Các dạng bài tập este trong đề thi đại học năm 2024

Este lipit là một trong những chuyên đề quan trọng trong chương trình hóa học lớp 12. Este là 1 hợp chất hữu cơ có nhiều ứng dụng trong đời sống. Đây là phần kiến thức hóa học quan trọng trong kỳ thi THPT Quốc Gia có các câu hỏi nằm ở mức vận dụng và vận dụng cao. Bài viết này đã tổng hợp lại các kiến thức và bài tập este lipit theo mức độ từ dễ đến khó giúp các bạn học sinh dễ dàng ôn tập lại các dạng bài tập este lipit. Mọi người cùng tham khảo nhé!

Các dạng bài tập Este

Các dạng bài tập este

Dạng 1: Tính chất hóa học, tên gọi của este

• Học sinh cần nắm vững, vận dụng tốt các tính chất vật lý, hóa học của este.
• Cách gọi tên este: Tên este = tên gốc hidrocacbon R’ + tên anion gốc axit (đuôi at)

Dạng 2: Các phản ứng hóa học của este

Dạng bài tập này yêu cầu học sinh nắm vững và vận dụng tốt các tính chất lý hóa của este và các hợp chất khác như hidrocacbon, dẫn xuất hidrocacbon (dẫn xuất halogen, ancol, andehit, axit và sự chuyển hóa giữa chúng).

Dạng 3: Cách điều chế, nhận biết este

Để làm tốt dạng này học sinh cần nắm chắc các tính chất hóa học của các este và tính chất riêng biệt của từng este như làm đổi màu quỳ tím, làm mất màu dung dịch brom với este có nối đôi, tạo phức với Ag+ ... và phương pháp điều chế este.

👉 Xem thêm: Đề thi thpt quốc gia 2024 môn hóa mới nhất 👉 Xem thêm: Bộ 30 đề thi thử thpt quốc gia 2024 môn hóa mới nhất 👉 Xem thêm: Cấu trúc đề thi thpt quốc gia 2024 môn hóa chính xác 👉 Xem thêm: Tài liệu ôn thi thpt quốc gia 2024 môn hóa mới nhất

Dạng 4: Bài toán về phản ứng đốt cháy este

• CTTQ este: CnH2n+2-2k-2xO2x
• PT tổng quát: CnH2n+2-2k-2xO2x +[(3n+1-k-3x)/2]O2 -> nCO2 + (n+1-k-x)H2O

Dạng 5: Bài toán về phản ứng thủy phân

Dạng bài này yêu cầu học sinh nắm chắc các kiến thức về este đơn chức và đa chức:

• Với este đơn chức:
• Trong phản ứng thủy phân este đơn chức thì tỉ lệ nNaOH : n este = 1:1. Riêng phản ứng thủy phân este của phenol thì tỉ lệ là nNaOH : n este = 2:1.
• Phản ứng thủy phân este thu được anđehit thì este phải có công thức là RCOOCH=CH–R’.
• Phản ứng thủy phân este thu được xeton thì este phải có công thức là RCOOC(R’’)=CH–R’. (R’ có thể là nguyên tử H hoặc gốc hiđrocacbon, R’’ phải là gốc hiđrocacbon ).
• Với este đa chức:
• Trong phản ứng thủy phân este đa chức thì tỉ lệ nNaOH : n este > 1 Nếu T = 2 Este có 2 chức, T = 3 Este có 3 chức...
• Este đa chức có thể tạo thành từ ancol đa chức và axit đơn chức; ancol đơn chức và axit đa chức; cả axit và ancol đều đa chức; hợp chất tạp chức với các axit và ancol đơn chức.

Dạng 6: Xác định chỉ số xà phòng hóa, chỉ số axit, chỉ số iot của chất béo

• Số miligam KOH dùng để trung hòa lượng axit tự do trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số axit của chất béo
• Chỉ số xà phòng của chất béo: là số miligam KOH cần để xà phòng hóa triglixerit (tức chất béo) và trung hòa axit béo tự do trong gam chất béo.
• Chỉ số iot: là số gam iot có thể cộng vào 100 gam lipit. Chỉ số này dùng để đánh giá mức độ không no của lipit

Dạng 7: Bài toán về chất béo

Chất béo (lipit) thuộc loại este nên cũng tham gia phản ứng đặc trưng của este như phản ứng thủy phân (trong môi trường axit hay trong môi trường kiềm). Ngoài ra với lipit không no còn có phản ứng cộng như công H2, cộng Iot…

Dạng 8: Hiệu suất phản ứng este hóa

Công thức tính hiệu suất phản ứng:

Cách 1: Tính theo lượng chất ban đầu cần lấy

Cách 2: Tính theo lượng sản phẩm phản ứng thu được:

Ví dụ bài tập este

Ví dụ 1: Benzyl axetat là một Este có mùi thơm hoa nhài, hỏi công thức cấu tạo của Benzyl axetat là gì?

A, CH3-COO-CH2-C6H5

B, C6H5-COO-CH3

C, C6H5-CH2-COO-CH3

D, CH3-COO-C6H5

Giải:

\=> Đáp án đúng là A.

Ví dụ 2: Cho một Este có công thức phân tử là C4H6O2, khi thủy phân nó trong môi trường axit thu về được sản phẩm là axetandehit. Hãy viết công thức cấu tạo thu gọn của axetandehit này.

A, CH2\=CH-COOCH3

B, CH3-COOCH=CH2

C, HCOO-CH=CH-CH3

D, HCOO-C(CH3)=CH2

Giải:

Este thu được sẽ có dạng RCOOCH=CH2

Với công thức phân tử của chất ban đầu là C4H6O2 đem thủy phân thu được CH3COOCH=CH2

\=> Đáp án đúng là B.

Ví dụ bài tập este với btec fpt

Danh sách bài tập Este

Bài tập 1: Để trung hòa lượng axit béo tự do có trong 14 gam một mẩu chất béo cần 15ml dung dịch KOH 0,1M. Chỉ số axit của mẩu chất béo trên là:

1. 6,0
2. 7,2
3. 4,8
4. 5,5

Lời giải:

Theo định nghĩa: chỉ số axit của chất béo là số miligam KOH cần dùng để trung hòa hết các axit béo tự do có trong 1 gam chất béo.

Ta có: mKOH = 0,015 x 0,1 x 56000 = 84 (mg)

⇒ Chỉ số axit là: 84/14 = 6

Bài tập 2: Chỉ số iot của triolein có giá trị bằng bao nhiêu?

1. 26,0
2. 86,2
3. 82,3
4. 102,0

Lời giải:

Đáp án: B

Phản ứng: (C17H33COO)3C3H5 + 3I2 → (C17H33COOI2)3C3H5

⇒ Chỉ số iot là: (3 × 254)/884 x 100 = 86,2

Bài tập 3: Hai este đơn chức X và Y là đồng phân của nhau. Khi hóa hơi 1,85 gam X thu được thể tích hơi đúng bằng thể tích của 0,7 gam N2 (đo cùng điều kiện). Công thức cấu tạo thu gọn của X và Y là:

1. HCOOC2H5 và CH3COOCH3
2. C2H5COOC2H5 và C2H5COOC2H3
3. HCOOCH2CH2CH3 và CH3COOC2H5
4. C2H5COOCH3 và HCOOCH(CH3)2

Lời giải:

Đáp án: A

Ta có: nX = nN_2 = 0,7/28 = 0,025 (mol)

Gọi công thức phân tử của hai este đồng phân đơn chức là CxHyOz.

⇒ Meste = 1,85/0,025 = 74 ⇔ 12x + y + 32 = 74 ⇔ 12x + y = 42

⇒ nghiệm hợp lí: x = 3; y = 6

Vậy công thức phân tử của X và Y là: C3H6O2.

Công thức cấu tạo: HCOOC2H5; CH3COOCH3.

Tham khảo thêm bài tập về dao động cơ tại:

• file các dạng bài tập este.pdf
• trắc nghiệm lý thuyết hóa 12 este lipit.pdf
• các dạng bài tập este lipit.docx

Bài viết trên đây đã giúp các bạn học sinh dễ dàng ôn tập lại kiến thức este lipit. Hy vọng với bộ bài tập này sẽ giúp các bạn học sinh ôn luyện và đạt kết quả cao trong các kì thi. BTEC FPT chúc bạn đạt kết quả cao trong kỳ thi THPT Quốc Gia.