Cách đấu công tắc quạt treo tường

Skip to content

Cách đấu công tắc quạt treo tường

1. Cấu tạo của quạt treo tường:

  •  Tương tự như cấu tạo quạt cây thì quạt treo tường cũng có các bộ phận cơ bản là cánh quạt, lồng quạt, động cơ quạt, thân quạt, đế quạt.
  • Động cơ quạt: động cơ quạt là bộ phận tạo động lực bằng điện thông qua nguyên lý điện từ . Động cơ chính là con tim tạo nên sức gió cho chiếc quạt. Động cơ quạt điện ngày nay được tạo ra với những tiêu chuẩn khắt khe về hiệu suất của động cơ, độ rung, tiếng ồn khi hoạt động. Chiếc quạt được coi là chất lượng tốt nếu như có độ rung, tiếng động yếu và ít tạo ra sức nóng.
  • Cánh quạt: là bộ phận trực tiếp tạo ra gió. Thông qua tác động quay của động cơ làm cánh quạt chuyển động, sự chuyển động này tạo nên sự chênh lệch áp suất giữa phía trước sau và từ đó tạo nên gió. Ngày nay một số mẫu cánh sau: loại 3 hoặc 5 cánh, loại cánh mỏng và cánh dày. Yếu tố tạo nên hiệu quả cho cánh đó là sức gió mạnh khi quạt chạy, thiết kế cánh sẽ quyết định điều này.
  • Thân quạt: Thân quạt là phần đỡ động cơ và cánh quạt giúp cho quạt đứng được đúng vị trí khi hoạt động. Thân quạt thường được thiết kế động có thể tháo lắp vào hoặc tháo ra khi cần thiết.
  • Lồng quạt: là bộ phận đơn giản nhất của quạt nhưng lại có ý nghĩa quan trọng có tác dụng bảo vệ tránh nguy hiểm tới người sử dụng quạt, tránh những va chạm giữa quạt với người sử dụng.
  • Ngoài ra ở một số mẫu quạt treo tường hiện đại còn có thêm điều khiển từ xa.

2. Nguyên lí hoạt động của quạt điện:

  • Khi có dòng điện chạy trong dây dẫn quấn trên lõi sắt từ ( hay gọi là phe silic ) được làm bằng tole silic mỏng ghép nhiều miếng lại với nhau sẽ tạo ra một lực tác động lên rotor . do vị trí các cuộn dây ( dây chạy và dây đề ) đặt lệch nhau và tác dụng làm lệch pha của tụ điện sẽ tạo ra trong lòng stator các lực hút không cùng phương với nhau . Vì 02 lực hút lệch nhau về thời gian và phương nên sẽ tạo ra trong lòng stator một từ trường quay làm cho rotor quay được.
  • Để thay đổi tốc độ của quạt người ta quấn trên đó một số vòng dây chung với cuộn chạy , khi dòng điện tăng lên hoặc giảm đi do thay đổi điện trở của cuộn dây sẽ tạo ra một từ trường mạnh hơn hay yếu hơn sẽ làm quạt chạy nhanh hơn hoặc chậm hơn.
  • Trong sơ đồ quạt treo tường, khi bấm số 3 quạt chạy mạnh nhất.[chỉ có cuộn chạy đấu vào nguồn.] Ở các mẫu quạt treo tường có điều khiển thì là phím 3.
  • Khi bấm số 2 quạt chạy trung bình. [cuộn chạy + 1 cuộn số vào nguồn.]
  • Khi bấm số 1 quạt chạy yếu. [cuộn chạy + 2 cuộn số vào nguồn.]
  • Cuộn chạy để tạo lực quay chính, cuộn số dùng giảm dòng tạo lực quay yếu hơn,cuộn đề +tụ đề dùng để khởi động tạo lực đẩy khi mới mở nguồn điện. Đây cũng là 1 yếu tố khi chọn quạt treo tường loại nào tốt?

3. Phụ kiện quạt treo tường:

  • Công tắc quạt treo tường trong các dòng quạt treo tường gia đình: gồm có 3 số là 1,2,3, thường cần phải qua cửa hàng bán quạt treo tường để thay
  • Máy quạt treo tường gồm rotor và stato
  • Hộp số quạt treo tường: tương tự như công tắc quạt treo tường
  • Tụ điện quạt treo tường: giúp điều chỉnh tần số dòng điện phù hợp.

Như vậy, Quý khách đã nắm được cấu tạo của quạt treo tường và nguyên lí hoạt động của nó. Để đặt mua  vui lòng inbox fanpage Quạt Nhật để được trợ giúp.

Đa phần những loại quạt điện dù đắt hay rẻ đều hoạt động theo một nguyên lý và sơ đồ thống nhất. Sơ đồ ấy không phức tạp như mọi người nghĩ, nó khá đơn giản. Điều khó khăn ở đây là khi bị mất dấu thì nối dây thế nào?

Trước tiên cần nói rằng, quạt điện ngày nay đã khá rẻ và sử dụng tương đối bền. Khi hỏng động cơ hãy mua mới, đó là cách tốt nhất.

Tuy nhiên, nếu vậy thì không có lý do gì để tôi viết bài này. Đối với những người có một chút kiến thức về kỹ thuật hoặc các bạn sinh viên đang đi học nghề. Tìm tòi sửa chữa quạt cũ hỏng vừa để tiết kiệm chi phí lại là cơ hội tuyệt vời để thực hành.

1. Cấu tạo động cơ của quạt điện

  • Stator: là phần đứng yên bao gồm dây quấn và lõi thép. Lõi thép bao gồm các lá thép có độ dày 0,35-0,5mm ghép lại với nhau. Dây quấn có thể bằng nhôm hoặc đồng. Đa phần ở Việt Nam, Stator thường có 16 rãnh.
  • Rotor: Là phần chuyển động, còn gọi là trục quay. Được cấu tạo từ các lá thép kỹ thuật
  • Tụ điện: Đóng vai trò khởi động cho động cơ điện
  • Bạc đạn: Là ổ giữ dầu bôi trơn giảm ma sát
  • Bộ khung nhôm: tác dụng ghép nối Stator và Rotor.
    Cách đấu công tắc quạt treo tường

2. Nguyên lý hoạt động

Để quạt chạy thì Stator được cung cấp một dòng điện xoay chiều. Dòng điện qua các bó dây quấn sẽ tạo thành một từ trường quay. Từ trường tác dụng với rotor khiến rotor quay theo chiều của từ trường.

3. Sơ đồ mạch điện của quạt

Cách đấu công tắc quạt treo tường

Hình 1: sơ đồ quạt điện với 3 công tắc

Giải thích sơ đồ

D2 là công tắc số 1- Mức quay nhỏ nhất

D3 là công tắc số 2- Mức quay trung bình

D4 là công tắc sô 3- Mức quay mạnh nhất

L0 là cuộn dây đề

L1, L2 là cuộn dây số

L3 là cuộn dây chạy

C là tụ điện. C=2mf đối với quạt B400 và C=1,5mf đối với quạt bàn B300

4. Cách đấu dây động cơ quạt với tụ điện

Khi mua một stator mới sẽ đi kèm chỉ dẫn của nhà sản xuất. Không có gì phải bàn trong trường hợp này. Giá stator hiện nay (11/2018) giao động trong khoảng 50.000-80.000đ, dành cho quạt B400.

Cách đấu công tắc quạt treo tường

Hình 2: Stator khi mua mới sẽ đi kèm với chỉ dẫn từ nhà sản xuất

Nhưng nếu cóp nhặt những linh kiện cũ còn dùng được để ráp vào thành một chiếc quạt. Lúc này sẽ bị mất dấu những dây điện. Đâu là dây D1, D2, D3, D4, D5 trong 5 dây màu xanh lá cây, vàng, hồng, xám, trắng kể trên? Xem hình minh họa.

Cách đấu công tắc quạt treo tường

Hình 3: Khi mất dấu những dây trong động cơ quạt

Dụng cụ cần có: Đồng hồ vạn năng, mỏ hàn, dây thiếc hàn.

Từ sơ đồ mạch điện ta thấy điện trở giữa D1 và D5 sẽ lớn nhất vì phải đi qua cả 4 cuộn dây L1, L2, L3, L4. Tiến hành đo điện  trở của từng cặp dây trong tất cả 5 dây. Có tất cả 10 cặp dây cho 10 lần đo, các bạn lấy giấy bút ghi lại điện trở của từng lần đo để không bị quên.

Hai đầu dây nào có điện trở cao nhất thì đó chính là D1 và D5 (dây màu xanh lá và hồng). Đánh dấu 2 dây này lại.

Cách đấu công tắc quạt treo tường

Cách đấu công tắc quạt treo tường

Hình 4: Đánh dấu 2 sợi dây có điện trở cao nhất (dây D1, D5)

Cách đấu công tắc quạt treo tường

Hình 5: Nối 2 đầu dây đó với 2 đầu tụ

Phân biệt D1 với D5

Đo giữa 2 đầu con tụ, tức là 2 đầu dây D1 và D5 với 3 đầu dây còn lại. Kết quả ra cặp có điện trở lớn nhất thì đầu đó chính là D5 (dây màu xanh lá). Đầu dây D5 nối với tụ điện và nguồn 220V. Đầu dây vừa đo với D5 có điện trở lớn nhất là D2 (dây màu xám).

Cách đấu công tắc quạt treo tường

Hình 6: đánh dấu dây D2 màu xám bằng bút xóa

Lúc này chỉ còn 2 dây chưa phân biệt được là vàng và trắng.

Tiếp tục đo giữa dây D5 và 2 đầu dây còn lại. Kết nào có điện trở lớn hơn là dây D3, như trong hình là dây màu trắng. Chắc chắn dây vàng còn lại là dây D4 (số mạnh nhất).

Lưu ý: Nếu nối xong dây mà quạt quay ngược thì đổi lại vị trí dây D1 với D5, hay nói cách khác là đổi chiều của Rotor.

Bài viết có sử dụng một số hình ảnh của Bloger Bùi Thanh Hải.