa tam thất được là thảo dược quen thuộc, có nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe. Đây được xem là bài thuốc chữa bệnh với chức năng an thần, tạo giấc ngủ sâu, giải tỏa căng thẳng,… Hãy cùng YouMed tìm hiểu ngay sau đây!
1. Mô tả dược liệu
1.1. Tên khoa học, danh pháp quốc tế
- Nụ hoa tam thất là nụ hoa của cây tam thất.
- Tên gọi khác: Kim bất hoán, điền thất nhân sâm, sâm tam thất,…
- Tên gọi theo khoa học: Panax pseudoginseng
- Thuộc họ: Dòng thực vật có hoa thuộc họ Cuồng Cuồng Araliaceae
1.2. Đặc điểm thực vật
Hoa tam thất là loại hoa khá đặc biệt và mang những đặc điểm nổi bật sau đây:
- Hoa mọc thành từng cụm nhỏ, tựa như chiếc ô, có màu sắc rất đẹp và bắt mắt. Hoa có màu xanh lục nhạt và thường ra hoa vào tháng 7 hàng năm và tháng 8 sẽ là thời điểm hoa nở rộ hơn.
- Khi chưa ra hoa, nụ hoa tam thất có kích thước rất nhỏ. Hoa khi nở bung sẽ có kích thước khoảng từ 6cm tới 8cm.
- Mỗi bông hoa có nhiều đài nhỏ, mỗi đài hoa dài khoảng 3cm và phần cuống ở đài sẽ dày hơn phần cuống ở nhụy.
1.3. Phân bố, thu hái, chế biến
Đây là loại hoa phù hợp tại những nơi có khí hậu mát mẻ, ôn hòa. Tại Việt Nam, ta có thể dễ dàng tìm kiếm loại cây này ở những tỉnh thành thuộc vùng núi phía Bắc: Lạng Sơn, Lào Cai và Hà Giang…
Ngoài ra, chúng còn xuất hiện tại một số tỉnh ở Trung Quốc: Quảng Tây, Giang Tây, Hồ Bắc và Vân Nam. Đặc biệt, tỉnh Vân Nam.
Hiện nay, với những công dụng của nụ hoa tam thất, loại cây này được nhân giống và nuôi trồng tại nhiều địa điểm, cơ sở trên nhiều tỉnh thành nước ta.
Chế biến: Sau khi thu hoạch hoa, làm sạch với nước rồi phơi hoặc sấy khô tùy theo mục đích. Sử dụng hoa tươi hoặc hoa khô ngâm với rượu trắng 40 độ. Hoa tam thất ngâm rượu trong khoảng 3 tháng để các dưỡng chất ngấm ra rượu và có thể sử dụng.
2. Thành phần hóa học
Về thành phần hóa học, trong nụ hoa tam thất có chứa hoạt chất nhân sâm rb1, rb2, axit amin như phenylalanin, leucin, valin, prolin,… các chất vô cơ như Fe và Ca…
3. Tác dụng dược lý
3.1. Theo Y học cổ truyền
- Theo dược thư cổ, nụ hoa tam thất có vị ngọt, tính mát.
- Ngoài ra, nụ hoa có công dụng thanh nhiệt [làm mát, giải nhiệt], bình can [điều hòa chức năng của tạng can] và an thần, trấn tĩnh, bổ huyết [chống thiếu máu], cầm máu, giảm đau, tiêu ứ huyết.
- Thường được dùng để chữa các chứng và bệnh như hoa mắt, chóng mặt, nhĩ minh, nhĩ lung [tai ù, tai điếc],…
Xem thêm: Bạch cập: Vị thuốc quý cầm máu hiệu quả
3.2. Theo Y học hiện đại
Với y học hiện đại, chúng chứa thành phần chính là hoạt chất của nhân sâm Rb1, Rb2.
- Tác dụng cho hệ thần kinh như an thần, trấn tĩnh, dễ ngủ và ngủ sâu giấc. Tăng cường máu lên não, giảm các chứng bệnh đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, choáng. Ngăn ngừa chứng lú lẫn ở người già;
- Nụ hoa tam thất có tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần, điều chỉnh rối loạn chuyển hóa mỡ, ngăn ngừa xơ vữa mạch máu, giúp tăng cường tuần hoàn máu.
- Chữa tăng huyết áp bởi nụ hoa tam thất có tác dụng hạ huyết áp. Phòng ngừa các biến chứng tim mạch, tai biến mạch máu não.
- Làm tăng lực cụ thể như giảm căng thẳng mệt mỏi, giúp tăng lực mạnh, tăng khả năng làm việc.
- Điều hòa hệ miễn dịch, ức chế vi khuẩn và siêu vi khuẩn, tăng cường hệ miễn dịch.
- Có khả năng ngăn ngừa, phòng chống bệnh ung thư, cụ thể là tác dụng ức chế sự hình thành và phát triển của khối u.
- Bảo vệ tế bào gan, tăng cường chức năng giải độc gan, hạ men gan.
- Ổn định đường huyết và từ đó, giảm các biến chứng do bệnh đái tháo đường gây ra.
- Làm đẹp, giảm thừa cân: chống lão hóa, điều chỉnh rối loạn chuyển hóa mỡ, hỗ trợ chữa và phòng chống mụn, nám da, giúp cho làn da sáng đẹp.
4. Liều dùng, cách dùng
Cách sử dụng nụ hoa tam thất trong trị liệu rất đơn giản:
- Cho 3 – 5 g nụ hoa vào ấm, lấy 100ml nước sôi chế vào ấm lắc nhẹ rồi đổ nước đó đi.
- Cho thêm 500ml nước sôi vào ấm, để ủ sau 5 – 10 phút cho ngấm là dùng được. Uống khi nào hết vị ngọt đắng thì thôi.
5. Lưu ý khi sử dụng
- Người có tiền sử huyết áp thấp không nên dùng.
- Không dùng nụ hoa tam thất cho phụ nữ có thai và trẻ em dưới 2 tuổi.
- Phụ nữ bị rong kinh không nên sử dụng bởi nụ hoa tam thất có thể khiến kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn.
- Người có tiền sử bị dị ứng với hoa tam thất, nếu dùng bị đau bụng, đi ngoài có thể dừng lại.
Xem thêm: Tìm hiểu huyết áp thấp có uống được hoa tam thất không?
Quý bạn đọc và người thân không nên tự ý sử dụng hoặc nghe theo bài thuốc kinh nghiệm. Quý bạn đọc hãy đến bác sĩ để hiểu rõ tình trạng cơ thể và tham vấn ý kiến. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích. Chúng tôi mong muốn nhận được phản hồi cũng như sự quan tâm của quý bạn đọc ở bài viết khác. YouMed luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!
Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.
- Đỗ Tất Lợi [2006]. Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam. Nhà xuất bản Y học
Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người
Trong cuộc sống hiện nay, hoa tam thất được sử dụng một cách rộng rãi và rất được ưa chuộng. Tuy nhiên rất nhiều người vẫn chưa biết cách dùng hoa tam thất và cách bảo quản nụ hoa tam thất như thế nào cho thật hiệu quả và phù hợp. Chính vì thế, dưới đây là những chia sẻ của chúng tôi về cách sử dụng nụ hoa tam thất.
Nụ tam thất dùng để nấu ăn rất ngon miệng
Cách dùng nụ hoa tam thất khô rất đa dạng. Hoa tam thất còn có thể dùng để nấu ăn, hãm trà, ngâm rượu... đều có tác dụng rất lớn đối với sức khỏe con người.
Có rất nhiều người là tín đồ của những đồ ăn có vị đắng như trứng xào mướp đắng. Và nếu bà nội trợ nào có niềm đam mê với đồ ăn có vị đắng thì không thể nào bỏ qua được công thức nấu ăn từ hoa tam thất này đó là món thịt xào hoa tam thất.
Trước tiên, bạn cần chuẩn bị nguyên liệu gồm:
- 300g thịt bò hoặc thịt lợn nạc
- 100g hoa tam thất tươi hoặc có thể khô
- Hành lá, cà chua, tỏi, hạt tiêu đen, và các gia vị cần thiết khác.
- Sau đó các nguyên liệu đem rửa sạch, thịt bò thái miếng nhỏ vừa ăn. Hành lá cắt khúc dài 2cm, cà chua bổ múi cau. Tỏi bóc vỏ và băm nhỏ. Đối với hoa tam thất khô bạn cần ngâm trong nước khoảng 15 phút để hoa ngấm nước và tươi trở lại
- Cuối cùng là bắt tay vào nấu
- Phi thơm tỏi băm với dầu ăn
- Cho thịt bò vào đảo nhanh cùng với lửa lớn
- Sau đó cho hoa tam thất cùng với cà chua vào xào chung, nêm nước mắm, mì chính và xì dầu để cho đến khi vừa miệng
- Đảo nhanh tay, tắt bếp và cho hành lá và đảo qua cho đều, cuối cùng bày thức ăn lên đĩa và rắc một chút tiêu đen là bạn đã sở hữu một món ăn thịt xào tam thất ngon và bổ dưỡng rồi đó.
Cách pha trà nụ hoa tam thất
- Hãm nụ hoa tam thất là một cách sử dụng nụ hoa tam thất một cách đơn giản và dễ sử dụng.
Để có một ấm trà hoa tam thất thơm ngon, bạn cần chuẩn bị:
- 5-10 nụ hoa tam thất
- 500ml nước sôi
- Một ấm pha trà
- Sau đó là pha trà
- Đầu tiên bạn cần tráng trà như pha chè bình thường
- Sau đó cho 300 ml nước còn lại vào ấm, đậy nắp lại để khoảng 10 phút cho trà ngấm là sử dụng được
- Mỗi ngày bạn chỉ nên thay 2 lần nước trà và sử dụng ngay trong ngày. Có thể uống vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, sau ăn 30 phút hoặc có thể uống thay trà bình thường để có hiệu quả tốt nhé
- Mỗi ngày một người chỉ cần sử dụng 5-10 nụ là đủ.
Cách bảo quản nụ hoa thất khô
Đối với loại hoa tam thất khô này đã được sấy khô ở nhiệt độ chính vì vậy chúng ta chỉ việc cho vào lọ thủy tinh, đậy kín nắp để ở nơi khô thoáng, không bị ảnh hưởng bởi ánh nắng trực tiếp.
Hoa tam thất khô có thời gian sử dụng dài hơn hoa tam thất tươi tầm khoảng 5 đến 6 tháng với điều kiện bảo quản đúng cách không bị ẩm ướt hoặc mốc. sau thời gian được quy định là hạn sử dụng là 6 tháng, hoa tam thất vẫn sử dụng được. tuy nhiên sẽ mất đi vị đắng , mùi hương đặc trưng của nụ hoa tam thất nữa.
Hoa tam thất là một loại thuốc quý có tác dụng với sức khỏe con người. từ những chia sẻ và cách dùng trên chắc hẳn bạn đã biết cách làm sao để chăm sóc sức khỏe của mình và gia đình một cách tốt nhất.