Búp bê Nhật Bản không chỉ đơn thuần là một món đồ chơi mà còn mang nhiều giá trị tâm linh sâu sắc. Có rất nhiều loại búp bê Nhật Bản như: Geisha, Hina, Samurai. Hamayumi, Hakata, Kimekomi, Hagoita, Daruma…
Việc lựa chọn búp bê để trang trí nhà cửa cần phải cẩn trọng. Vì có nhiều loại búp bê mang giá trị tâm linh, việc sử dụng lại, hoặc trưng bày không đúng cách về mặt tâm linh có thể mang lại cho Bạn nhiều điều không may mắn. Đặc biệt các loại búp bê đã qua trưng bày ở nơi nào đó. Có thể cần phải tắm rửa, hoặc các thủ tục cần thiết trước khi sử dụng lại. Búp bê Daruma
Búp bê Hina truyền thống có thân hình chóp tinh xảo với nhiều lớp vải bọc cầu kì quanh một khối hình làm bằng rơm hay gỗ. Vào ngày Hội búp bê hay Ngày lễ các bé gái Hin matsuri, ngày 3/3 hàng năm, Hina sẽ được các gia đình có bé gái ở Nhật sử dụng để trang trí.
Búp bê
Ngoài búp bê dành cho các bé gái, người Nhật còn sáng tạo ra những búp bê dành cho bé trai mang tên Gogatsu. Chúng được bày trí trên bàn thờ vào ngày Tết Bé trai [5/5 hàng năm] với ý nghĩa cầu chúc các bé mau lớn, khoẻ mạnh. Búp bê của bé trai có hình dáng của lực sĩ hoặc chiến binh dũng mãnh.
Búp bê Musha
Musha là một dạng búp bê chiến binh được làm với cùng chất liệu với búp bê Hina, nhưng chế tác cầu kỳ hơn vì búp bê này thường được khắc họa trong các tư thế sinh động như nếu ngồi phải có ghế, đứng hay đang cưỡi ngựa phải kèm theo áo giáp, mũ đội đầu và vũ khí, những thứ này được làm bằng giấy quét sơn mài hoặc đúc kim loại. búp bê musha
Búp bê Kimekomi
Có nguồn gốc từ búp bê Kamo, loại búp nhỏ chạm trổ từ gỗ cây liễu và được trang trí với những mảnh trang phục nhỏ, Kimekomi truyền thống cũng được làm từ những mẩu gỗ đẽo gọt, chạm trổ, còn với những búp bê hiện đại thì là bọt chất dẻo. Trên thân búp bê, người thợ sẽ rạch những đường xẻ rãnh để mép vải quần áo của búp bê có thể giấu vào đó. Khuôn mặt của những loại búp bê này thường được khắc họa vẻ đẹp cổ điển với mái tóc đen huyền, khuôn mặt tròn, bầu bĩnh [theo người Nhật, khuôn mặt tròn là khuôn mặt phúc hậu].
Chính vì thế, Kimekomi là hình ảnh đại diện cho những thiếu nữ Nhật thời xưa, dịu dàng, e ấp trong bộ kimono truyền thống. Ngày nay búp bê này là một sản phẩm mỹ nghệ phổ biến với những chiếc đầu búp bê với nhiều kiểu tóc đa dạng khác nhau có thể được mua tách rời để về ghép với thân búp bê.
Búp bê Gosho
Khắc họa những em bé tròn trịa, mũm mĩm, đáng yêu, và thường ở trần, búp bê Gosho được chạm trổ từ gỗ cây liễu và được trang trí với những mảnh trang phục nhỏ. Bên cạnh những món quà trang trọng, người Nhật hay tặng nhau búp bê Gosho bởi từ Gosho còn có nghĩa là “hoàng cung” hay “cung điện” với ý nghĩa sang trọng, sa hoa.
Búp bê Kokeshi
Kokeshi là búp bê được làm từ gỗ, đa số các búp bê Kokeshi không có tay lẫn chân, chỉ có một cái đầu lớn và cơ thể hình trụ và mang hình dạng cô gái nhỏ. Ra đời cách đây 150 năm bởi người dân ở phía bắc đảo Honshu, Kokeshi vốn là đồ chơi cho con em nhà nông. Tuy nhiên, đến nay Kokeshi đã trở thành món hàng mỹ nghệ nổi tiếng bậc nhất tại Nhật, nó thường được khách du lịch chọn mua làm đồ lưu niệm mỗi khi tới đất nước mặt trời mọc này
Búp bê Teru teru bozu
Teru teru bozu là búp bê thủ công làm từ giấy trắng hoặc vải bông. Nó được xem như một loại bùa có khả năng mang lại thời tiết tốt và làm cho trời mưa tạnh. Vì thế người ta treo nó trên cửa sổ với mong muốn thời tiết thuận hòa và tránh được mưa bão. Trẻ em Nhật Bản thường treo nó lên để cầu nguyện thời tiết tốt cho hôm sau. Nếu treo ngược xuống [đầu hướng xuống đất] thì nó có nghĩa là cầu mưa.
Búp bê Hagoita
Hagoita ban đầu là một mái chèo bằng gỗ hình chữ nhật, được sử dụng để chơi các trò chơi truyền thống của Nhật Bản như Hanetsuki, cầu lông.
Nhưng kể từ khi những trò chơi này bị lãng quên, một loại khác của hagoita đã trở nên rất phổ biến đó là búp bê Hagoita, được trang trí bằng washi [giấy Nhật Bản] với hình ảnh của các ca sĩ, ngôi sao thể thao, ngôi sao điện ảnh hoặc các nhân vật hoạt hình.
Búp bê Tachibana
Được làm bằng giấy, sứ, gỗ hoặc những chất liệu giống như búp bê Hina, búp bê đứng Tachibina là loại búp bê cổ của Nhật xuất hiện từ thế kỉ 15 được tiếp tục làm trong suốt thời đại Edo.
Búp bê này có đặc trưng luôn đi một cặp, một người đàn ông lớn và người phụ nữ nhỏ và không có tay. Vì thế Tachibina là búp bê biểu tượng tình yêu và hôn nhân. Búp bê Hakata
Búp bê Hakata là búp bê đất sét, được làm tại quận Fukuoka thuộc vùng Kyushu. Chúng được nhào nặn một cách chi tiết và sơn vẽ rất đẹp.
Búp bê Washi
Là một loại búp bê trang trí và làm quà lưu niệm của Nhật. Washi được làm bằng một loại giấy truyền thống [washi] có rất nhiều màu sắc rực rỡ.
Rối Bunraku:
Là một loại búp bê dùng trong các nhà hát, từng có thời kỳ cạnh tranh và truyền cảm hứng cho nhạc kịch Kabuki, và còn tồn tại tới ngày nay.